Mijn Studiezaal (inloggen)BB-HS Bibliotheek Erfgoedcentrum, handschriften
70016 Historia ecclesiastica van Eusebius van Caeserea en andere teksten
Datering:
1449-1452
Titel:
Historia ecclesiastica van Eusebius van Caeserea en andere teksten
Toelichting:
ff. 1r-160v: Historia ecclesiastica – Eusebius van Caesarea; ff. 160v-207r: Super praecepta domini – Jean Gerson; ff. 207r-216r: Die tien ghebode in duutsche; ff. 216v-225r: Stella clericorum; ff. 225r-232r: Summa viciorum (uittreksels) – Willelmus Peraldus
Inhoud:
Deze codex bevat een vijftal teksten waarvan de Historia ecclesiastica de hoofdtekst vormt. Dit werk werd in de vierde eeuw in het Griekse geschreven door Eusebius, de bisschop van Caesarea. Het is een chronologisch historische narratief geschreven vanuit een christelijk oogpunt en schets daarom een beeld van de ontwikkelingen van het vroege christendom. Voor zijn tekst maakte Eusebius gebruik van de ecclesiastische documenten uit de bibliotheek van Caesarea waardoor zijn werk materiaal bevatte wat nergens anders was overgeleverd.
De Historia ecclesiastica opent met een groot blauw-rood initiaal dat gedecoreerd is met plantmotieven en penwerk, gezet tegen een groene achtergrond. De andere teksten openen met een eenvoudiger vormgegeven initiaal, namelijk een rood initiaal met uitsparingen en zwarte plantmotieven en arabesken.
Een dergelijk initiaal is ook te zien bij de opening van het Stelle clericorum, een boek dat bijna vergeten is maar in de middeleeuwen welbekend was. Het betreft hier een traktaat over de waardigheid en de plichten van de priester. Het traktaat moedigt priesters aan te leren lezen, zedig te leven en goed te zorgen voor de aan hen toevertrouwde zielen
De Historia ecclesiastica opent met een groot blauw-rood initiaal dat gedecoreerd is met plantmotieven en penwerk, gezet tegen een groene achtergrond. De andere teksten openen met een eenvoudiger vormgegeven initiaal, namelijk een rood initiaal met uitsparingen en zwarte plantmotieven en arabesken.
Een dergelijk initiaal is ook te zien bij de opening van het Stelle clericorum, een boek dat bijna vergeten is maar in de middeleeuwen welbekend was. Het betreft hier een traktaat over de waardigheid en de plichten van de priester. Het traktaat moedigt priesters aan te leren lezen, zedig te leven en goed te zorgen voor de aan hen toevertrouwde zielen
Vindplaats:
Hs-016
Taal:
Latijn, Nederlands (ff. 207-216)
Schrifttype:
Littera cursiva, 2 kolommen, 38-40 regels
Decoratie:
Rode kapitalen en gedecoreerde initialen; f. 1r: blauw-rode letter P gevuld met rood getekend plantmotief tegen een groene achtergrond. Letter opgesierd door uitsparingen.
f. 2r: S met eenzelfde versiering als f. 1r.
f. 207r (2x), 208r, 208v, 209v, 210r, 210v, 211r, 212r, 216v: rode hoofletters versierd door middel van uitsparingen, opgevuld met zwart getekende plantmotieven en arabesken.
f. 16r, 30r, 46v, 62v, 80v, 98v, 111v, 123r, 133r, 148r, 160v, 165r, 169v, 178v, 183r, 188v, 192r, 202r, 204r, 212v en 225r: Grote letters met versiering door middel van uitsparingen.
f. 37r: zwart aanwijshandje.
De zijkant van het tekstblok is rood geschilderd
f. 2r: S met eenzelfde versiering als f. 1r.
f. 207r (2x), 208r, 208v, 209v, 210r, 210v, 211r, 212r, 216v: rode hoofletters versierd door middel van uitsparingen, opgevuld met zwart getekende plantmotieven en arabesken.
f. 16r, 30r, 46v, 62v, 80v, 98v, 111v, 123r, 133r, 148r, 160v, 165r, 169v, 178v, 183r, 188v, 192r, 202r, 204r, 212v en 225r: Grote letters met versiering door middel van uitsparingen.
f. 37r: zwart aanwijshandje.
De zijkant van het tekstblok is rood geschilderd
Plaats vervaardiging:
Kruisherenklooster St. Agatha
Aantal folia:
232
Formaat:
29,5 x 21,5
Materiaal:
Papier en perkament
Band:
Middeleeuwse band met blindstempel en bladwijzers, vernieuwde bruinleren rug. Twee koperen aanzetten voor sloten. Op voorkant een koperen raampje waarachter de titel van het boek is gekalligrafeerd
Conditie:
Sporen van houtwurm en beginnende inktvraat
Herkomst:
Kruisheren, Sint Agatha
Oude code:
Hs Agatha 65
Documentatie:
BNM; MMDC
Opmerkingen:
En tussengevoegde vellen tussen ff. 15v-16r en ff. 152v-153r; Datering gebaseerd op f. 1r, 160v en 207r. Plaats van vervaardiging gebaseerd op versiering en een gebed tot de H. Agatha. Op f. 216r is in de 15e eeuw een gebed voor St. Agatha bijgeschreven.
Aan de binnenzijde van de band is een briefje geplakt met notities van Verkuilen, deze vormen een inhoudsopgave van het boek
Aan de binnenzijde van de band is een briefje geplakt met notities van Verkuilen, deze vormen een inhoudsopgave van het boek
Organisatietrefwoorden:
laatste wijziging 13-03-2024
