Zoeken in collecties

Uw zoekacties: zzOUD Databestand kloosters in Nederland
beacon
193  beschrijvingen
gesorteerd op:
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Amsterdam
Datering:
1440 - 1578
Orde of congregatie:
Alexianen (Cellebroeders)
Naam van het klooster:
Boedertgins die om brood gaan
Patroonheilige:
Paulus en Alexius
Plaatsnaam:
Amsterdam
Provincie:
Noord-Holland
Parochie:
Amsterdam-Nicolaas
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1440
Opheffing/laatste vermelding:
1578
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Het Amsterdamse cellebroedersklooster, een convent van lekenbroeders, die volgens de regel van Augustinus leefden, werd voor het eerst in 1440 vermeld. Het was gevestigd in de buurt van het gasthuis aan de Nes, tussen de huidige Wijde Lombard- en Cellebroederssteeg. Het klooster was zoveel mogelijk afgesloten van de buitenwereld. Het kloosterterrein had slechts enkele ingangen en poortjes, terwijl de gevel van het klooster aan de westzijde van de Nes geheel vensterloos was. In 1505 kregen de cellebroeders, die zich toelegden op het verzorgen van zieken -met name pestlijders- en het begraven van de doden, vergunning het Spoey te overkluizen, zodat hun klooster iets vergroot kon worden. In 1547 werd er in de Smidskapel in de Oude Kerk te Amsterdam een hangkamer (=galerij) gerealiseerd, die een goed uitzicht bood op het Sint Eloy-altaar van de Smeden. Deze hangkamer was uitsluitend bestemd voor de cellebroeders. Hierdoor behoefden zij zich voor hun kerkbezoek, in een tijd dat men toen nog maar weinig wist van ontsmettingsmiddelen, niet onder het gewone kerkvolk te begeven. Op hun eigen terrein hadden de broeders een kerkhof, waar ze ook pestlijders, die aan die ziekte bezweken waren, begroeven. Na de Alteratie werd het kloostercomplex, op de kapel na, gesloopt en werd de grond, die de stad zich had toegeëigend, verkocht
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel II, p. 18; S.M.C . Leupen, ‘De kloosters van de cellebroeders en -zusters in het graafschap Holland en Zeeland tot aan de Reformatie’ in “Historisch Tijdschrift Holland”, 30 (1998), p. 63/72/76/86 ; B. Bijtelaar, ‘Het complex Smidskapel, Zuiderportaal, Librije en IJzeren Kapel van de oude kerk’ in “Zestigste Jaarboek van het Genootschap Amstelodamum” (Amsterdam 1968), p. 29; G. van Arkel, De huizen hoek Nes en Wijde Lombardsteeg op het terrein van de kerk van het cellebroedersklooster’, in “Twaalfde Jaarboek van het Genootschap Amstelodamum” (Amsterdam 1913), p. 201, Th. Bakker, “Middeleeuwse kloosters, begijnhof en gasthuizen in Amsterdam” op website Theo Bakker’s Domein, http://www.theobakker.net/pdf/kloostersadam.pdf (16-11-2016), p. 32/33
ENK Monasticon nummer:
ME-B001-001
VU Kloosterlijst nummer:
A43
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Amsterdam, Savelsbos 1
Datering:
1966 - 1988
Orde of congregatie:
Augustijnen
Patroonheilige:
Salvator
Straat:
Savelsbos 1
Postcode:
1025 BE
Plaatsnaam:
Amsterdam
Provincie:
Noord-Holland
Bisdom:
Haarlem
Historie adressering:
Spelderholt 235
Stichting/eerste vermelding:
1966
Opheffing/laatste vermelding:
1988
Activiteiten:
Parochiepastoraat
Geschiedenis:
In het plan Sociaal en Cultureel Opbouwwerk Amsterdam-Noord was in de nieuwbouwwijken ook voorzien in een hoofdkerk en drie hulpkerkjes. Een eerste kerkje werd geopend in Mariëndael 7.
