Zoeken in collecties

In 1421 stichtte heer Hubert III van Culemborg een aan de parochiekerk van Culemborg verbonden kapittel, dat inclusief de deken uit een college van acht kanunniken bestond. Voornoemde parochiekerk was oorspronkelijk aan Onze Lieve Vrouw gewijd, maar na de stichting van het kapittel, die in 1421 door de bisschop en de aartsdiaken en in 1423 door de paus werd bevestigd, werd steeds Sint Barbara als kerkpatroon vermeld. In 1423 verleende ook het Utrechtse Domkapittel zijn toestemming, nadat het aanvankelijk bezwaar had gemaakt tegen het feit, dat er voor het stichten van het kapittel niet eerst bij de Domheren toestemming was gevraagd. In 1458 breidde heer Gerard II van Culemborg het kapittel uit met het stichten van een proosdij. Hiertoe schonk hij een huis in Culemborg aan het Barbarakerkhof, alsmede diverse stukken grond in de omgeving van Culemborg. Het Culemborgs kapittel was in de loop der jaren in menig conflict verwikkeld. Zo was er met de tertiarissen van het eveneens in Culemborg gelegen klooster Mariënkroon een geschil over de aantasting van de parochiële rechten van het kapittel als bezitter van de cura. Met de kerkmeesters raakte het kapittel in conflict over de devotie rond de reliek van het Heilig Kruis. Verder kwamen in de jaren 1563/1564 de deken en een kanunnik met de rest van het kapittel op gespannen voet te staan ten gevolge van geschillen over rechten en bevoegdheden. Floris I van Pallandt, die toen graaf van Culemborg was, gelastte de katholieken in 1578 de Barbarakerk te ontruimen. Rondom die tijd zal het Culemborgs kapittel opgeheven zijn. Uit de inkomsten van de toen geconfisqueerde bezittingen van het kapittel ontvingen de deken en de zeven kanunniken een uitkering om in hun levensonderhoud te voorzien. Behalve voor de betaling van schoolmeesters, predikanten of andere kerkelijke dienaren werden de inkomsten uit prebenden en beneficieën, die door vertrek of overlijden van de kanunniken vrijvielen, voor het verlenen van studiebeurzen aangewend