Zoeken in collecties

Uw zoekacties: zzOUD Databestand kloosters in Nederland
beacon
36  beschrijvingen
gesorteerd op:
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Deventer
Datering:
1311 - 1569
Orde of congregatie:
Franciscanen
Naam van het klooster:
Franciscanen I
Plaatsnaam:
Deventer
Provincie:
Overijssel
Parochie:
Deventer-Onze Lieve Vrouw
Destijds gewest:
Oversticht
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1311
Opheffing/laatste vermelding:
1569
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
In 1306 kreeg Reinoud I, graaf van Gelre, pauselijke toestemming voor het in zijn gebied vestigen van drie bedelordenkloosters. Eén van deze drie kloosters was het minderbroederklooster in Deventer. Deze stad, die weliswaar niet binnen vorenbedoeld gebied viel, was als pand in bezit van voornoemde graaf. Van het klooster, waarvan de vroegste vermelding uit 1311 dateert, is de precieze stichtingsdatum niet bekend. Aanvankelijk ressorteerden de Deventer minderbroeders onder de custodie Holland, maar kwamen later te vallen onder de daarvan afgescheiden custodie Frisia, die ook wel custodie Deventer werd genoemd, aangezien hun klooster in 1335 het hoofdklooster van deze custodie werd. De kloosterkerk, gewoonlijk de Broederenkerk genoemd, werd in de eerste helft van de 14e eeuw gebouwd en ingericht op kosten van Eleonora, de Engelse koningsdochter, die gehuwd was met Reinoud II, toen nog graaf, later hertog van Gelre. Ze overleed in 1355 en werd begraven in de Broederenkerk. Tegen het einde van de 15e eeuw werden bij de Heilige Stoel door keizer Maximiliaan, door schepenen, raad en burgers van Deventer klachten ingediend over de Deventer minderbroeders. Paus Alexander VI gaf in 1496 opdracht een onderzoek in te stellen. Dit leidde ertoe, dat de klachten als gegrond werden aangemerkt. De paus gelastte vervolgens de bisschop van Utrecht, David van Bourgondië, het Deventer convent te hervormen. Daarop werd toen van ordewege voor de bestaande kloostergemeenschap een martiniaanse hervorming doorgevoerd volgens de regelverklaringen van paus Martinus V. Daar er geen aanwijzingen zijn, dat er na deze hervorming van stadswege in de leefwijze van de broeders ingegrepen werd, moet deze hervorming door het stadsbestuur afdoende bevonden zijn. Voor koning Philips II was dit echter niet het geval. In 1569 gaf hij de broeders het door de paus goedgekeurde bevel hun klooster te verlaten om plaats te maken voor onder de vicaris provinciaal van de Keulse provincie vallende observanten
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p.54/55/55/56; Monasticon Batavum, Supplement, p. 41; J.A. de Kok, “Acht eeuwen minderbroeders in Nederland. Een orientatie” (Hilversum 2007), p. 44/66/112/590; T. Coomans, ‘De middeleeuwse bedelordenarchitectuur in Nederland’ in “Bulletin KNOB” 101 (2002), nr.6, p. 176; M. Schaap, ‘Over “qwaclappers” en ander schadelijk volk: de laatmiddeleeuwse hervorming van Noord-Nederlandse minderbroederkloosters bezien vanuit de interne machtsstrijd binnen de orde’ in “Monastiek observantisme en Moderne Devotie in de Noordelijke Nederlanden” onder redactie van H. Engen en G. Verhoeven (Hilversum 2008), p. 26; (Amsterdam 1977), p.17/p.17 voetnoot 27; Wolfgang Schmitz, “Het aandeel der Minderbroeders in onze middeleeuwse literatuur. Inleiding tot een bibliografie der Nederlandse Franciscanen” (Nijmegen/Utrecht 1936), zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/schm036aand01_01/schm036aand01_01_0020.php (12-01-2018), p. 161
Gebruikte websites:
Website Meertens Instituut, http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/163 (22-12-2017); Website Reliwiki, de Nederlandse database over religieuze gebouwen, http://www.reliwiki.nl/index.php/Deventer,_Broederenstraat_18_-_Broederenkerk (22-12-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-P022-012
VU Kloosterlijst nummer:
D17
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Deventer
Orde of congregatie:
Dominicanen
Naam van het klooster:
Termijnhuis Klooster Zutphen
Plaatsnaam:
Deventer
Provincie:
Overijssel
Destijds gewest:
Oversticht
Type:
Termijnhuis, m
Geschiedenis:
De dominicanen van Zutphen hadden in de Nieuwstraat in Deventer een termijnhuis. Dit huis wordt genoemd in een oorkonde van 1543. Judocus de Valle, de latere wijbisschop onder de Utrechtse bisschop David van Bourgondië, kreeg in 1480 van de generaal van de orde toestemming zich in Deventer als terminaris te vestigen
