Zoeken in collecties

Niet bekend is wanneer het dominicanessenklooster in Asperen gesticht, opgericht en door de orde canoniek erkend werd. Het klooster zou, voordat het de regel van de Derde Orde van Sint Dominicus aanvaarde, tot de derde orde van Sint Franciscus hebben behoord. Elk bewijs hiervoor ontbreekt echter. De eerste vermelding van dit oorspronkelijk tot de provincie Saxonia behorend klooster, dat aan de H. Anna toegewijd was, dateert uit 1488, toen het opgenomen werd in de “Congregatio Hollandiae”, een hervormingsbeweging van de orde der Dominicanen, die een striktere observantie voorstond. Het kwam echter in 1495 onder onmiddellijk gezag te staan van de generaal van de orde, waaraan een einde kwam toen het klooster in 1515 bij de toen opgerichte provincie Germania Inferior gevoegd werd. Het klooster, dat in het noorden van de stad bij de Begijnenbrug in de nabijheid van de parochiekerk en het kasteel van het geslacht Van den Boetzelaer lag, werd bij de beeldenstorm in 1566 geplunderd en vernield. Het convent verviel toen tot armoede en telde waarschijnlijk nog maar weinig leden. De pauselijk visitator, die in 1568/1569 de provincie bezocht besloot dan ook het klooster op te heffen, hetgeen in 1569 door het generaal kapittel aanvaard en geconfirmeerd werd. De nog aanwezige zusters werden naar het klooster in Woudrichem overgeplaatst, terwijl de gebouwen al in de 17e eeuw voor “een woonhuis” plaats gemaakt hadden

Jan, een zoon van Jan XI, heer van Arkel en Gorinchem, had in 1314 de orde der Kruisheren leren kennen tijdens zijn verblijf in Keulen, toen hij daar in 1314 in het huwelijk trad met Ermgard, dochter van de graaf van Kleef en een nicht van de bisschop van Keulen. Hij verzocht de prior van de kruisherenconvent in voornoemde stad om in Gorinchem een klooster te stichten. Toen de eerste kruisheren uit Keulen in Gorinchem aankwamen, bleek er voor een nieuw klooster daar geen plaats te zijn. Aanvankelijk namen zij toen in Gorinchem hun intrek in enkele bestaande huizen. Later vestigden zij zich in de naburige stad Asperen. Daar groeide het klooster in de volgende decennia uit tot een oord van vroom en observant kloosterleven. In de vijftiende eeuw werden meerdere priors van Asperen tot definitor gekozen. Voor nieuw te stichten conventen werd veelvuldig de hulp van kloosterlingen van het convent van Asperen ingeroepen. Voorts werden kruisheren, die zich elders misdragen hadden, voor boetedoening in het klooster van Asperen opgevangen. In 1517 werd de stad Asperen door huurtroepen van de Hertog van Gelre aangevallen en in brand gestoken. In dat jaar stierven vijf kruisheren, waarvan er zeker twee vermoord zijn. Na 1560 viel Asperen over en weer in handen van de opstandelingen en de Spanjaarden. Het kloosterleven werd hierdoor onmogelijk gemaakt. Na verbanning in 1578 werden de kruisheren van Asperen, waarvan er inmiddels drie uitgetreden waren, bij andere kloosters van de orde ondergebracht