Zoeken in collecties

De pop draagt het habijt van een geprofeste zuster.

Toog, sjerp, scapulier en schoudermantel

Het habijt bestaat uit een witte mantel, een scapulier en een sjerp. De schoudermantel ontbreekt

In 1248 erkende de elect-bisschop van Luik, Hendrik van Gelder, in zijn brief aan de kruisbroeders dat zij een eigen ordekleed mochten dragen. De bisschop schreef dat "[...] de kruisbroeders dienaren van het Kruis zijn vanwege de hoogachting voor de Gekruisigde, hetgeen in de naam van de Orde en in het lijdensteken op de kleding op waardige wijze tot uitdrukking is gebracht." In de eerste constituties van de orde, in hetzelfde jaar opgesteld, staat een summiere beschrijving van het habijt: "De broeders moeten een habijt (tunica) van ongeschoren wol, een grijs scapulier en een zwarte mantel (cappa) dragen. Op het scapulier moet op borsthoogte een kruis genaaid worden waarvan de opstaande balk van rode, de dwarsbalk van witte stof is." Op het schrijn waarin de botten van de heilige Odilia in 1292 van Keulen naar Hoei werden overgebracht, is de kleding van de kruisbroeders al weergegeven. Daar is ook meer duidelijk over het gedragen kruis: de armen zijn dan, zoals nu nog steeds, allevier even lang, verbreden zich tot punten en hebben een hol uiteinde. In de eeuwen die volgden veranderde het habijt enigszins, maar het kruis bleef altijd hetzelfde. Het scapulier werd zwart, de cingel van witte stof die de witte toog aanvankelijk opschortte werd in de 19e eeuw vervangen door een zwartetailleband met afhangende sjerp en de oude capuce werd een schoudermanteltje. Sinds het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) dragen de meeste kruisheren burgerkleding, hoewel voor hoogtijdagen en belangrijke gelegenhedenhet habijt nog wordt aangetrokken

Op 8 december 1958 wordt een nieuw habijt aangenomen door de zusters. Dom Hans van der Laan o.s.b. (1904-1991) draagt zorg voor het ontwerp. De bef en de kap worden verruild voor een boordje en een muts met sluier. In 1968 wordt het dragen van het habijt door de congregatie afgeschaft. Zwart habijt (door de congregatie 'tuniek' genoemd) met twee plooien voor en twee achter. Op beide zijnaden van de tuniek zijn op taillehoogte twee lussen bevestigd voor het dragen van het koord. Op heuphoogte is in beide zijnaden een opening aangebracht die toegang geven tot de zakken op de onderrok. Aan de binnenzijde van habijt is bovenaan de beide plooien aan de voorzijde een lint bevestigd dat los naar beneden hangt. De linten kunnen in twee kleine lusjes aan de zoom van het habijt gestoken worden, om zo de rok korter te kunnen maken. Onder het habijt wordt een witte blouse met daarop een wit boordje gedragen. Voorts een zwarte onderrok en zwarte kousen. Het boordje en de onderrok worden met behulp van knopen aan de blouse bevestigd. Op het habijt wordt een zwart koord gedragen, waaraan de grote rozenkrans gehangen wordt. In plaats van de grote rozenkrans kan ook de 'kleine rozenkrans', een kruisje aan een leren koord, gedragen worden. Op het hoofd dragen de zusters een zwarte sluier met daaronder een wit mutsje. Er is een grote sluier en een kleinere werksluier aanwezig.

Zwart habijt gedragen door geprofeste zusters van de Congregatie van de Franciscanessen van Charitas. In de mouwen extra binnenmouwen. Bij het habijt hoort een zwart scapulier dat, door middel van een extra strook stof, lang of kort gedragen kon worden. Op de voorzijde van het scapulier is met zwarte draad een passiekruis geborduurd. Om het middel werd een wit koord gedragen met daaraan de grote rozenkrans. Het koord heeft, afgezien van de knoop om het koord vast te maken, drie knopen. Deze staan symbool voor de drie geloften die de zusters bij intrede in de congregatie aflegden. Tevens aanwezig is een identiek zwart koord. Op de borst, over het habijt, droegen de zusters een witte bef. Op het hoofd een witte muts met daarop een witte kap. Aan de kap werd de zwarte sluier vastgespeld. De zwarte onderrok die onder het habijt werd gedragen, is niet aanwezig.

