Zoeken in collecties

Kloosterorden en congregaties
  • U zoekt in een lijst van orden en congregaties die in Nederland gevestigd zijn of waren vanaf de vroege middeleeuwen. Als u op een kloosterorganisatie klikt, vind u informatie over deze orde/congregatie. 
  • U kunt zoeken door het intypen van een woord in het zoekveld. U vindt dan resultaten als het woord letterlijk in de beschrijvingen voorkomt.

 

 
 

Handig om te weten: de meeste orden en congregaties hebben meerdere namen, bijvoorbeeld een Nederlandse en een Latijnse naam. In de lijst is gekozen voor de meest gangbare Nederlandse naam. Alternatieve namen worden genoemd in de informatie bij een orde/congregatie. 

 

beacon
 
 
Kloosterorganisatie
Kloosterorganisatie: Broeders Penitenten
Orde of congregatie:
Broeders Penitenten
Alternatieve namen:
Broeders Penitenten van de H. Franciscus van Assisi; Broeders Penitenten; Broeders van Boekel; Broeders van Huize Padua
Latijnse naam:
Congregatio Fratrum Poenitentium Sancti Francisci
Afkorting:
CF; C.Poen; CFP-SF
Stichter, stichteres:
Daniël de Brouwer
Stichtingsjaar:
ca. 1700
Land van oorsprong:
Nederland
Plaats van oorsprong:
Meerveldhoven
Doelstelling:
Ziekenzorg met name krankzinnigenverpleging; pastoraal werk; missie- en ontwikkelingswerk
Geschiedenis:
De als kluizenaar in Zeelst wonende Daniël de Brouwer, vormde begin 18e eeuw met twee medebroeders een franciscaanse lekenbroederschap, die geen geloften en geen regels of constituties kende, behalve die van de derde orde van Sint Franciscus. Wel hadden de broeders in 1715 bij wijze van testament een contract van gemeenschap van goederen gesloten. In 1722 nam de broederschap het kosterschap van de kapel van de bedevaartsplaats Handel op zich. Hier namen de drie broeders hun intrek in een vervallen huisje, “De Hanenkamp” geheten. Wegens ruimtegebrek werd in 1732 een nieuw, in de buurt gelegen groter onderkomen met de naam “Bloemendaal” betrokken. In 1736 sloten de broeders voor de schepenbank van Gemert een “Broederschapscontract”, waarmee bevestigd werd dat hun gemeenschap geen religieuze maar een wereldlijke status had. Door deze aldus bevestigde status liep de poging spaak, die de schepenbank van Gemert in 1740 ondernam om “met den sterken arm” tegen de broeders op te treden. Het beroep, dat daarbij werd gedaan op de in 1662 met de Republiek gesloten overeenkomst, werd afgewezen. Het daarin opgenomen verbod tot vestiging binnen het grondgebied van de commanderij van Gemert, was immers op uitsluitend als religieus aan te merken gemeenschappen van toepassing. Toch zetten de broeders hun eerder al door Carel Philips, Keurvorst van Paltz-Neuburg, goedgekeurde plan door om naar het nog net in de soevereine heerlijkheid Ravenstein gelegen dorp Boekel te verhuizen. Daar betrokken de broeders in 1742 een huis dat de naam ”Huize Padua” kreeg, maar in de volksmond “De Cluys” genoemd werd. De broedergemeenschap had van de Franse bezetting veel te lijden, maar kwam daarna tot grote bloei. Vanaf 1822 legde de broedergemeenschap, die pas in 1871 als kerkrechtelijke organisatie erkend werd, zich toe op het verzorgen van de katholieke geestelijk zieke medemens. Dit bleef zo tot 1968, toen met de oprichting van de Daniël de Brouwerstichting deze zorg aan leken overgedragen werd.
Missielanden:
Chili (1964); Tanzania (1981)
Gebruikte bronnen:
