Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Bolsward

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Bolsward
Datering:
1281 - 1474
Orde of congregatie:
Franciscanen
Naam van het klooster:
Franciscanen I
Plaatsnaam:
Bolsward
Provincie:
Friesland
Parochie:
Bolsward
Destijds gewest:
Friesland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1281
Opheffing/laatste vermelding:
1474
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Als jaar, waarin het Minderbroederklooster te Bolsward gesticht werd, wordt 1260, maar onder meer ook 1270, 1271 en 1281 genoemd. Welke van deze jaren het juiste stichtingsjaar is, valt moeilijk te zeggen. In iedere geval blijken de broeders al enige tijd bij de Sneekerpoort te wonen als in 1282 begonnen wordt met de bouw van de thans nog bestaande kloosterkerk. Het betrof hier een relatief groot kloostercomplex met zowel een kerkhof als een ommuurde tuin of boomgaard. De eerste bewoners waren conventualen, ook wel gaudenten genoemd, die het bezit van roerende en onroerende goederen niet in strijd achtten met het armoede-ideaal, dat één van de grondbeginselen van de Franciscaanse eerste orderegel is. Het termijngebied van de broeders omvatte meer dan 360 parochies. Aldus vervulden de broeders vanaf het begin voor heel Friesland een religieuze centrumfunctie. In 1455 kwam de volksprediker en franciscaner kloosterhervormer Johannes Brugman naar Bolsward. Hier kreeg hij bij de minderbroeders onderdak. Hij trachtte in hun klooster de zogenoemde strenge observantie door te voeren die volledige bezitloosheid als een absolute vereiste stelde. Afgezien van degenen, die wel hiertoe wensten over te gaan, verzetten de zittende broeders zich tot het uiterste hiertegen. Ze tekenden protest aan bij de bisschop van Utrecht en richtten zich zelfs tot de paus. Die kwam in 1472 tot het besluit dat de broeders de minder strenge, op de constitutie van Johannes van Capestrano gebaseerde hervorming dienden aan te nemen. De hervormingsgezinden kwamen evenwel hiertegen in verweer en schakelden Goslick Jongema in die sinds 1464 heer en meester in de stad was en zich een fervent voorstander van het doorvoeren van de strenge observantie had betoond. Door hem samen met Douwe Sjaerda van Franeker werden de broeders, die hiertoe niet wilden overgaan, met geweld verdreven
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 40; Monasticon Batavum, Supplement, p. 31; J.A. de Kok, “Acht eeuwen minderbroeders in Nederland. Een orientatie” (Hilversum 2007), p. 38 J.A. Mol, ‘Zielenheilseconomie en kloosterlijke concurrentie in de Friese steden’ in “Signum”, 13 (2001), p. 42; J.A. Mol, ‘Het van Broereklooster Bolsward: een kort overzicht’ in “Onder dak. De Broerekerk van Bolsward” onder redactie van W. Friso en F.J. van der Waard (Groningen, 2006), zie ook: https://pure.knaw.nl/portal/files/479052/Broereklooster_Bolsward.pdf (05-01-2018), p. 7/8/10/11/12/14/16; M. Schaap, ‘Over “qwaclappers” en ander schadelijk volk: de laatmiddeleeuwse hervorming van Noord-Nederlandse minderbroederkloosters bezien vanuit de interne machtsstrijd binnen de orde’ in “Monastiek observantisme en Moderne Devotie in de Noordelijke Nederlanden” onder redactie van H. Engen en G. Verhoeven (Hilversum 2008), p. 24; M. Schoengen, “Het Minderbroedersklooster te Bolsward” in de “Vrije Fries”, 20 (1906), p. 167/168/169/179/182/184/188/189/190; Wolfgang Schmitz, “Het aandeel der Minderbroeders in onze middeleeuwse literatuur. Inleiding tot een bibliografie der Nederlandse Franciscanen” (Nijmegen/Utrecht 1936), zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/schm036aand01_01/schm036aand01_01_0020.php (12-01-2018), p. 161
Gebruikte websites:
Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Kloosters_in_Friesland#Franciscanen_of_minderbroeders (20-12-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-P022-007
VU Kloosterlijst nummer:
B25