Op 10 september 1966 werd voor de eerste keer de H. Eucharistie gevierd in de nieuwe kerk. Bouwpastoor was pater Reuten. In 1972 werd pater H. Maassen tot pastoor benoemd. Dankzij een goed gevormde groep kwamen de liturgie en de (volwassen)catechese goed van de grond. Ook werd veel aandacht besteed aan sociale betrokkenheid: op het adres was de aalmoezenier van het bedrijfsapostolaat gehuisvest; in 1972 kwam het Korthagenhuis voor bejaarden tot stand; alle grote landelijke en plaatstelijke solidariteitsacties kregen aandacht. In 1988 trok pater Maassen zich terug. Zowel hij als enige andere augustijnen verzorgden nog een tijdlang de weekendvieringen. In 2006 werd de parochie opgeheven en in de nieuwe parochie voor heel Amsterdam-Noord, de Sint Augustinusparochie, gevoegd
Gebruikte literatuur:
N. Beumer, “Korte geschiedenis van de conventen, parochies, scholen , opleidingen en andere activiteiten van de Nederlandse Provincie van de Augustijnen 1895-2008”, p. 48/49; B. Heffernan, “Een kleine orde met allure. De augustijnen in Nederland , 1886-2006” (Hilversum 2015), p. 353; Th.A.J.Jansen, Proefschrift: “De pater op de pastorie. Het aandeel van de regulieren in de parochiële zielzorg van Nederland 1853-1966” (Universiteit Nijmegen 1976), p. 68; B. Heffernan, ‘Augustijnen in Nederland’ op Website Nederlandse Augustijnen, https://www.augustijnen.nl/C 95-Nederlandse-augustijnen.html (02-10-2019)
Gebruikte websites:
Website Reliwiki, de Nederlandse database over religieuze gebouwen, https://reliwiki.nl/index.php/Amsterdam, Savelbos 1 - Salvator
Opmerkingen:
Een iets uitgebreidere geschiedenis is ter inzage aanwezig in het Erfgoedcentrum
ENK Monasticon nummer:
MON-P002-005
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Amsterdam, Postjesweg 123
Datering:
1932 - 1995
Orde of congregatie:
Augustijnen
Patroonheilige:
St. Augustinus
Straat:
Postjesweg 123
Postcode:
1031 CI
Plaatsnaam:
Amsterdam
Provincie:
Noord-Holland
Bisdom:
Haarlem
Historie adressering:
Het Rusland; Spinhuissteeg
Stichting/eerste vermelding:
1932
Opheffing/laatste vermelding:
1995
Activiteiten:
Parochiepastoraat
Geschiedenis:
Bij de Alteratie van Amsterdam in 1578 kwam er een verbod op de uitoefening van de katholieke godsdienst. In 1626 richtten de augustijnen in Amsterdam in het geheim de Statie van de Heilige Augustinus op, waar de missen door hen werden opgedragen in een schuilkerk in het pakhuis 'de Tijd' aan de Oudezijds Achterburgwal. In 1698 werd dit pakhuis verkocht. Er werd toen een schuilkerk aan de Spinhuissteeg betrokken. Eerder genoemde statie werd in 1713 gesplitst in de statie “De Star”en de statie “De Posthoorn”. Statie “De Star”groeide in het begin van de 19e eeuw uit tot de belangrijkste statie van Amsterdam. De vele parochianen, die deze statie telde, vergden een grotere kerk. De bouw daarvan, die in 1864 gereed kwam, werd mogelijk gemaakt door het kunnen verwerven van zowel in de Spinhuissteeg als aan het Rusland gelegen percelen, die grensden aan de al in 1822 aangekochte Huidenkopergildehuis. In 1851 werd er bij de kerk de pastorie gebouwd. Na herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland werd “De Star” in 1856 een zelfstandige parochie. Door ontvolking van de binnenstad, doordat de bewoners er naar de nieuwe buitenwijken verhuisden, werd tot de bouw van een nieuwe kerk in Amsterdam-West besloten. Nadat gedurende vier jaar van een eerdere garage aan de Baarsjesweg als noodkerk gebruik gemaakt was, kon in 1932 de nieuwe kerk aan de Postjesweg betrokken worden en konden de augustijnen hun intrek nemen in de nieuwe pastorie, die eveneens aan de Postjesweg naast de kerk gelegen was. In 1977 werd deze kerk gesloten en viel twee jaar later ten offer aan de slopershamer. Nadat opnieuw van 1977 tot 1980 van een noodkerk, nu een verbouwde kleuterschool aan de Postjeskade, gebruik gemaakt was, werd in 1980 een kapel in gebruik genomen, die van het aan de Postjeswetering gelegen complex van buurtvoorzieningen, waaronder een verzorgingscentrum voor ouderen, deel uitmaakte. In 1995 wordt de bediening van de kapel overgedragen aan een niet-augustijns pastoraal team
