Zoeken in collecties

Het tertianenconvent Sint Janskamp te Vollenhove, dat even buiten de stad lag, werd in 1398 door Johannes van Ommen met enkele medebroeders gesticht als een gemeenschap van broeders des gemenen levens. In 1409 nam deze gemeenschap de derde regel van Sint Franciscus aan. Ook sloot het convent zich aan bij het Kapittel van Utrecht. Het vervulde in deze kapittelorganisatie een vooraanstaande rol en dat niet alleen in bestuurlijk opzicht, maar ook op het gebied van zielzorg aan zusterconventen in vrijwel het gehele bisdom, vooral ook in de omgeving van hun eigen gemeenschap, zoals het convent Clarenborch in Vollenhove zelf, het Mariaconvent in Hasselt en de diverse tertiarissenconventen in Kampen. Naast het vervullen van geestelijke plichten en het verrichten van allerlei ambachtelijke werkzaamheden legden de broeders zich toe op het afschrijven van liturgische boeken. Het goederenbezit van Sint Janskamp betrof voor het merendeel complete erven in de omgeving van Vollenhove. Ook beschikten zij over een eigen korenmolen. In welk jaar de kerk, die aan Onze Lieve Vrouw, Sint Jan de Doper en Sint Jan de Evangelist toegewijd was, voltooid werd, is niet bekend, maar moet vóór 1437 gelegen hebben. In de Tachtigjarige Oorlog, bij het beleg van Steenwijk in 1581, werd het gebouwencomplex van Sint Janskamp afgebroken om te voorkomen dat de Spanjaarden er zich zouden verschansen. Thans resteert hiervan nog slechts een gedeelte van de ommuring. Van de broeders, die elders onderdak hadden gevonden, keerden er van lieverlee enkele naar Schoonhoven terug. Zij ontvingen alimentatie uit de opbrengsten van de kloostergoederen, waarvan het beheer door de Overijsselse Staten in handen gesteld werd van een door de Staten aangestelde rentmeester en van de pater van Sint Janskamp, die beiden onder toezicht van de drost van Vollenhove stonden. De herinnering aan Sint Janskamp leeft voort in naam Sint Jansklooster, een dorp dat ontstond nabij de plaats waar het klooster zich toendertijd bevond

De bogarden in Middelburg werden al voor het eerst in 1271 genoemd in een testament, waarin Aleid van Avesnes hen met een schenking bedacht. Uit de in 1331 opgestelde statuten kan worden opgemaakt, dat zij toen al in een gemeenschap leefden en onder toezicht van de parochiepastoor stonden. Deze gemeenschap volgde de derde regel van Sint Franciscus. De vroegste aanwijzing hiervoor dateert uit 1346. Ook schaarde het convent, dat de naam Jeruzalem kreeg, zich onder het in 1443 ontstane Kapittel van Zepperen, waarvan het zich overigens halverwege de zestiende eeuw weer los trachtte te maken. In 1496 werd het klooster, dat aan de oostzijde van de Sint Pietersstraat lag, door brand verwoest. Het werd nadien weer opgebouwd. Vermoedelijk werd het kloosterterrein in 1506 aan de franciscanen afgestaan. In 1575 werd de kloosterkerk aan de Waals-Hervormde Gemeente in gebruik gegeven. Die wist deze kerk al spoedig in eigendom te verwerven. In de Tweede Wereldoorlog werd dit gebouw bij een bombardement verwoest

In Maastricht zou in 1221 een gemeenschap van bogaarden zijn ontstaan die uit vrome mannen bestond die een godsdienstig leven wilden leiden. Ze droegen geen kloosterhabijt en voorzagen met weven, lakenbereiding, schrijven en boekbinden in hun levensonderhoud. Ook bedelen vormde een bron van inkomsten. Tevens gaven zij tot 1765 onderwijs in Latijn en Nederlands. Sinds omstreeks 1250 woonde de gemeenschap in een huis, dat aan de Witmakersstraat lag. Van het Onze Lieve Vrouw-kapittel kregen zij een kapel ter beschikking. Deze kapel werd tot kerk uitgebreid. Met de werkzaamheden daarvoor werd in 1268 begonnen. De gemeenschap nam de derde regel van Sint Franciscus aan. Of dit in 1346 of in 1359 plaats had, is niet duidelijk. Tevens schaarde het aan de heilige Bartholomeüs en de heilige Michaël toegewijde convent zich in 1447 onder het Kapittel van Zepperen. Het door de broeders verhandelen van door hen vervaardigd textiel bracht hen voortdurend in conflict met het lakenweversgilde, dat tegen de zin van de broeders wist te bereiken dat zij onder de gildebepalingen kwamen te vallen. De pogingen, die de broeders toen ondernamen om daar onder uit te komen, hadden uiteindelijk in de zeventiende eeuw succes. Het convent werd in 1796 opgeheven. Het telde toen nog 15 broeders. Het gehele kloostercomplex werd vervolgens gesloopt om voor woningbouw plaats te maken

Het tertianenklooster Bethlehem, waarvan de vroegste vermelding uit 1435 dateert, lag in de Waard onder de parochie Leiderdorp. Het convent werd in 1445 voor het laatst vermeld. Het stadsbestuur van Leiden gaf de Franciscanen toen toestemming zich in de de Waard te vestigen, die vervolgens voormeld klooster van de tertianen, dat leeg stond, betrokken