Zoeken in collecties

Frater Andreas (Jan van den Boer) ging op 13-jarige leeftijd naar de kweekschool van de Fraters van Tilburg. Hij besloot frater te worden en legde in 1863 zijn geloften af. Hij begon in het lagere onderwijs als leerkracht, maar kreeg al snel de zorg voor de ‘Latinisten’, een speciale vooropleiding voor jongens die priester wilden worden. Frater Andreas werkte in de periode 1871-1900 als leraar en directeur aan deze opleiding. De schoolkinderen noemden frater Andreas ‘de heilige frater’. Dat was niet bedoeld als een compliment, want hij kon niet goed orde houden. Aan de andere kant was hij wars van de onderwijsaanpak van zijn tijd en verfoeide hij het om kinderen te slaan en streng te straffen. Hij koos liever voor een milde en humane benadering en ging serieus met de jongens in gesprek. Hij was wel nauwgezet, niet alleen in stiptheid, maar vooral in het volgen van de congregatieregel. Ook medebroeders gingen hem 'heilig' noemen. Hij overleed plotseling in 1917. Na zijn dood ontstond er een devotie tot hem en werd zijn graf een bedevaartsplaats. Anno 2023 is opnieuw een proces tot zaligverklaring gestart.

Op het paneel zijn diverse bouwwerken in Goirle te zien. Bovenaan de toren van de parochiekerk (Sint Johannes Onthoofdingskerk) en twee fragmenten van het fraterhuis Sint-Franciscus van Sales (dakpartij kapel en torentje aan de voorzijde van het huis). Onder de twee fragmenten molen De Wilde. Linksonder de textielfabriek van Van Puyenbroek. Geheel bovenaan een zon en rechtsboven een vogel. Volgens mededeling maakte frater Paschalius Vervest dit paneel naar aanleiding van het eeuwfeest van het fraterhuis in Goirle in 1990.

Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid, het embleem van de fraters.

Door de Fraters van Tilburg gemaakte borden voor in de kapel: een klein bordje (1) en een iets groter bordje (2) met "Chorus" om aan te geven welke zijde van de kapel de zang voor zijn rekening nam; een uitvouwbaar bordje met bovenaan de tekst "Memento Fratrum" (gedenk de fraters) en waarop zowel aangegeven kan worden welke gezangen tijdens het koorgebed worden gezongen, voor wie er een noveen is en of er een H. Communie is (3). Het bord hing in de kapel. Op het bord konden de nummers van overleden fraters geplaatst worden. Deze werden dan tijdens de vespers herdacht; smeedwerk in de vorm van een kruis met daaraan de woorden "Memento Fratrum" (4); en een set van vier borden, die aan weerszijden van twee steunen kunnen worden opgehangen, met aan de één de woorden "Chorus" en "Gezangen" en daaronder (uitvouwbare) haakjes om de nummers van de betreffende gezangen aan te geven, en aan de ander de woorden "Memento" en "Fratrum" (5-6). Tot slot een bordje "Slot" om aan te geven dat dat gedeelte van het klooster alleen voor kloosterlingen was (7).

Ronde medaille met het gekroonde wapen van de congregatie der Redemptoristen. In een banier die achter het wapen langs loopt staan de jaartallen "1866" en "1966". Boven het wapen de tekst "Suriname" en onder het wapen "Overvloedige verlossing". De medaille hangt aan een geel-wit lintje.

Links de grote paterskerk. Deze werd gebruikt door de paters die tot 1916 deel uitmaakten van de congregatie. De fraters gebruikten de kapel aan de achterkant van het moederhuis. De paterskapel is in 1956 gesloopt. Links boven de paterskerk het noviciaatsgebouw. Rechts naast de paterskerk het moederhuis. De voorste voorvleugel van het moederhuis is later aangebouwd. Het achterste gedeelte van de voorvleugel, dat gescheiden wordt van het voorste gedeelte door twee kleine binnenplaatsen, is het oorspronkelijke door monseigneur Zwijsen gebouwde moederhuis. De rechtervleugel van het moederhuis was het aspirantaat. Het aspirantaat volgde op het noviciaat. Rechtsachter de fraterskapel de kweekschool. De kweekschool volgde op het juvenaat te Udenhout. Vóór de kweekschool de drukkerij en vóór de drukkerij, rechts naast het moederhuis, het St. Elisabeth gasthuis (het latere Elisabethziekenhuis) waar de Zusters van Liefde van Tilburg vanaf 1838 werkzaam waren. In het gasthuis was later ook enige tijd het moederhuis gevestigd. In 1974 werd het vervangen door een nieuw gebouwd bejaardenhuis met de naam Joannes Zwijssen, dat was bedoeld voor confraters. Na 30 jaar werd het bejaardenhuis verkocht en maakte het gebouw plaats voor nieuwbouw. De naam bleef behouden.

