Zoeken in collecties

Daar de trappisten van de Noord-Franse abdij Katsberg vanwege het sterk antiklerikale beleid van minister Émile Combes vreesden uit Frankrijk verdreven te worden, vestigden zij in 1882 een refugiehuis op een heidevlakte onder Berkel-Enschot, waarop een schaapskooi en enkele hoeven stonden. De hoeven, die de “Koningshoeven” genoemd werden omdat ze eigendom van koning Willem II geweest waren, werden omgebouwd tot een aan Onze Lieve Vrouw toegewijd klooster, dat de naam Koningshoeven kreeg. Op de door hen ontgonnen schrale heidegrond begonnen de trappisten een boerenbedrijf, dat echter te weinig opbracht om in het levensonderhoud van het groeiend aantal monniken te voorzien. Daarom begonnen ze met een bierbrouwerij, die uit zou groeien tot de eerste en grootste trappistenbrouwerij van Nederland. In 1891 werd Koningshoeven verheven tot abdij. In hetzelfde jaar werd begonnen met de bouw van een nieuw klooster, dat in 1894 gereed kwam. De schaapskooi werd toen afgebroken en de bierbrouwerij heette vanaf toen “De Schaapskooi”. Alle bezittingen van abdij Koningshoeven stonden op naam van Willibrord Verbrugge, de eerste abt van Koningshoeven. In 1909 kon hij, in financiële moeilijkheden geraakt, de ter financiering van voormelde bezittingen gesloten leningen, echter niet meer aflossen. De bank eiste toen die bezitting op en moesten de trappisten van abdij Koningshoeve hun klooster verlaten. Ze konden echter terugkeren toen abt Verbrugge, nadat hij van zijn abbatiale waardigheid was ontheven, afzag van zijn rechten op voornoemde bezittingen, die toen in een vennootschap ondergebracht werden. Vanaf omstreeks 1960 nam het aantal intredingen af, terwijl menig monnik het klooster verliet. De gemiddelde leeftijd van de communiteit steeg. Het besluit werd toen genomen de meest hulpbehoevende monniken in Huize Sparrendaal, een kloosterverzorgingshuis in Vught, onder te brengen.

In de 15e-eeuw werd ook binnen de cisterciënzerorde de roep om hervorming steeds groter. Het cisterciënzer Generaal Kapittel ontbeerde het gezag hieraan gehoor te geven. Hierdoor ontstonden er binnen de cisterciënzer orde nieuwe stromingen, waarvan de belangrijkste de Strikte Observantie was. Deze stroming ontstond in 1598 toen Arnolfini regulier abt van de abdij van La Charmoye werd. Hij wilde radicaal terug naar de regel van Benedictus. Hij en zijn volgers onderscheidden zich onder meer door zich te onthouden van vlees. Toen een tiental abdijen tot voormelde Strikte Observantie was overgegaan, erkende Paus Alexander VII binnen de cisterciënzerorde een ‘Gewone’ en een ‘Strikte’ Observantie. Binnen de Strikte Observantie voerde de invloedrijke abt Jean de Rancé van abdij Notre Dame de La Grande Trappe een hervorming door die verder ging dan de hervorming die Arnolfini indertijd voorstond. Ten tijde van de Franse Revolutie vestigden van voornoemde abdij zich een groep monniken onder leiding van De Lestrange in het Zwitserse La Valsainte en een andere groep onder leiding van De Laprade in het Duitse Darfeld. Deze laatste groep keerden toen terug van de door De Lestrange doorgevoerde uiterst strenge hervorming naar het regime zoals dat indertijd door de hervorming van De Rancé gestalte gegeven was. Na de terugkeer in Frankrijk ontstonden er drie congregaties: de congregatie van La Trappe, waarin de klooster verenigd waren die onder het regime van de hervorming van De Lestrange vielen, de congregatie van Sept-Fons, waarbij de kloosters aangesloten waren die teruggekeerd waren tot het regime van de hervorming van De Rancé en als derde de in 1836 in Westmalle gevormde Belgische Congregatie. In 1822 werden deze drie congregaties door paus Leo II tot één orde samengevoegd onder de naam Orde van de Hervormde Cisterciënzers van Onze Lieve Vrouw van La Trappe en waarvan “trappisten”, zoals de cisterciënzers van de Strikte Observantie in de volksmond genoemd worden, afgeleid is