Gebruikte literatuur:
N. Beumer, “Korte geschiedenis van de conventen, parochies, scholen , opleidingen en andere activiteiten van de Nederlandse Provincie van de Augustijnen 1895-2008”, p. 7-9, B. Heffernan, “Een kleine orde met allure. De augustijnen in Nederland , 1886-2006” (Hilversum 2015), p. 448; B. Heffernan, ‘Augustijnen in Nederland’ op Website Nederlandse Augustijnen, https://www.augustijnen.nl/C 95-Nederlandse-augustijnen.html (02-10-2019)
Gebruikte websites:
Website RK Amsterdam-West, http://www.rkamsterdamwest.nl/geschiedenis/geschiedenis-augustinus (02-10-2019); Website Stadsarchief Gemeente Amsterdam, https://archief.amsterdam/inventarissen/overzicht/542.nl.html (02-10-2019); Website Theo Bakker’s Domein, https://www.theobakker.net/pdf/fotoquiz2016-02.pdf (02-10-2019), p. 8-10
ENK Monasticon nummer:
MON-P002-004
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Amsterdam, Meeuwenlaan 19
Datering:
1962 - 1972
Orde of congregatie:
Augustijnen
Naam van het klooster:
Convent H. Kruis
Patroonheilige:
H. Kruis
Straat:
Meeuwenlaan 19
Postcode:
1021 HR
Plaatsnaam:
Amsterdam
Provincie:
Noord-Holland
Bisdom:
Haarlem
Stichting/eerste vermelding:
1962
Opheffing/laatste vermelding:
1972
Activiteiten:
Onderwijs
Geschiedenis:
Als dependance van het St. Ignatiuscollege werd in 1960 de katholieke HBS in Amsterdam-Noord omgevormd tot het Waterlantcollege, waarvan de leiding bij de augustijnen berustte. In 1962 kreeg het Waterlantcollege een eigen bestuur. Door de Nederlandse Augustijnenprovincie werd toen de rector van dit college en enkele docenten benoemd. Deze augustijnen vormde het convent het Heilige Kruis dat in 1962 het pand Meeuwenlaan 19 in Amsterdam-Noord als residentie betrok. Pas in 1967 werd dit convent officieel opgericht. In 1972 werd het weer opgeheven toen er aan de betrokkenheid van de augustijnen bij het Waterlantcollege een einde kwam. In 1973 betrok het Waterlantcollege de nieuwbouw aan de Rode Kruisstraat. In 2016 ging het Waterlantcollege met het Rosa beroepscollege op in het Amsterdams Beroepscollege Noorderlicht. Voor deze fusieschool werd in 2017 een nieuw schoolgebouw gerealiseerd op de plek waar voorheen het toen inmiddels gesloopte gebouw van het Waterlantcollege had gestaan.
Gebruikte literatuur:
N. Beumer, “Korte geschiedenis van de conventen, parochies, scholen , opleidingen en andere activiteiten van de Nederlandse Provincie van de Augustijnen 1895-2008”, p. 46/47; B. Heffernan, “Een kleine orde met allure. De augustijnen in Nederland , 1886-2006” (Hilversum 2015), p. 346; M. Scharma, “De regel van de Liefde : Over de volgelingen van Augustinus “ (Kampen 2006), p. 206; B. Heffernan, ‘Augustijnen in Nederland’ op Website Nederlandse Augustijnen, https://www.augustijnen.nl/C 95-Nederlandse-augustijnen.html (02-10-2019)
Gebruikte websites:
Website Het Utrechts Archief, https://hetutrechtsarchief.nl/onderzoek/resultaten/archieven?mivast=39&mizig=210&miadt=39&miaet=1&micode=1392-2&minr=32553214&miview=inv2 (29-10-2019); Website Het Utrechts Archief, https://hetutrechtsarchief.nl/onderzoek/resultaten/archieven?mivast=39&mizig=210&miadt=39&miaet=1&micode=1392-2&minr=32553619&miview=inv2&milang=nl (29-10-2019); Website Amsterdams Beroepscollege Noorderlicht, https://www.abcnoorderlicht.nl/nieuwe-school-amsterdam-noord/ (29-10-2019)
Opmerkingen:
Het Waterlandcollege maakte van deze vestiging deel uit
ENK Monasticon nummer:
MON-P002-003
Toon op kaart Toon op kaart