Zoeken in collecties

Aan het eind van de 10e eeuw stichtte graaf Ansfried van Teisterbant, de latere bisschop van Utrecht, de abdij van Thorn. Zijn echtgenote gravin Hereswint van Strijen speelde een actieve rol bij de stichting. Zij schonk aan de abdij diverse goederen uit haar eigen erfgoed, waaronder bezittingen in West-Brabant. Hun dochter Benedicta werd de eerste abdis. Aanvankelijk leefden de religieuze vrouwen van deze abdij vermoedelijk volgens de regel van Sint Benedictus. Voor de kerkelijke diensten en de zielzorg waren enige priesters aan de abdij verbonden. In de 12e of 13e eeuw werd het klooster tot een wereldlijk stift omgevormd. De meeste stiftsdames, die als kanunnikes tot het Thornse stift toegelaten werden, kwamen uit hoogadellijke kringen. De kanunnikessen, wier aantal meestal niet meer dan twintig bedroeg, hoefden op de abdis na, geen bindende kloostergelofte af te leggen. Voorts genoten zij eigen inkomsten (prebendes) afkomstig uit de opbrengsten van de goederen van de abdij, bezaten ze veelal eigen huizen, gelegen rond het abdijcomplex, en hadden ze persoonlijke bezittingen. In de 14e eeuw verkreeg Thorn rijksvrijheid. Ten laatste in 1310 werd de abdis soeverein vorstin; deze status werd vastgelegd in 1348. De voogdijschap van de graaf van Gelre over de abdij werd rond deze tijd opgeheven en mocht de abdij zich vanaf 1497 officieel een wereldlijk stift noemen. In het begin van de 16e eeuw werd Thorn erkend als vorstendom binnen het Duitse Rijk en mocht de abdis zetelen in de Rijksdag. Ook bezat de abdis de hoge heerlijkheid of bloedban, wat inhield dat zij de doodstraf kon opleggen en laten uitvoeren. Tot de komst van de Fransen wist Thorn onafhankelijk te blijven. In 1795 werd het net als de Zuidelijke Nederlanden opgenomen in het Franse departement van de Beneden-Maas. In 1797 werd de abdij formeel opgeheven. Bijna alle gebouwen werden gesloopt, alleen de abdijkerk wist men voor afbraak te behoeden. Ook de woningen waarin de stiftsdames woonden, bleven behouden

Het begijnhof te Thorn werd in 1287 voor twaalf begijnen gesticht door Guda van Rennenberg, abdis in de jaren 1273-1304 van de Abdij van Thorn, die in de twaalfde of dertiende eeuw tot een wereldlijk stift werd omgevormd. Volgens de stichtingsakte hadden de begijnen, die binnen de immuniteit van het voornoemd stift woonden, de verplichting de zorg van een zieke stiftdame op zich te nemen, de wake te houden en te bidden bij het lijk als een stiftdame of een kanunnik was overleden en aanwezig te zijn bij de viering van alle hoogtijdagen en jaargetijden. Verder moesten zij de klok luiden en desgevraagd andere diensten vervullen. Toen in 1797 het Thornse Stift op last van het Franse gezag werd opgeheven, betekende dit ook het einde van het begijnhof