De set bestaat uit: een crémekleurige habijt (1), scapulier (2) en een zwarte cape (3).

Werd gedragen met een collaar (kraag).

Na ca. 1948 kwam er een scheiding in kleding binnen de congregatie. Door postulanten en oblaten werd het korte zwarte habijt gedragen, met daarop een riem en een paarse stopdas met speld. In de kapel kwam hier overheen een korte zwarte pellerine (schoudermanteltje) en een korte paarse sluier. De pellerine werd door de zusters ook wel 'apejasje' genoemd. Buitenshuis droegen de postulanten en oblaten een zwarte jas met hoed (en later een kapje met paars randje). Door de novicen en (tijdelijk) geprofeste zusters werd het lange zwarte habijt gedragen, met daarop een riem en een zwart sluiertje met een groen randje (het aanwezige exemplaar van de habijt is tot ca. 2000 gedragen (4)). Ook droegen ze een soort gekleurde halsdoek met daarover een geminimaliseerde zwarte capuche (korte gesloten schoudermantel met kap), maar dan zonder kap. Deze is later vervangen door een geminimaliseerde zwarte capuche (eveneens zonder kap) met gekleurde rand om de hals. Buitenshuis droegen de novicen en (tijdelijk) geprofeste zusters het korte zwarte habijt, een sluiertje en een zwarte jas. Vanaf ca. 1965/1970 droegen de zusters van 1 mei tot 1 oktober witte habijten, zowel in huis als in de kapel. Buitenshuis droegen ze hierop een lichte mantel en later korte lichte jasjes. Het witte habijt is door de jaren heen verschillende keren aangepast. Het eerste model was een simpel en recht habijt (7). Dit exemplaar is gelabeld "Marie-Jacques". Een van de witte habijten (9-11) heeft een ingenaaid label met de tekst "Zr. A. van Dijk, Monicahof Huize Witven". Een ander wit habijt (12-14) heeft een label "Nic". De losse capuche met paarse 'doek' heeft een ingenaaid label met "Helena"..

Zwart habijt met witte boord, twee sluitknoopjes aan voorzijde boord, drie knopen en knoopsgaten aan de voorzijde van het habijt, twee lussen aan de voorzijde, twee steekzakken aan de zijkant van het habijt waarbij één steekzak voorzien is van een opening naar de binnenzijde, verder nog een binnenzak ter hoogte van de linkerborst aan de binnenzijde van het habijt. Over het habijt werd een zwarte scapulier (3,4) gedragen. Eén scapulier is voorzien van haakjes en oogjes op een van beide schouders (3). Zwarte wintermantel (2) met kraag, aan de voorzijde voorzien van drie knopen en knoopsgaten en een haakje en oogje. De eerste zes weken van het postulaat droegen de postulanten eigen kleding. De zesde week kregen ze een habijt zonder boord met een stoffen riem. Novicen droegen een habijt met witte boord en een leren riem. Geprofeste broeders droegen een habijt met witte boord, een leren riem en een scapulier.

De Witte Paters droegen een gandourah (kleed), burnous (mantel, met kap) en chéchia (fez), kortom: de kleding van Noord-Afrikaanse mannen, met daarop een rozenkrans als religieus onderscheidingsteken. De grote rozenkrans was te vergelijken met het kralensnoer van moslims. De katoenen kleding werd 's zomers en de wollen kleding werd 's winters gedragen.