J J. Willemsen, “Nederlandse missionarissen en hun missiegebieden” (KDC, Nijmegen 2006), J.P.A. van Vugt, ‘Kloosters op schrift’ (tweede bewerkte uitgave, Nijmegen 2003), p.182/183; W. Nolet: Katholiek Nederland, Deel II ('s-Gravenhage 1932), p.106; W.F. Becx, “Geschiedenis der Congregatie van de Broeders Penitenten van den H. Franciscus van Assisië” (Busum 1919), p.9/10/11/12/13/14/15/16/17/18; I. Merks-van Brunschot, “Geschiedenis van de Daniël Brouwerstichting. Opkomst en ontvlechting van een koepel” (Best 1988), p.18-28; W.L.C.M Merks-van Brunschot, ‘Traditioneel liefdewerk en modern vrijwilligerswerk. Het 'ad omne opus bonum paratus' van religieuzen en leken’ in Ondernemen in wetenschap onder redactie van W. de Nijs en S. Schruijer (Apeldoorn 2000), p.166-169; T. Thelen & L. Toorians, “Boekel Bijzonder. Elementen uit de geschiedenis van een eigenwijs dorp” (Boekel 2015), zie ook: https://www.academia.edu/35145669/Boekel_Bijzonder?auto=download (26-07-2024), p.160-169, J.P.A. van Vugt, Proefschrift “Broeders in de katholieke beweging. De werkzaamheden van vijf Nederlandse onderwijscongregaties van broeders en fraters, 1840 – 1970” (Universiteit Nijmegen 1994, zie ook: https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/18598/18598.pdf?sequence=1 (26-07-2024), p.69; P. Loogman, ‘De geschiedenis van de Kluis’ in “De Wanmeule”, Heemkundekring Sint Achten op Boeckel, 1991, nr. 4, zie ook: http://www.heemkundeboekel.nl/Wanmeul/WANMEULE%20Geschiedenis_van_de_KLuis.pdf (26-07-2024); P. Lathouwers, ‘”Huis Bloemendaal" of "Oude Cluijs” in “Gemerts Heem”, 37 (1995), nr. 2, zie ook: http://www.heemkundekringgemert.nl/images/gemertsheem/pdf/Gemerts%20Heem%201995%20-%202%20Huis%20Bloemendaal%20of%20Oude%20Cuijs.pdf (26-07-2024), p.50-58; Ch. Kolman, B. Olde Meierink, R. Stenvert, N. Reijs, T. Kappelhof en B. Kooij, “Monumenten in Nederland. Noord-Brabant” (Zwolle 1997), zie ook: https://www.dbnl.org/tekst/sten009monu02_01/sten009monu02_01_0025.php (26-07-2024), p.93
Gebruikte websites:
S. van Asseldonk, ‘Geschiedenis van O. L. Vrouw van Handel. Bij het 750-jarig bestaan 1220-1970’ op wWebsite Bedevaartsoord Onze Lieve Vrouw van Handel, http://www.onzelievevrouwvanhandel.nl/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=77&Itemid=94 (26-07-2024); L. van Liebergen, ‘Een kluis te Boekel’ op website Stichting 300 jaar abdij Uden, http://www.300jaarabdij-uden.nl/nieuws/artikelen/een-kluis-te-boekel/ (26-07-2024); R. Wols, ‘De broeders Penitenten’ op website Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC);
https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/de-broeders-penitenten-cfpsf (26-07-2024); R. Wols, ‘Huize Padua’ op website Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/huize-padua (26-07-2024); Website Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, https://www.erfgoedkloosterleven.nl/zoeken/collecties-zoeken.php?mivast=1212&mizig=210&miadt=1212&micode=AR-B017&milang=nl&mizk_alle=Penitenten&miview=inv2#inv3t1 (26-07-2024), Website Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, http://resources.huygens.knaw.nl/zendingoverzeesekerken/RepertoriumVanNederlandseZendings-EnMissie-archieven1800-1960/gids/organisatie/1515231633 (26-07-2024) Website Meertens Instituut, http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/286 (26-07-2024); Website Wiki Midden-Brabant van Regionaal Archief Tilburg en Stadsmuseum Tilburg, https://wikimiddenbrabant.nl/Dani%C3%ABl_de_Brouwerstraat_(Tilburg) (26-07-2024); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Broeders_Penitenten (26-07-2024)
ENK Monasticon nummer:
B017