Zoeken in collecties

In 1365 stichtte Gijsbrecht van Abcoude, heer van Abcoude en Wijk bij Duurstede, een uit tien kanunniken bestaand kapittel dat verbonden was aan de aan Sint Johannes de Doper toegewijde parochiekerk in Wijk bij Duurstede. De stichting werd door de bisschop van Utrecht Jan van Arkel en door de proost-aartsdiaken van Oudmunster bevestigd. De dotatie van het kapittel, die in 1369 nog uitgebreid werd, omvatte met name onroerende goederen in de stadsvrijheid van Wijk bij Duurstede en landerijen in Harmelen. Aangezien de inkomsten van het kapittel ontoereikend bleken, incorporeerde de Utrechtse bisschop Frederik van Blankenheim in 1399 bij het kapittel het pastoraat van voornoemde parochiekerk. Dit met goedvinden van het kapittel van Oudmunster, waarbij tot dusverre het patronaatsrecht daarvan berustte. Het pastoraat zou worden waargenomen door twee kanunniken, waarvan het collatierecht gezamenlijk door de proost van Oudmunster te Utrecht en de heer van Abcoude uitgeoefend werd en wel zodanig dat zij van voormelde twee kanunniken er elk één ter institutie zouden voordragen. In 1520 besloot het kapittel het pastoraat in plaats van door twee kanunniken door een kapelaan te laten uitoefenen, die in dienst en onder instructie van het kapittel zou staan en door het kapittel zou worden bezoldigd. In 1580 was de uitoefening van de katholieke eredienst door de Staten van Utrecht verboden en werd in 1581 de Wijkse kerk voor de katholieke eredienst gesloten. Dit ontnam de doelstelling aan het Wijkse kapittel, dat in geseculariseerde vorm bleef voortbestaan tot het in 1811 bij decreet van keizer Napoleon opgeheven werd