Zoeken in collecties

Uw zoekacties: zzOUD Databestand kloosters in Nederland

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

Filter: Middelburgx
beacon
18  beschrijvingen
gesorteerd op:
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Middelburg
Datering:
1479 - 1574
Orde of congregatie:
Seculiere kanunniken
Naam van het klooster:
St.Maarten-kapittel
Patroonheilige:
Sint Maarten
Plaatsnaam:
Middelburg
Provincie:
Zeeland
Parochie:
Middelburg
Destijds gewest:
Zeeland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1479
Opheffing/laatste vermelding:
1574
Type:
Kapittel, m
Geschiedenis:
Waarschijnlijk in de tweede helft van de 10e eeuw werd in Middelburg de Sint Maartenskerk gebouwd, die doorgaans de Westmonster genoemd werd. In 1479 stichtte Maria van Bourgondië en Maximiliaan van Habsburg een aan deze kerk verbonden kapittel, dat bestond uit een college van twaalf kanunniken, die onder leiding stonden van een deken. In 1480 werd de verhouding tussen het kapittel en het Middelburgse stadsbestuur, waarmee het kapittel nauwe betrekkingen onderhield, in een overeenkomst nader geregeld. Deze overeenkomst had betrekking op onder meer het recht van benoeming van functionarissen zoals de schoolmeester, de kerkmeesters en de Heilige-Geestmeesters, op de beperkingen, die golden ten aanzien van de door het kapittel aan de parochianen voor sacramenten, begrafenissen en dergelijke op te leggen tarieven en op de hoogte van de aan het kapittel op de stedelijke bieraccijns te verlenen vrijstelling. De meeste geestelijken, waaronder de kanunniken van het aan de Westmonster verbonden kapittel, verlieten Middelburg kort nadat de stad, na een belegering van bijna twee jaar, zich in 1574 overgaf aan de troepen van Willem van Oranje. Toen kwam er feitelijk een eind aan het bestaan van dit kapittel
Gebruikte literatuur:
J. Kuys, “Repertorium van collegiale kapittels in het middeleeuws bisdom Utrecht” (Hilversum 2014), p. 192-194; Artikel ‘Uit de Middelburgse historie. De Middelburgse kerken, in “De Faam”, 77 (1975),  nr. 50, zie ook: https://krantenbankzeeland.nl/issue/faa/1975-12-10/edition/null/page/9?query=kapittel%20Noordmonster&sort=relevance (29-06-2018), p. 9
Gebruikte websites:
Website Archieven Portaal Europa, https://www.archivesportaleurope.net/ead-display/-/ead/pl/aicode/NL-MdbZA/type/fa/id/990.5 (29-06-2018); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Westmonsterkerk (29-06-2018)
ENK Monasticon nummer:
ME-V019-033
VU Kloosterlijst nummer:
Kap31
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Middelburg
Datering:
1311 - 1574
Orde of congregatie:
Seculiere kanunniken
Naam van het klooster:
St.Petrus-kapittel
Patroonheilige:
Sint Petrus
Plaatsnaam:
Middelburg
Provincie:
Zeeland
Parochie:
Middelburg
Destijds gewest:
Zeeland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1311
Opheffing/laatste vermelding:
1574
Type:
Kapittel, m
Geschiedenis:
De omstreeks 1100 gestichte Sint Pieterskerk in Middelburg, die ook wel Noordmonster en na de Reformatie Oude Kerk genoemd werd, was aanvankelijk een eigenkerk van het kapittel van Sint Pieter te Utrecht. In 1310 werden door dit kapittel aan de graven van Holland en Zeeland al zijn patronaats- en tiendrechten in Zeeland, dus ook die van de Noordmonster, overgedragen. Een jaar later stichtte Willem III, die toen graaf van Holland en Zeeland was, in de Noordmonster een kapittel. De stichtingsoorkonde van dit kapittel werd gezamenlijk uitgevaardigd door de graaf en de bisschop van Utrecht, die daarmee zijn goedkeuring aan de oprichting van dit kapittel hechtte. Zowel de cura van de Noordmonster zelf als de parochiekerken van Brigdamme, Kleverskerke, Schellach, Zanddijk en Gapinge werden bij het kapittel geïncorporeerd. Het kapittel bestond uit een college van veertien kanunniken, die onder leiding stonden van een deken, die uit het midden van de kanunniken verkozen werd. Ook na de stichting kon het kapittel zich in de gunst van de landsheren verheugen. Voorts genoot het de bescherming van de stad, waarmee het echter menig maal met name over de stedelijke belastingen in conflict raakte. Toen na de herindeling van de bisdommen in 1559 de Noordmonster tot kathedraal van het nieuwe bisdom Middelburg verheven werd, verwierf het kapittel in 1561 de status van kathedraal kapittel. Het aantal van veertien kanunniken zou dan door aftreden en overlijden tot tien worden teruggebracht. Bij de koning als landsheer zou van zes en bij het kapittel van vier kanunniken het collatierecht berusten. Kort nadat, na een belegering van bijna twee jaar, Middelburg zich in 1574 overgaf aan de troepen van Willem van Oranje, hebben de meeste geestelijken, waaronder de kanunniken van het aan de Noordmonster verbonden kathedraal kapittel, de stad verlaten. Toen kwam er feitelijk een eind aan het bestaan van dit kapittel
