Zoeken in collecties

Door Wilhelmus Adrianus Coppens, de toenmalige pastoor van Drunen, werd in 1840 een parochiële congregatie voor jonge mannen opgericht. Leden van deze congregatie, die een religieus leven wilden leiden, ondernamen eind jaren veertig van de 18e eeuw een poging om in Drunen ten behoeve van het parochiële jeugdwerk een congregatie van religieuzen op te richten. Deze poging liep echter op niets uit. Een tweede poging, twee jaar later, had wel succes en resulteerde in mei 1852 in de stichting in het Noord-Brabantse Drunen van de Congregatie der Broeders van de Onbevlekte Maagd en Moeder Gods Maria en van de H. Vader Franciscus, kortweg ook wel de Broeders van Drunen genoemd. Pastoor Coppens vervulde hierbij een belangrijke rol. Hij is dan ook als stichter van deze congregatie aan te merken. Behalve jeugdwerk nam de congregatie ook de zorg op zich voor oude heren en kostgangers, die gehuisvest werden in het kloostercomplex van de congregatie aan de Stationsstraat in Drunen. In 1860 hechtte de bisschop van ’s-Hertogenbosch, onder wiens jurisdictie en toezicht de congregatie kwam te vallen, zijn goedkering aan de met medewerking van de Superior van de Fraters te Tilburg opgestelde constituties, die overigens in 1929 herzien werden. Doordat de congregatie zowel in kwantitatief als in kwalitatief opzicht weinig groei doormaakte, kon niet ontkomen worden aan een fusie met een andere congregatie, hetgeen in 1940 ertoe leidde dat de Congregatie van de Broeders van Drunen opging in de Congregatie van de Broeders Penitenten van de H. Franciscus van Assisi. In 1951 vertrokken de broeders uit Drunen

De oorsprong van de Congregatie van de Broeders van Barmhartigheid van Joannes de Deo is nauw verbonden met het levensverhaal van haar stichter Peter Lötschert, die in 1820 in Höhr in het Westerwald geboren werd. Na de lagere school voltooide hij een handelsopleiding in Hadamar. In dienst van een koopman in die plaats en aangemoedigd door de bisschop van Limburg am Lahn, bisschop Blum, rijpte bij hem de wens zijn leven te wijden aan de zorg voor zieken en armen. Om zieken op een verantwoorde wijze te kunnen verplegen ging hij in 1855 gedurende een half jaar in de leer bij de alexianen in Aken. Daarna vestigde hij zich met enkele gelijkgezinde jongemannen in Derbach. Behalve dat zij daar nader in het religieuze leven werden ingeleid, vond in 1856 er de inkleding plaats van de eerste vijf broeders onder wie Peter Lötschert, waarmee de nieuwe congregatie een feit was. Nog in hetzelfde jaar vestigde de congregatie zich in Hadamar, van waaruit de broeders tot thuisverpleging overgingen. Ten overstaan van bisschop Blum legden vier broeders, onder wie Peter Lötschert, in 1858 in de kapel van het Sankt Vincenz-Hospital in Limburg, de religieuze geloften af. Vanaf 1860 was het moederhuis van de aan de Heilige Joannes de Deo toegewijde congregatie gevestigd in Montabaur, een stadje nabij Koblenz. Naar dit stadje zijn de broeders in Duitsland bekend als Barmherzige Brüder von Montabaur. Met de goedkeuring in 1921 door paus Benedictus XV van haar constituties ontving de congregatie haar definitieve erkenning als religieuze gemeenschap van “pauselijk recht”. De congregatie, die zich onder druk van Bismarck’s Kulturkampf in 1875 in Nederland in Kaatsheuvel haar toevlucht zocht, stelde en stelt nog steeds onder de zinspreuk Caritas Christi Urget Nos, de Liefde van Christus spoort ons aan, zich ten doel de naasten door lichamelijke werken van barmhartigheid bij te staan en wel door zieken, bij voorkeur armen en ouden van dagen, in ziekenhuizen, in sanatoria of aan huis te verplegen

De Congregatie van de Broeders van Amsterdam werd in 1851 in Amsterdam gesticht door de priesters Petrus Johannes Hesseveld en Arnoldus Frentrop sj. Eerstgenoemde was rector van het St. Aloysiusgesticht in Amsterdam. Dit gesticht was opgericht door de Heerenvereeniging van Weldadigheid van de Allerheiligste Verlosser. President van deze vereniging was Frentrop, die zich van 1836 tot 1852 als priester in Amsterdam inzette voor zwerfkinderen. Het St. Aloysiusgesticht, dat aanvankelijk bestond uit een paar armelijke huisjes en een turfschuur, was een instelling voor de opvang van kansarme jongens, die (half)wees waren of door hun ouders aan hun lot waren overgelaten. Directe aanleiding voor het stichten van de congregatie was dat de broeders van Maastricht, die zich tot dan toe in het St. Aloysiusgesticht van de zorg hadden gekweten, hun werk daar beëindigden. De congregatie kreeg pas in 1855 haar definitieve naam: Congregatie van de Broeders van Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten, die in de wandelgangen ook wel broeders van Amsterdam of, naar het blauwe koord om hun toog, broeders met de blauwe koorden genoemd werd. De congregatie legde zich aanvankelijk toe op opvang van en onderwijs -vooral beroepsonderwijs- aan kansarme jongens, dat zich later ook tot zeer moeilijk opvoedbare kinderen uitbreidde, terwijl justitiële kinderbescherming toen eveneens tot haar taak ging behoren. De congregatie, die een congregatie was van bisschoppelijk recht, werd aanvankelijk bestuurd door priester-directeuren, die het gezag van de bisschop van Haarlem vertegenwoordigden. Dit leidde ertoe, dat leden van de geestelijkheid in alle geledingen van organisaties doordrongen. Pas in 1925 mocht de congregatie voor het eerst een algemene overste uit haar midden benoemen. In 1852 vestigde de congregatie in de buurtschap Heibloem bij Heythuysen haar eerste communiteit buiten Amsterdam, gevolgd door een groot aantal vestigingen in Nederland en in een later stadium in Canada, China en Indonesië

Het precieze beginjaar van de broeders is niet geheel duidelijk: zowel 1697 als 1722 worden genoemd, terwijl er in ieder geval in 1715 een vereniging is gesticht. De broeders waren lange tijd enkel actief in Huize Padua te Boekel. Zij vormden de eerste franciscaanse tertiarissencongregatie in Nederland. Vanaf 1742 zorgden zij voor geestelijk gehandicapten en psychiatrische patiënten. In 1871 werd men officieel een congregatie die vanaf 1901 gelieerd is aan de capucijnen. In 1940 sloten de Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis en de H. Franciscus zich bij hen aan