Dit is de 'katholieke' versie van het leesplankje dat in 1897 door M.B. Hoogeveen op de markt was gebracht. Deze versie verscheen in 1905 speciaal voor katholieke scholen: aap, roos, zeef etc. in plaats van aap, noot, mies etc. De leesmethode "Sprekende Beelden" waar het plankje bij hoorde, is in 1905 uitgegeven door het rooms-katholiek Jongensweeshuis in Tilburg van de Fraters van Tilburg. De methode is samengesteld door frater Euthymius Becker. Het leesbord en het leesplankje waren een succes, de leesboekjes niet. In 1910 kwam de congregatie met de methode "Ik lees al", geschreven door de fraters Jos. M. Reynders en Nicetas Doumen. Deze methode bleef gebruik maken van het zogenoemde "aap roos zeef"-plankje.

Dit is de 'katholieke' versie van het leesplankje dat in 1897 door M.B. Hoogeveen op de markt was gebracht. Deze versie verscheen in 1905 speciaal voor katholieke scholen: aap, roos, zeef etc. in plaats van aap, noot, mies etc. De leesmethode "Sprekende Beelden" waar het plankje bij hoorde, is in 1905 uitgegeven door het rooms-katholiek Jongensweeshuis in Tilburg van de Fraters van Tilburg. De methode is samengesteld door frater Euthymius Becker. Het leesbord en het leesplankje waren een succes, de leesboekjes niet. In 1910 kwam de congregatie met de methode "Ik lees al", geschreven door de fraters Jos. M. Reynders en Nicetas Doumen. Deze methode bleef gebruik maken van het zogenoemde "aap roos zeef"-leesplankje en het klassikale leesbord.

Gebruikt door de Fraters van Tilburg bij het geven van praktijkonderwijs.

Centraal afgebeeld is het embleem van de congregatie met daar omheen de tekst "dalam gerakan belaskasih * kongregasi frater CMM 1844- 25 Ag. - 1994". Boven het embleem de tekst "150 tahun" en onder het embleem een tekst uit de constituties van de congregatie.

Centraal op het bord een portret van frater Andreas. Links van hem de boerderij in Udenhout waar hij geboren is. Rechts van hem Huize Ruwenberg waar hij werkzaam was als frater. Aan de onderzijde van het bord langs de rand de tekst: "frater andreas". En aan de bovenzijde van het bord langs de rand de tekst: "1841 - Joannes van den Boer - 1917".

De Fraters van Tilburg begonnen in 1858 op verzoek van, en met financiële medewerking van, de familie De la Geneste een nieuwe stichting in Grave. Doel was de zorg voor weesjongens en het onderrichten van arme kinderen. Daar kwam al snel een derde doel bij: de opvoeding van blinde jongens. In 1966 verhuisde het instituut naar nieuwbouw in Nijmegen.

Op de prent portretfoto's van de omgekomen fraters van de Fraters van Tilburg met daaronder hun kloosternaam en de datum dat ze overleden zijn. Daarbij de tekst "Heer, schenk Uw eeuwige rust en Uw eeuwig licht aan deze trouwe werkers in Uw wijngaard, die tot U kwamen, dragend in hun handen de kostbare schatten der Genademiddelen van Uw H. Kerk, en de rijke schoven, geoogst in harde arbeid op Uw missieveld." en "Gedenk, Heer, hun trouw tot in den dood.".

Tinnen bord en beker, snuifdoosje, serveerrek met bordjes en schoenpoetsdoosje. Bord en (bier)beker zijn in de 19e eeuw door de fraters gebruikt. Het serveerrek komt uit het juvenaat in Tilburg. Per 4 juvenisten kreeg je een bordje met daarop een half pakje boter. Bij ieder bordje stond een nummertje zodat je de dag erna weer hetzelfde bordje kreeg met de resterende boter. Een van de fraters herinnert zich dat je 2x per week een nieuw stuk boter kreeg. Het schoenpoetsdoosje is zelfgemaakt en gebruikt in het Sint Cornelius Gesticht te Reusel.

