Zoeken in collecties

Omstreeks 1400 vestigde een gemeenschap van zusters zich vanuit Schoonhoven in Oudewater. Na eerst andere onderkomens te hebben gehad, betrokken zij in 1412 een pand aan de Kapellestraat. Wellicht in hetzelfde jaar, maar in elk geval vóór 1414 namen ze de derde regel van Sint Franciscus aan en schaarde zich onder het Kapittel van Utrecht. In 1422 gingen de zusters over naar de regel van Sint Augustinus en sloten zich aan bij het Kapittel van Sion. Vanwege hun opstelling in de kwestie, die als Utrechts Schisma bekend staat, moesten ze in 1428 Oudewater verlaten. Ze vertrokken toen naar Leiden, daartoe overgehaald door Boudijn van Zwieten, de trésorier van Holland, die onmiddellijk aan de slag ging om een goed onderkomen voor hen te vinden. Daartoe kocht hij in 1428 van Hendrik van Wassenaar, de zoon van de burggraaf van Leiden, het vervallen huis Podikenpoel (Paddenpoel) onder Oegstgeest. Nadat de pastoor van Oegstgeest de zusters de gebruikelijk voorrechten had verleend, waaronder het hebben van een eigen kerk en kerkhof, en deze door de bisschop van Utrecht, Zweder van Culemborg, bevestigd waren, droeg Boudijn van Zwieten bij stichtingsakte van 2 februari 1431 de volle eigendom van het inmiddels op voornoemde locatie gereedgekomen klooster, dat de naam Mariënpoel kreeg, aan de zusters over. Al een jaar eerder hadden de zusters hun gebouwen in Oudewater verkocht aan een andere gemeenschap, de zusters van Overijssel. Boudijn van Zwieten, bepaalde in voormelde stichtingsacte, waarbij hij tevens 3.000 Philippusgulden aan de zusters ter beschikking stelde, een bovengrens aan het jaarlijks inkomen in erfrenten, waaruit dan uitdrukkelijk niet meer dan veertig koorzusters en tien conversinnen onderhouden moesten worden. Midden zestiende eeuw beschikte het klooster over een grondbezit van ca. 250 ha. In 1573 werd het klooster door de Spanjaarden verwoest. De zuster vertrokken toen naar Leiden, waar ze nog een aantal jaren verbleven zonder een nieuw klooster te stichten

In 1850 opende de congregatie in Oegstgeest een bewaarschool en een school voor 'christelijke leering en handwerken'. De congregatie was naar Oegstgeest getrokken op verzoek van mgr. C.L. baron van Wijkerslooth. In het huis van Van Wijkerslooth vonden de zusters de eerste jaren hun onderkomen. In 1853 werd een nieuw gesticht gebouwd met de naam Duinzigt. Het gesticht was bestemd voor weeskinderen en oude vrouwen. Voor de weeskinderen was een school aan het gesticht verbonden. De villa - in de volksmond 'het paleisje' geheten - van Van Wijkerslooth werd in 1916 afgebroken vanwege bouwvalligheid

In het noorden van Oegstgeest had abdij Adelbert te Egmond een uithof, Abspoel geheten, die reeds in 1421 genoemd werd. Toen Nicolaas van Nieuwland in 1561 de eerste bisschop van Haarlem werd, verkreeg de bisschoppelijke zetel onder meer de abdij van Egmond en daarmee als tafelgoed Abspoel, dat het geliefde verblijf van eerdergenoemde bisschop werd. Bij het beleg van Leiden in 1574 werd het huis in brand gestoken, niet door de Spanjaarden, maar door de Leidenaren, om zo te voorkomen dat de Spaanse troepen zich in het huis zouden verschansen. In 1591 werd door de Staten van Holland de ruïne met de daarbij behorende landerijen verkocht aan de Leidenaar Foy van Brouchoven, onder meer baljuw en dijkgraaf van Rijnland