Mijn Studiezaal (inloggen)BB-HS Bibliotheek Erfgoedcentrum, handschriften
70101 Missale Romanum
Datering:
1475-1500
Titel:
Missale Romanum
Toelichting:
Winterdeel
Inhoud:
Een missaal, ofwel misboek, bevat alle liturgische gebeden voor de mis. Het bevond zich gedurende de mis op het altaar zodat de priester de bij die dag behorende gebeden en gezangen kon oplezen. In een altaarmissaal is het gebruikelijk om een miniatuur van de gekruisigde Christus tegen te komen bij de Orde Missae, het liturgische gebed waarbij het brood en de wijn worden gewijd. Ook in dit missaal is een miniatuur van de gekruisigde Christus op deze locatie toegevoegd.
Het handschrift is mogelijk geschreven door Joannes Graviae of Adam Rees. Beide heren behoren tot de stichters van het Kruisherenklooster te Den Bosch en zijn beide als schrijver opgenomen in het necrologium. In 1629 zijn de Kruisheren met het missaal naar Schijndel verplaatst en in 1636 naar Uden. Hier heeft het klooster van Uden een eigendomskenmerk in de vorm van een stempel in het handschrift gezet
Het handschrift is mogelijk geschreven door Joannes Graviae of Adam Rees. Beide heren behoren tot de stichters van het Kruisherenklooster te Den Bosch en zijn beide als schrijver opgenomen in het necrologium. In 1629 zijn de Kruisheren met het missaal naar Schijndel verplaatst en in 1636 naar Uden. Hier heeft het klooster van Uden een eigendomskenmerk in de vorm van een stempel in het handschrift gezet
Vindplaats:
Hs-101
Taal:
Latijn
Schrifttype:
Littera textualis, 2 kolommen, 29 of regels, of 10 regels en muzieknotatie.
Decoratie:
Gedecoreerde initialen op f. 1r en f. 111r en f. 117r: rood-blauwe initialen waarin florale motieven zijn ingewerkt. Opgevuld en omgeven met rood floraal penwerk tegen een groene achtergrond.
Twee kleinere gedecoreerde initialen: blauwe initialen omgeven met rood penwerk
f. 110v: Miniatuur van Christus aan het kruis; omlijsting van roze en blauwe rechthoeken, afgewisseld met gouden vierkanten. Christus is gezet tegen een gouden achtergrond, onderaan het kruis staan Maria, een engel en de drie Wijzen. Twee engelen vangen zijn bloed op in kelken. Het geheel wordt omgeven door florale motieven en pluimen
Twee kleinere gedecoreerde initialen: blauwe initialen omgeven met rood penwerk
f. 110v: Miniatuur van Christus aan het kruis; omlijsting van roze en blauwe rechthoeken, afgewisseld met gouden vierkanten. Christus is gezet tegen een gouden achtergrond, onderaan het kruis staan Maria, een engel en de drie Wijzen. Twee engelen vangen zijn bloed op in kelken. Het geheel wordt omgeven door florale motieven en pluimen
Plaats vervaardiging:
Den Bosch
Aantal folia:
156
Formaat:
37 x 25,9
Materiaal:
Perkament
Band:
Contemporaine leren band. Hoeken voorzien van koperbeslag. Binnenzijde achteromslag gebonden met fragment van een handschrift
Conditie:
Enkele folia (maanden januari en februari, eerste folio kalendarium) ontbreken; van enkele folia ontbreken delen; sluitingen ontbreken; f. 111r- 115r heel vies, vooral aan randen waar handen het hebben aangeraakt
Herkomst:
Kruisheren, Den Bosch; kruisheren, Uden
Oude code:
Ud. alpha 81; bêta 22
Documentatie:
BNM; MMDC; Broekhuis, R. and H. Drenth, "In cruce salus. De orde van het Heilig Kruis in de loop der eeuwen", (Ter Apel 1991), p. 52 en 57; A.M. Koldeweij, "In Buscoducis 1450 1629. Kunst uit de Bourgondische tijd te 's-Hertogenbosch", (Den Bosch 1990), p. 148-149; "750 jaar Orde van het H. Kruis 1211-1961. Pretiosa uit haar oude kloosters" (Amersfoort 1961); C.R. Hermans, "Annales canonicorum regularium S. Augustini, ordinis S. Crucis, I", (Den Bosch 1858) p. 199-200; "600 jaar Sint Agatha", (Sint Agatha 1971)
Opmerkingen:
In 1629 door de kruisheren van Den Bosch meegenomen naar Schijndel, en in 1636 van Schijndel naar Uden.
Organisatietrefwoorden:
laatste wijziging 13-03-2024