Het raam is in Indonesië gemaakt door frater André de Veer (1933-2020) ter gelegenheid van de 75-jarige aanwezigheid van de Fraters van Tilburg in Indonesië in 1998. Afgebeeld is de Barmhartige Samaritaan, een belangrijk thema voor de spiritualiteit van de congregatie. De officiële naam van de congregatie luidt: Congregatie van Onze Lieve Vrouw van Barmhartigheid. Rechtsboven in het raam het wapen van de congregatie en onderaan het raam de tekst "1923-1998 Frater CMM Indonesia".

In het blauwe schild Maria met Kind op haar linkerarm geflankeerd door twee lelietakken in het zilver. Achter het schild een rood met goud kruis met aan de uiteinden drie rondingen. Boven het schild een goudkleurige kroon. Tussen weerzijden van de kroon en de uiteinden van de horizontale kruisarm hoofd en vleugels van een cherubijn. Van links naar rechts, onder het schild door, een tekstrol met daarop de tekst "Salve Regina, Mater Misericordiae" (Wees gegroet Koningin, Moeder van Barmhartigheid).

"Oorkonde" aan frater Huberto Walters namens het bestuur St. Vincentius/Kring/Harmonie (1); dankbetuiging aan frater Regis van Kerkoerle namens het bestuurscollege van het eilandgebied Curaçao (2); dankbetuiging in het Papiaments aan frater Benedicto namens de Stichting Ziekenverpleging Bejaardenzorg Bonaire; dankbetuiging aan frater Wim Janssens van oud-leerlingen van de Stichting Don Bosco Manado, een overkoepelend orgaan voor de fraterscholen en internaten in Indonesië, opgericht door de fraters in de jaren vijftig van de 20e eeuw.

Met langs de randen tekeningen van christelijke symbolen zoals een druivenrank, vis, hostie en graanhalmen rond de tekst. Vermoedelijk gemaakt door een frater van Tilburg.

Frater Frederico van Dongen, geboren in Den Bosch, trad in 1927 in bij de Fraters van Tilburg en deed in 1938 zijn eeuwige professie. Hij was werkzaam in het onderwijs, op verschillende Tilburgse scholen. Zijn laatste standplaats was de Sint-Aloysiusschool aan de Staringstraat
(Korvel) waar hij hoofd van de school was. Frater Frederico is vooral bekend geworden als dirigent van het Tilburgs Byzantijns Koor.

Zelfportret door frater Van Zoest van de Fraters van Tilburg. Behalve als beeldhouwer was frater Van Zoest ook als schilder en fotograaf actief.

Een bord met gladde rand met centraal gegraveerd de tekst "Aan Fr. Fransino Dank 1961 - Wilberttamboers - 1976" (1); bord met gelobde rand en centraal de gegraveerde tekst "Deurne Bedankt Francino Voor 30 Jaar Avondvierdaagse 15 - 6 - 1991" (2); bord met gelobde rand en centraal een afbeelding van twee voetballers in actie met op de achtergrond een keeper in een doel en boven de afbeelding de tekst "v.v. Hertogstad" (3). De borden geven blijk van de activiteiten die de Fraters van Tilburg naast het onderwijs organiseerden.

Centraal afgebeeld een gele bus met op de zijkant de tekst "Carpe Diem" en op de kentekenplaat "W.O.R.". Daar omheen een brede blauwe rand met bovenaan de tekst "1969 W.O.R. 1989" en onderaan "Dolf dank voor alles". Frater Dolf, lid van de Fraters van Tilburg, organiseerde samen met medebroeder frater Joachim uitstapjes voor de oudere fraters van de congregatie. Dit deden zij onder de titel W.O.R. (Werkgroep Ontspanning Religieuzen). In latere jaren konden ook andere religieuzen deelnemen aan de uitstapjes.

Geschenk aan de Congregatie Fraters van O.L.V. van Barmhartigheid bij het afscheid van de congregatie in Loon op Zand op 1 oktober 1974. Het bord is namens de congregatie in ontvangst genomen door frater Remigius Heesbeen.