Gebruikte literatuur:
J. Kuys, “Repertorium van collegiale kapittels in het middeleeuws bisdom Utrecht” (Hilversum 2014), p. 181-185; I.H. Vogel-Wessels Boer, ‘De Sint-Pieterskerk te Middelburg’ in “Zeeland, Tijdschrift van het Koninklijk Zeeuwse Genootschap der Wetenschappen, 8 (1999), nr. 4, zie ook: https://tijdschriftenbankzeeland.nl/issue/zld/1999-12-01/edition/0/page/3?query=kapittel%20westmonster&sort=relevance (29-06-2018), p. 121/122/123/124/125; J.C. Verhage, ‘De zerk van Jacob Janszoon van Grypskercke en zij omzwervingenk in “Nehalennia”,  155 (voorjaar 2007), zie ook: https://tijdschriftenbankzeeland.nl/issue/neh/2007-03-01/edition/0/page/29?query=kapittel%20westmonster&sort=relevance (29-06-2018), P 26/27; Artikel ‘Uit de Middelburgse historie. De Middelburgse kerken, in “De Faam”, 77 (1975),  nr. 50, zie ook: https://krantenbankzeeland.nl/issue/faa/1975-12-10/edition/null/page/9?query=kapittel%20Noordmonster&sort=relevance (29-06-2018), p. 9
Gebruikte websites:
Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Noordmonsterkerk (29-06-2018)
ENK Monasticon nummer:
ME-V019-032
VU Kloosterlijst nummer:
Kap30
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Middelburg
Datering:
1248 - 1581
Orde of congregatie:
Duitse Orde (m)
Naam van het klooster:
Zandvoort
Plaatsnaam:
Middelburg
Provincie:
Zeeland
Parochie:
Middelburg-Noordmonster
Destijds gewest:
Zeeland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1248
Opheffing/laatste vermelding:
1581
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Al in 1248, maar ook in de daarop volgende jaren werden er aan het Duitse Huis te Utrecht bezittingen in Buttinge, een buurtschap in de Zeeuwse gemeente Veere, geschonken. Hiermee werd, met enige in 1271 door graaf Floris V verleende privileges, de grondslag gelegd voor het oprichten in Zandvoort bij Middelburg van een huis van de Duitse Orde . In 1284 schonk voornoemde graaf aan dit huis het patronaatsrecht van de kerk van Noordmunster, die ook wel de Oude of St. Pieterskerk werd genoemd en in de binnenstad van Middelburg stond. Deze schenking werd in 1285 door de bisschop van Utrecht en in 1307 door Willem III, graaf van Holland, bevestigd. In 1310 deed de commanderij echter ten behoeve van de graaf van Holland weer afstand van dit patronaatsrecht. In 1317 werd de commanderij verplaatst naar Middelburg, waar het commandeurshuis dicht bij de St. Pieterskerk lag. Het huis te Zandvoort werd toen afgebroken. In latere jaren was de landcommandeur van de Balije Utrecht, waaronder de commanderij van Middelburg ressorteerde, tevens commandeur van Middelburg. In 1581 werd het commandeurshuis verkocht, waarmee er aan het feitelijk bestaan van onderhavige commanderij een eind kwam. In 1765 werd op de fundamenten van dit huis het aan het Hofplein in Middelburg gelegen Van de Perrehuis gebouwd
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel II, p. 40/132; J.A. Mol, “Vechten of verplegen? Ontstaan en begintijd van het huis en de balije van Utrecht van de Duitse Orde” (Hilversum 2011), p. 49; J. Kuys, “Repertorium van collegiale kapittels in het middeleeuwse bisdom Utrecht “ (Hilversum 2014), p. 182; R.E. de Bruin,“Bedreigd door Napoleon: De Ridderlijke Duitsche Orde, Balije van Utrecht 1753-1838” (Hilversum 2012), p. 41: R. Antonisse, “Zeeland in de vorige eeuw” (Raamdonksveer 2006), p. 119; P.E.M. Aengenheyster, ‘Commanderij van de ridderlijke Duitse Orde te Middelburg’ in “De Wete”, 22 (1993) nr. 1, p. 25
Gebruikte websites:
Website Ridderlijke Duitsche Orde (RDO), http://www.rdo.nl/object/OA.2178.0.2 29-05-2015; Website Zeeuws Archief, http://www.zeeuwsarchief.nl/over-ons/gebouw 29-05-2015; Website Zeeuws Archief, https://www.archivesportaleurope.net/ead-display/-/ead/pl/aicode/NL-MdbZA/type/fa/id/465 29-05-2015; Website Ridderlijke Duitsche Orde (RDO) Balije van Utrecht, http://rdo.jeffderby.com/commanderij/De_commanderij_van_Middelburg_en_Zandvoord (31-05-2016); Website Encyclopedie van Zeeland, https://encyclopedievanzeeland.nl/Duitse_Orde_(marianen) (29-05-2016); Website Encyclopedie van Zeeland, https://encyclopedievanzeeland.nl/Zandvoort (29-05-2016); Website Plaatsengids.nl, https://www.plaatsengids.nl/buttinge ((29-05-2016)
ENK Monasticon nummer:
ME-V018-015
VU Kloosterlijst nummer:
M31
Toon op kaart Toon op kaart
 
