Zoeken in collecties

Ten minste vanaf het vierde kwart van de 12e eeuw bestond er in Amersfoort een bisschoppelijk hof op de plek, waar later de Sint-Joriskerk verrees. Aan dit hof was een bisschoppelijke kapel verbonden die waarschijnlijk tussen 1132-1259 tot parochiekerk verheven werd. Aan deze parochiekerk waren in 1337, naast de pastoor, drie kapelaans verbonden. Het collatierecht ten aanzien van deze drie kapelaans berustte bij het Amersfoorts stadsbestuur. Van dit recht deed het stadsbestuur evenwel afstand toen in voornoemd jaar bisschop Jan van Dienst, met toestemming van aartsdiaken en Domkapittel, een kapittel van tien kanunniken in de Sint Joriskerk stichtte en voormelde pastoor en drie kapelaans als kanunnik in dit kapittel opgenomen werden. Nadat in maart 1579 Amersfoort door Jan van Nassau werd bezet, werd een aantal kerken aan de gereformeerden toegewezen. De Sint-Joriskerk bleef echter op grond van de overeengekomen godsdienstvrede aanvankelijk bij de katholieken in gebruik. Na de eerste beeldenstorm in april 1579 zijn in deze kerk echter waarschijnlijk geen katholieke erediensten meer gehouden, terwijl na de tweede beeldenstorm in juni 1579 het katholieke karakter van de kerk geleidelijk geheel verloren ging. In maart 1580 werd de godsdienstvrede opgeheven en werd het calvinisme de enige toegelaten religie in de stad. De kapittelgoederen kwamen in beheer van de stad, echter onder toezicht van de Staten van Utrecht en onder de voorwaarde dat de goederen voor pieuze doelen zouden worden aangewend. Tijdens de Franse bezetting in 1672/1673 werd de kerk weer voor de katholieke eredienst in gebruik genomen. Dit echter slechts voor korte tijd. Van heroprichting van voormeld Amersfoorts kapittel is toen echter geen sprake geweest. In tegenstelling tot de vijf middeleeuwse seculiere kapittels in de stad Utrecht werd in 1811 het kapittel van Amersfoort als vermogensfonds niet opgeheven. Het bestaat tot op de dag van vandaag nog steeds als “Stichting Het Capittel van Sint Joris”