Mijn Studiezaal (inloggen)BB-HS Bibliotheek Erfgoedcentrum, handschriften
70001 Graduale van Johannes van Deventer
Datering:
1512
Titel:
Graduale van Johannes van Deventer
Toelichting:
ff. 5r-155v: Temporale; ff. 190r-227r: Sanctorale; ff. 227r-239v: Communale; ff. 240r-241r: Kyriale; ff. 242r-309v: Sequensen
Inhoud:
Een graduale is een boek dat gregoriaanse gezangen bevat voor de mis. Dit exemplaar bestaat uit vijf onderdelen en opent met de temporale, opgevolgd door de sanctorale. Deze twee onderdelen volgen de cyclus van het liturgische jaar waarbij de temporale bestaat uit alle feestdagen die jaarlijks van datum veranderen en de sanctorale uit alle feestdagen (voor de heiligen) die elk jaar op dezelfde datum gevierd worden. Het graduale bevat alle gezangen voor deze feestdagen.
Het kyriale bevat het Ordinarium, een vaste reeks wederkerende gezangen van de Mis. Het bevat meer dan 150 gezangen, is een uittreksel van het Graduale Romanum, en wordt door koor, diaken, priester en cantor gezongen. Tot slot volgen de sequensen. Dit zijn misgezangen met een syllabische melodie die bij belangrijke feestdagen na het alleluia nog werden gezongen
Het kyriale bevat het Ordinarium, een vaste reeks wederkerende gezangen van de Mis. Het bevat meer dan 150 gezangen, is een uittreksel van het Graduale Romanum, en wordt door koor, diaken, priester en cantor gezongen. Tot slot volgen de sequensen. Dit zijn misgezangen met een syllabische melodie die bij belangrijke feestdagen na het alleluia nog werden gezongen
Vindplaats:
Hs-001
Taal:
Latijn
Schrifttype:
Littera textualis, 1 kolom, 9 regels en muzieknotatie.
Decoratie:
Gehistoriseerde, gedecoreerde en penwerk initialen; 17 initialen met illustraties: f. 15v, 22v, 102r, 119r, 123r, 129v, 131v, 153v, 156r, 162r, 167v, 171v, 180v, 190v, 212v, 219r en 242r. Deze worden vergezeld door randversiering die bijna de hele pagina omvat.
85 gekleurde hoofdletters op gouden achtergrond.
210 gekleurde hoofdletters zonder achtergrond.
473 zwarte hoofdletters met fijne ajourbewerking.
624 grote rode, blauwe of groene hoofdletters.
f. 180v: initiaal met zelfportret van Johannes van Deventer.
f. 242r: een wapenschild: op de linkerhelft is op een veld van goud een op drie voeten staand kruis te zien met een witte hazenwindhond. Op de rechterhelft zijn tegen een grijs veld met witte arabesken drie zwarte vogels met gouden biezen gezet
85 gekleurde hoofdletters op gouden achtergrond.
210 gekleurde hoofdletters zonder achtergrond.
473 zwarte hoofdletters met fijne ajourbewerking.
624 grote rode, blauwe of groene hoofdletters.
f. 180v: initiaal met zelfportret van Johannes van Deventer.
f. 242r: een wapenschild: op de linkerhelft is op een veld van goud een op drie voeten staand kruis te zien met een witte hazenwindhond. Op de rechterhelft zijn tegen een grijs veld met witte arabesken drie zwarte vogels met gouden biezen gezet
Plaats vervaardiging:
Kruisherenklooster St. Agatha
Medewerkers:
Johannes van Deventer (kopiist)
Aantal folia:
306
Formaat:
55,5 x 38,5
Materiaal:
Perkament
Band:
Bruinleren band met koperen beslag en noppen. Sluiting is gemaakt van twee leren riemen waaraan de sluitstukken zijn vastgezet, die aansluiten op pinnen aan de voorzijde. Blinddrukstempel van rosetten, tweekoppige adelaars en kleine Franse lelies. De rug is vernieuwd
Conditie:
Enkele folia ontbreken aan het begin en het einde van de tekst
Herkomst:
Kruisheren, Sint Agatha
Oude code:
Hs Agatha 1
Eigendomsnotities:
Schrijversnotitie: f. 180v: in miniatuur: ‘’gratum fac nato precibus Maria hunc rigo librum. Narique nichil spernit quod tu fers spes miserorum. Fr. Johannes Deventrie’’
Documentatie:
BNM; MMDC; Deftige devotie (Uden 2003), nr. 37; Op reis en aan tafel met Katherina van Kleef, 1417-1476 (Nijmegen 2009), nr. 131
Opmerkingen:
De naam van de schrijver, Johannes van Deventer, is te vinden in te vinden in de intitiaal op f. 180v. De datering 1512 is gebaseerd op de initiaal op f. 212v en een aantekening op f. 307r. Van de zeer weinige Noord-Nederlandse koorboeken die zijn overgeleverd is dit, omdat de datum en vervaardiger bekend zijn, een belangrijke schakel voor wetenschappelijk onderzoek
Ga naar dit stuk:
Volgnummer:
1 van 625
laatste wijziging 21-02-2023
totaal 1 bestand