 
 
 
 
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Middelburg, Spinhuisweg 10
Datering:
1970 - 1978
Orde of congregatie:
Broeders van Huijbergen
Straat:
Spinhuisweg 10
Postcode:
4336 GB
Plaatsnaam:
Middelburg
Provincie:
Zeeland
Bisdom:
Breda
Stichting/eerste vermelding:
1970
Opheffing/laatste vermelding:
1978
Activiteiten:
Onderwijs; catechese; zielzorg
Geschiedenis:
Eind jaren zestig van de vorige eeuw ontstond Humo, een samenwerkingsverband van de Broeders van Huijbergen, de Fraters van Utrecht, de Broeders van Maastricht en de Broeders van Oudenbosch. Van 1970 tot 1978 was in Middelburg eerst gedurende korte tijd in een flat aan de Driewegenhof en later in hoekwoning aan de Spinhuisweg een humo-convent gevestigd, waarvan twee broeders van Huijbergen deel uitmaakten. Dit convent ontplooide met name activiteiten op het gebied van basisonderwijs, catechese en zielzorg
Gebruikte literatuur:
R. Wolf, ”Huijbergen en de uiteinden der aarde. De broeders van Huijbergen 1854-2004” (Congregatie Broeders van Huijbergen 2004), p.113/114; Tjebbe T. de Jong, Sible L. de Blaauw en Guus Bary, “Katholiek leven in Noord-Nederland 1956-2006: vijftig jaar bisdom Groningen” (Hilverrsum 2006), p.166; J.P.A. van Vugt, Proefschrift “Broeders in de katholieke beweging De werkzaamheden van vijf Nederlandse onderwijscongregaties van broeders en fraters, 1840 – 1970”( Universiteit Nijmegen 1994, p.309323/324/335
Gebruikte websites:
Website Broeders van Huijbergen
https://www.broedersvanhuijbergen.nl/broeders-in-nederland/ (17-10-2023)
ENK Monasticon nummer:
MON-B011-042
Toon op kaart Toon op kaart