Donkerbruin habijt. Het habijt is voorzien van twee borstzakken en twee steekzakken. Het habijt werd aan de voorzijde met twee haken en ogen gesloten. Daaronder zijn vijf knopen. Rond het middel werd een koord met drie knopen gehangen; daartoe zijn op het habijt twee ceintuurlusjes aanwezig. De drie knopen verwijzen naar de drie geloften. Aan de binnenzijde van het habijt is ter hoogte van de rechterborst een extra binnenzak genaaid. Over het habijt hing een donkerbruin scapulier, ter breedte van de schouders, bijna over de volle lengte van het habijt. Het scapulier was oorspronkelijk een overkleed om het habijt bij de arbeid te sparen. Het werd beschouwd als een teken van toewijding aan Maria. Het scapulier is op de schouder voorzien van drie haakjes en oogjes. Elke broeder had zijn eigen habijt en scapulier. Deze waren daartoe voorzien van een nummer (in dit geval nr. 65). In de beginperiode waren habijt en scapulier donkerder van kleur en werden gedragen met een wit kraagje. In 1849 werd scapulier en wit kraagje afgeschaft. In 1948 werd het scapulier opnieuw ingevoerd.

Half lang zwart habijt. Gedragen met riem, paarse stropdas met daarop een speld. Buitenshuis werd hierop een pellerine (schoudermanteltje) en zwarte hoed gedragen. In de kapel werd een witte koormantel over het habijt gedragen en op het hoofd een paarse sluier. Een habijt met plooien aan de voorzijde (1), twee habijten zonder plooien aan de voorzijde, één zonder zakje op de linkerborst (2) en één met zakje op de linkerborst (3). Van de habijten zonder plooien zijn de uiteinden van de mouwen verstelbaar in lengte.

Bij de vernieuwing van de kleding in ca. 1965 werd de voorhoofdband (bandeau) afgeschaft en de collaar vervangen door een kraag. Habijt, scapulier en sluier bleven ongewijzigd.

De stoffen gordel werd op den duur vervangen door een leren riem, omdat de stoffen gordel snel kapot ging. De zusters van priorij Fons Vitae hebben altijd een leren riem gedragen.

Het koordje werd gedragen door de Broeders van de H. Franciscus van Koningslust tot aan hun samenvoeging in 1936 met de Broeders van de H. Joseph. Het diende om een scapulier, bestaande uit een strook stof die over het hoofd werd aangetrokken, en die rug en borst bedekte, op zijn plaats te houden. Het scapulier werd onder het habijt gedragen. In het koordje zijn aan één uiteinde drie knopen aangebracht. De knopen staan voor de drie geloften (armoede, gehoorzaamheid, zuiverheid) die kloosterlingen tijdens hun inkleding afleggen.

De fez, of chéchia, was in het Ottomaanse Rijk een verplicht hoofddeksel voor de mannen. De fez werd ook chechia genoemd. De Witte Paters wilden in hun kleding overeenkomst vertonen met de locale bevolking en droegen daarom dit hoofddeksel als deel van hun habijt.

De stoffen ceintuurs werden door broeders gedragen om hun toog

Gedragen door de Franciscanessen van de H. Elisabeth. De werkkleding voor in de tuin was donkerblauw, voor huishoudelijk werk lichtblauw en voor de verpleging wit.

Van het habijt van de Benedictinessen van het H. Sacrament. Bij de vernieuwing van de kleding (ca. 1965) werd de collaar vervangen door een kraag die per priorij verschillend was. Dit in tegenstelling tot de rest van de kleding. Bij de vernieuwing van de kleding rond 1965 werden bandeau en collaar afgeschaft. Habijt, scapulier en sluier bleven ongewijzigd.

Korte schoudermantels met kap, een witte en een zwarte. De zwarte werd over de witte gedragen.

Zwarte gesloten schoudermantel, rond van voren en uitlopend in een capuchon van achter.

Eén korte en één knielange zwarte met bruine broek. In de binnenband van beide broeken is met rood garen het cijfer 65 genaaid. De sluiting van de broeken bestaat uit een haakje en oogje en drie knopen.

Gedragen door zuster Willibrorda van Nunen (1919-2013).