Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Hasselt

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Hasselt
Datering:
1233 - 1588
Orde of congregatie:
Benedictinessen
Naam van het klooster:
Zwartewaterklooster
Patroonheilige:
Onze Lieve Vrouw en Sint Benedictus
Plaatsnaam:
Hasselt
Provincie:
Overijssel
Parochie:
Hasselt
Destijds gewest:
Oversticht
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1233
Opheffing/laatste vermelding:
1588
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
In 1233 stichtte bisschop Willebrand van Utrecht tussen Hasselt en Zwartsluis, bij het Zwartewater een benedictinessenklooster, dat als naam Mariënberg kreeg, maar in de volksmond Zwartewaterklooster genoemd werd. Dit klooster werd gesticht voor de zielenrust van de voorganger van bisschop Willebrand, bisschop Otto II van Lippe, die in 1227 door Rodolphus, burggraaf van Coevorden, vermoord werd tijdens de bloedige slag tegen de Drenthenaren bij Ane, in de buurt van Gramsbergen. Kerk en klooster werden gewijd in 1233 door Hermanus, de wijbisschop van Utrecht. Blijkens een oorkonde uit datzelfde jaar moest het aantal zusters tot 20 beperkt blijven en moesten ze van adel zijn. Een van de eerste activiteiten was het stichten van drie kerken in Avereest, Rouveen en IJhorst. Ook het patronaatsrecht van de kerken van Raalte, Heemse en Hardenberg berustte bij het Zwartewaterklooster. Bij splitsing van de goederen van Zwartewater, toen in 1414 vanuit dit klooster het benedictinessenklooster Klaarwater te Hattem gesticht werd, kwamen onder meer alle goederen, die eerstgenoemd klooster in de parochies van Raalte, Heino, Wijhe en Zwolle bezat aan laatstgenoemd klooster. Het patronaatsrecht van de kerk te Raalte bleef evenwel aan het Zwartewaterklooster. In het laatste kwart van de 14e eeuw volgde er onder invloed van de hervormingen van Geert Groote een scheiding, waarbij een deel van de zusters zich in Raalte vestigde. Hieraan werd echter door bisschop Frederik van Blankenheim een eind gemaakt en werden de nonnen verplicht naar het Zwartewaterklooster terug te keren. Na de Reformatie was het convent niet meer veilig in hun klooster. Ze vluchtten naar de stad Hasselt, waar zij in 1588 eerst gedurende korte tijd bij de tertiarissen in het klooster Op de Burgwal en later in het refugium van het klooster Dikninge onderdak vonden. Alle goederen, die het Zwartewaterklooster nog in bezit had, kwamen in handen van de ridderschap. Dit betekende feitelijk het einde van dit klooster
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel III, p. 57/58/59; W. Moll, “Kerkgeschiedenis van Nederland vóór de Hervorming” (Arnhem 1867), p. 18
Gebruikte websites:
Website Regiocanons.nl, http://www.regiocanons.nl/overijssel/salland/zwartewaterland/zwartewaterklooster (17-02-2016); Website Historische Vereniging Avereest, http://www.hvavereest.nl/pages/nl/publicaties/oude_jrg_o_p_/oude_geschiedenis/750_Jaar_Avereest_1236___1986__1986_1_2_3.html?id=505 (17-02-2016); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwartewatersklooster (17-02-2016)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z011-006
VU Kloosterlijst nummer:
H44