Zoeken in collecties

In 2013 verliet de tot een tiental trappisten gedecimeerde kloostergemeenschap van abdij Sion haar veel te groot geworden, indertijd voor het huisvesten van 120 monniken gebouwd klooster te Diepenveen, waarvan de torenhoge onderhoudslasten voor de kleine kloostergemeenschap problematisch geworden waren. Van hen verhuisde een aantal, veelal de ouderen, naar de trappistenabdij van Westmalle, terwijl een viertal op zoek ging naar een ander onderkomen voor hun gemeenschap. Daarbij viel de keuze op het eiland Schiermonnikoog, waar in de middeleeuwen een uithof gevestigd was van de cisterciënzers van abdij Klaarkamp, waaraan het eiland zijn naam ontleende. “Schier” betekent grauw, naar de kleur van de pijen van de monniken van voormelde abdij. “Oog” is etymologisch hetzelfde als ei in eiland. De vier trappisten vonden op het eiland in het dorp Schiermonnikoog een tijdelijk onderkomen in een pand op de hoek van de Langestreek en de Gratia Susannastraat. Voor het houden van hun diensten maakten ze gebruik van de verderop gelegen Egbertkapel. In 2017 presenteerden zij hun plannen voor de bouw van een nieuw klooster die, hoewel goedgekeurd door de gemeente, bij de eilandbewoners op zoveel weerstand stuitte, dat zij besloten de plannen voor nieuwbouw naast zich neer te leggen en naar een alternatief om te zien. Dat vonden ze met het kopen van de voormalige herberg Rijsbergen, gelegen aan de oostkant van het dorp Schiermonnikoog. Zij dachten met hun gemeenschap, waarbij zich intussen een vijfde trappist zich aangesloten had, dit pand, dat de naam Klooster Schiermonnikoog kreeg, na verbouwing in het voorjaar van 2020 te kunnen betrekken. Door problemen met asbest en doordat de benodigde omgevingsvergunning op zich liet wachten, moest dit tot later in voornoemd jaar worden uitgesteld

In de laatste helft van de 19e-eeuw kende De Achelse Kluis een grote toeloop van novicen met ruimtegebrek als gevolg. Dit en de omstandigheid, dat politieke onrust in België het voortbestaan van de abdij onzeker maakte, deed de abt van voornoemde abdij besluiten om in Nederlands Limburg een dochterklooster te stichten. Daartoe werd in 1883 nabij Echt, tezamen met een groot deel van het aangrenzende uit moeras bestaande Haeselaarsbroek, de toen vervallen pachthoeve Lilbosch gekocht van de nazaten van de Poolse legerkapitein Pavinowitz, aan wie de Spaanse koning Karel II deze hoeve in 1699 geschonken had. Al snel werd overgegaan tot de bouw aan en rondom de oude hoeve van een monumentale boerderij en een ommuurd klooster in carrévorm. Het moerasgebied werd tot landbouwgrond ontgonnen, dat tot de Tweede Oorlog hoofdzakelijk als weidegrond voor melkvee aan de kloostergemeenschap inkomsten voor haar levensonderhoud verschafte. Inmiddels heeft de abdij zich op akkerbouw toegelegd en werd er in 1999 begonnen met het fokken van een bijzonder soort scharrelvarken, het Livar varken. In 1890 werd een juvenaat opgericht voor de eigen priesterstudenten, die van 1906 tot 1942 hun gymnasiale opleiding volgde aan het Sint Bernarduscollege, waarvan de bouw in 1906 op honderd meter afstand van het klooster gereed kwam. In 1912 werd het klooster verheven tot zelfstandige abdij. Het kreeg de naam Abdij Onze Lieve Vrouw van de heilige Josef, maar wordt doorgaans abdij Lilbosch genoemd. In 1942 werd de abdij door de Duitse bezetter gevorderd. De monniken zochten toen in andere abdijen hun toevlucht. Na de oorlog werd het ernstig beschadigde klooster gerenoveerd. De abdij verkocht in 1968 een deel van de gronden, waarop voor geestelijk gehandicapten nieuwbouw in paviljoenstijl verrees. Wegens vergrijzing van haar kloostergemeenschap werd abdij Ulingsheide te Tegelen in 2003 als ‘annex-huis’ aan abdij Lilbosch toegewezen

Door de grote toestroom van novicen raakte het trappistenklooster De Achelse Kluis overbevolkt. Dit en doordat de politieke onrust in België het voortbestaan van de abdij onzeker maakte, vormde voor deze abdij reden om op zoek te gaan naar een buiten België gelegen uitwijkplaats. Deze werd in 1883 gevonden in Diepenveen, waar de Zwolse advocaat Mr. Vos de Wael de trappisten van de Achelse Kluis het landgoed Frieswijk met 20 ha. bos schonk en hij met hen een contract sloot voor het door hen van hem pachten van een nabij gelegen boerderij met bijbehorende landerijen. Doordat onder meer eenzaamheid en stilte op voornoemd landgoed onvoldoende gewaarborgd waren, werd omgezien naar een betere plek. De keuze viel toen op de eveneens in Diepenveen gelegen boerderijen “De Vulick” en “Het Leeuwen”. In 1890 betrokken de trappisten het hier nieuw gebouwde klooster. Eerdergenoemde Mr. Vos de Wael verzette zich hiertegen onder meer doordat hij het hierboven bedoelde met de trappisten gesloten pachtcontract niet prijs wilde geven. Er kon echter met hem tot een vergelijk worden gekomen. Het klooster, dat de naam Onze Lieve Vrouw van Sion kreeg, liep tijdens de najaarsstorm van 1893 aanzienlijke schade op. Tegelijk met het herstellen van deze schade werd de oostvleugel aangepast, waar, met uitzondering van het gedeelte waar het graan opgeslagen werd, het noviciaat gehuisvest werd. Naast landbouw werd ten behoeve van het voor de communiteit verwerven van de nodige inkomsten een boterfabriek opgericht die echter vanaf het begin noodlijdend was en in 1926 weer opgeheven werd. In 1918 werd in de toen verbouwde oostvleugel het ziekenhuis gevestigd, waarvoor het noviciaat moest wijken. In 1935 werd het klooster tot abdij verheven. Sindsdien volgden meerdere verbouwingen, totdat in 2013 de toen overgebleven trappisten het Diepenveense klooster verlieten en, voor zover zij niet naar trappistenabdij van Westmalle verhuisden, op het eiland Schiermonnikoog naar een nieuw bestaan op zoek gingen

De trappisten van abdij Mariawald in de Eifel, die uit Duitsland verdreven waren vanwege Bismarcks Kulturkampf, waren de eerste trappisten die zich in Nederland vestigden. In 1875 betrokken drie paters en acht lekenbroeders afkomstig uit voormelde abdij, huize Landzicht, dat in Deurne aan de tegenwoordige Stationsstraat stond en dat dienst gedaan had als pastorie, die in 1863 door brand in as werd gelegd maar in 1871 herbouwd werd. Voormelde trappisten werkten op een ontginningsboerderij gelegen aan de westzijde van het Riet, toen een moerassig gebied ten oosten van Deurne. Deze boerderij en Huize Landzicht lagen drie kwartier lopen van elkaar. Dit bemoeilijkte het kloosterleven van de communiteit. Een alleszins onbevredigende situatie. In 1877 brandde de boerderij af. Slechts een deel van de inboedel kon worden gered. In hetzelfde jaar werd na een visitatie van de vicaris-generaal van de orde de Deurnese communiteit opgeheven. De afgebrande boerderij met de bijbehorende gronden werd verkocht. De trappisten vonden toen in verschillende kloosters onderdak