DOC-MON Kloosters in Nederland
Vestigingsplaats: Batenburg
Datering:
1443 - 1600
Orde of congregatie:
Seculiere kanunniken
Naam van het klooster:
Kapittel
Plaatsnaam:
Batenburg
Provincie:
Gelderland
Parochie:
Batenburg
Destijds gewest:
Gelre
Bisdom:
Keulen
Stichting/eerste vermelding:
1443
Opheffing/laatste vermelding:
1600
Type:
Kapittel, m
Geschiedenis:
Kerkrechtelijk behorend tot het kapittel van de Sint Victor te Xanten, werd de parochiekerk van Batenburg toegewijd aan Sint Victor. Het in 1440 door Dirk II van Bronckhorst, heer van Batenburg, Anholt, Gronsveld en Rimburg, aan de aartsbisschop van Keulen gericht verzoek om deze parochiekerk tot collegiale kerk te verheffen, werd in 1443 gehonoreerd. Het aan deze kerk verbonden kapittel bestond uit een college van 7 kanunniken, waarvan er een als deken aan het hoofd van dit kapittel stond. Alle aan deze kanunniken toe te kennen prebenden zouden door de heer van Batenburg begeven worden. Overigens lag het aanvankelijk in de bedoeling het kapittel uit een deken en twaalf kanunniken te laten bestaan. Het kapittel kreeg de rechten en inkomsten toegewezen van de Batenburgse Sint Victor-kerk, terwijl de kerken van Horssen en Maasbommel bij het kapittel geïncorporeerd werden. Omstreeks het midden van de 16de eeuw stond de toenmalige heer van Batenburg, Herman van Bronckhorst, met de deken van het kapittel op uiterst gespannen voet. Dit mondde in 1566 uit in een plundering van de kapittelkerk onder leiding van de zonen van Herman van Bronckhorst. In 1569 werd door bisschop Lindanus van Roermond het dekenaat Batenburg opgericht. De Sint Victor-kerk werd toen dekenale kerk. Kort daarna werd het Batenburgse dekenaat echter met het dekenaat Nijmegen verenigd. De Sint Victor-kerk liep zware schade op toen in 1600 Batenburg door de troepen van Prins Maurits tijdens een offensief gebombardeerd werd en er grote verwoestingen aangericht werden. De kerk, waarvan toen wel zeker niet veel meer over was dan een ruïne, werd gesloopt. In de 17e eeuw werd tot herbouw van alleen de toren en het schip overgegaan. Voor het eerst in 1608 werd er in Batenburg een gereformeerde predikant aangesteld
Gebruikte literatuur:
A.J. Maris, ‘Vorming van kapittelen van seculiere kanunniken in Gelderland voor de Reformatie’ in “Nederlandsch Archievenblad”, 1 november 1966, zie ook: https://kvan.courant.nu/issue/NAB/1966-11-01/edition/0/page/47?query=Batenburg%20kapittel&sort=relevance (16-06-2018), p. 168/168, voetnoot 52; A.G. Schulte, Het Land van Maas en Waal (Den Haag 1986), zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/schu211land02_01/schu211land02_01_0020.php (16-06-2018)
Gebruikte websites:
Website Meertens Instituut, www.meertens.knaw.nl/bedevaart/extra/Batenburg-Victor.doc (16-06-2018); Website Oude Gelderse Kerken, http://www.oudegeldersekerken.nl/kerken/batenburg (16-06-2018); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Oude_Sint-Victorkerk_(Batenburg) (16-06-2018)
ENK Monasticon nummer:
ME-V019-007
VU Kloosterlijst nummer:
Kap06
Is onderdeel van:
laatste wijziging 15-08-2023
1 gedigitaliseerd