DOC-MON Kloosters in Nederland
Vestigingsplaats: Deventer
Datering:
1400 - 1470
Orde of congregatie:
Zusters van het Gemene Leven
Naam van het klooster:
Kerstekenshuis
Patroonheilige:
Sint Chrispinianus
Plaatsnaam:
Deventer
Provincie:
Overijssel
Parochie:
Deventer-Onze Lieve Vrouw
Destijds gewest:
Oversticht
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1400
Opheffing/laatste vermelding:
1470
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
In de Spinhuissteeg in Deventer werd hoogstwaarschijnlijk omstreeks 1400 door Johan Kersteken het naar hem vernoemde Kerstekenshuis gesticht. In dit aan St. Crispinianus toegewijd huis kwam onder leiding van Johannes Brinckerinck, rector van het Meester Geertshuis, naar voorbeeld van dit huis, een gemeenschap van zusters des gemenen levens tot stand. In 1470 wilde Egbert Ter Beeck, voornoemd huis, waarvan hij biechtvader was, samenvoegen met het belendende Brandeshuis. Daartoe liet hij een muur, die beide huizen van elkaar scheidde, afbreken. Voorts wilde hij een eind maken aan het kerkbezoek van de zuster, dat zij volgens hem voor privé-bezoeken van familie en vrienden in de stad misbruikten. Dergelijke maatregelen, die een volledige afsluiting van de buitenwereld zou hebben betekend, waren in andere huizen de opmaat voor de overgang naar een kloosterregel. De zusters van het Kerstekenshuis wilden dit echter niet. Zij wilden vasthouden aan hun oorspronkelijk geloofsideaal van een actief religieus leven binnen de maatschappij. Zij tekenen dan ook tegen deze voorgenomen maatregelen prostest aan bij het stadsbestuur, onder wiens rechtsmacht zij vielen. Aanvankelijk werden zij door het stadbestuur in het gelijk gesteld. Toen Egbert Ter Beeck zich daar evenwel tegen verweerde, herriep het stadsbestuur dit besluit en gaf aan hem de vrije hand om te doen wat hij voor het heil van de zusters nuttig achtte. Aldus werd de fusie van het Kerstekenshuis met het Brandeshuis een feit. Voorts verkreeg Egbert Ter Beeck van David van Bourgondië, bisschop van Utrecht van 1477 tot 1496, het recht nieuwe statuten te schrijven. Hierin werd vastgelegd dat de zusters zich niet zonder toestemming buiten het huis mochten begeven. Doordat de bisschop hem tevens toestemming verleende om voor de zusters een eigen kapel te bouwen, zou dit dan ook voor het bijwonen van de mis niet meer nodig zijn
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel II, p. 50/51/219; M.van Dijk, “Een rij van spiegels: de Heilige Barbara van Nicomedia als voorbeeld voor vrouwelijke religieuzen” (Hilversum 2000), p. 52/53; A. Bollmann, 'Strijdbaar in hun geloof: de "zusters van het gemene leven" in de stedelijke samenleving van Deventer in de late Middeleeuwen’ in “Lebuïnus en Walburgis bijeen: Deventer en Zutphen als historische centra van kerkelijk leven” (Delft 2006), p. 48/49; L. Breure, “Doodsbeleving en levenshouding: een historisch-psychologische studie betreffende de Moderne Devotie in het IJsselgebied in de 14 e en 15e eeuw” (Hilversum 1987), p. 135; Gemeente Deventer, ‘Graven op het Grote Kerkhof: Archeologisch onderzoek in de stadsverwarmingssleuf voor het stadhuis” (Deventer 2010), p. 93; R. Stenvert, C. Kolman, B. Olde Meierink, J. ten Hove, M. Knuijt en B. Kooij, “Monumenten in Nederland. Overijssel” (Zwolle 1998), zie ook file:///C:/Users/Be4All/Downloads/sten009monu03_01%20(1).pdf (31-12-2016), p. 106
Gebruikte websites:
Website Regiocanons.nl, http://www.regiocanons.nl/overijssel/salland/deventer/geert-grote (31-12-2016); Website Gebiedsgids Nederland, http://gebiedsgids.nl/deventer/item/Vrouwenkloosters-in-Deventer-67Tusschen-de-broeders-van-het-klooster-te-Albergen-en-de-zusters-uit-dit-klooster-bestond-een-vriendschappelijke-verhouding-041202 (31-12-2016)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z135-004
VU Kloosterlijst nummer:
D24
Is onderdeel van:
laatste wijziging 15-08-2023
1 gedigitaliseerd