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel II, p. 47; S.P. Wolfs,: “Middeleeuwse Dominicanessenkloosters in Nederland” (Assen 1988), p. 315; R. Hermans, ‘De predikheren te Zutphen, 1288-1591’ in “Zutphen”, 12 (1993) nr. 2
ENK Monasticon nummer:
ME-P012-011
VU Kloosterlijst nummer:
Z17b
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Deventer
Orde of congregatie:
Cisterciënzerinnen
Naam van het klooster:
Refugium Abdij Ter Hunnepe Deventer
Plaatsnaam:
Deventer
Provincie:
Overijssel
Destijds gewest:
Oversticht
Type:
Uithof, v
Geschiedenis:
Het even buiten de stad Deventer gelegen cisterciënzerinnenabdij Ter Hunnepe had ook binnen de Deventer stadsmuren een huis “Op den Berg” in de Menstraat. In 1578 werden de kloostergebouwen van voornoemde abdij door brand verwoest. Het gehele convent had zich wegens de onrustige tijden echter al in 1572 op verzoek van de bisschop van Deventer, Aegidius de Monte, in het refugiehuis in de Menstraat gevestigd. Na de Reformatie werd het klooster omgevormd tot een hervormd vrouwenstift, dat bij decreet van keizer Napoleon in 1811 werd opgeheven en het bezit inclusief het refugiehuis met de domeinen verenigd werd
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel III, p. 31; G.A.J. van Engelen van der Veen, G.J. ter Kuile, R. Schuiling, “Overijssel” (Deventer 1931), p. 524
Gebruikte websites:
Website Gelders Archief, http://www.geldersarchief.nl/zoeken/?mivast=37&mizig=210&miadt=37&miaet=1&micode=0124&minr=743733&milang=nl&miview=ahd (24-02-2016)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z202-005
VU Kloosterlijst nummer:
D15a
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Deventer
Datering:
1228 - 1811
Orde of congregatie:
Cisterciënzerinnen
Naam van het klooster:
Ter Hunnepe
Patroonheilige:
Onze Lieve Vrouw
Plaatsnaam:
Deventer
Provincie:
Overijssel
Parochie:
Deventer-Nocolaas
Destijds gewest:
Oversticht
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1228
Opheffing/laatste vermelding:
1811
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het cisterciënzerinnenklooster Ter Hunnepe bij Deventer komt voort uit de Munsterabdij te Roermond. In 1225 kreeg Richardis van Scheyern-Wittelsbach, weduwe van Graaf Otto I van Gelre, toestemming van de pauselijke legaat, Koenraad van Urach, om op goederen van Ludolf van den Brande een klooster te stichten. Dit klooster, dat in 1228 tot stand kwam, werd tussen 1232 en 1238 in de cisterciënzer orde opgenomen. Volgens overlevering zou het toen bewoond zijn door cisterciënzerinnen uit het bij Kleef gelegen klooster Hönnepel, die uit dit klooster verdreven waren, omdat zij zich zonder verlof van het moederhuis te Denain bij de cisterciënzerorde hadden aangesloten. Dit wordt echter nergens bevestigd. De abdij, die aan de Heilige Maria gewijd was en met het oog daarop ook de naam van Mariënhorst droeg, stond onder toezicht van de abt van abdij Kamp bij Moers. In 1253 werd Ter Hunnepe door brand geheel verwoest. De nonnen, die hoofdzakelijk uit de Gelderse en Overijsselse adel afkomstig waren, vertrokken naar het benedictinessenklooster Fürstenberg in het graafschap Kleef. Ze werden weer zelfstandig, nadat in 1263 het klooster Mariënhorst herbouwd was. Rond 1425 werd Mariënhorst onder leiding van Boyng, abt van abdij Boskamp te Termunten, hervormd en sloot het zich bij de congregatie van Sibculo aan. Onder invloed van de reformatie en uit angst voor confiscatie van de goederen van het klooster, veranderde Ter Hunnepe na 1565 feitelijk in een wereldlijk stift. In 1578 brandde Ter Hunnepe opnieuw geheel af en zochten de bewoonsters nu hun toevlucht in de stad Deventer. In 1811 werd het voormalige klooster opgeheven en werden de goederen overgedragen aan de Republiek
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel III, p. 30/31; E.M.F. Koch, “De kloosterpport als sluitpost?”(Leeuwarden/Mechelen 1994), p. 40/41; P. Nolt, “Schiere monniken en grijze vrouwen” (Budel 2015), p. 189/190; H.J. Moerman, "Nederlandse plaatsnamen: een overzicht" (Leiden 1956), p. 109
Opmerkingen:
Deze abdij had ook Mariënhorst als naam
ENK Monasticon nummer:
ME-Z202-004
VU Kloosterlijst nummer:
D15
Toon op kaart Toon op kaart