Zoeken in collecties

In 1303 nam, in nauw overleg met de heer van Breda, Raso II van Gaveren, een zekere Jacobus het initiatief tot het stichten van een aan de Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk te Breda verbonden kapittel. Deze Jacobus was pastoor van Gilze en deken van het decanaat Hilvarenbeek, waarbinnen de parochie Breda viel. Voornoemde kerk was een eigenkerk van de heren van Breda. Bij hen berustte dan ook van oudsher het patronaatsrecht van deze kerk. Het aantal aan het kapittel verbonden kanunniken bedroeg aanvankelijk acht. Dit aantal werd eerst tot elf en in 1372 ten slotte tot twaalf uitgebreid. De heren van Breda behielden zich het recht voor de kanunniken te benoemen. Met nog zes andere, ook onder het bisdom Luik vallende Brabantse kapittels sloot het Bredase kapittel een verbond om zich ter bescherming van de op wereldlijk en kerkelijk gebied verworven rechten krachtig te weer te kunnen stellen. In het streven de kapittels meer onder de bisschoppelijke jurisdictie te brengen, groeide het verzet van de bisschop tegen deze rechten. Genoemd verbond ondervond evenwel steun van paus Julius II, toen hij in zijn bul uit 1512 de kapittelkerken in het bisdom Luik volledig in hun verworven rechten bevestigde. Hieronder het recht van exemptie, op basis waarvan betrokken kapittels rechtstreeks onder het gezag van de paus vielen. Na de Vrede van Munster, die in 1648 een eind maakte aan de Tachtigjarige Oorlog, eigende Willem II van Oranje zich, evenals dat ten aanzien van alle andere geestelijke goederen het geval was, het eigendom toe van de bezittingen van het Bredase kapittel, dat toen opgeheven werd