Zoeken in collecties

In 1399 verhief Jan van Beieren, bisschop van Luik, de Eindhovense Catharinakerk tot dekenale kerk van het dekenaat Woensel en stichtte er op verzoek van hertogin Johanna van Brabant en Willem van Millenberg, heer van Cranendonck en Eindhoven, een kapittel. Dit kapittel bestond uit een college van negen kanunniken, waarvan er één als deken aan het hoofd van dit college stond. De hertog van Brabant en de heer van Eindhoven hadden beurtelings het recht tot benoeming van de kanunniken. In de loop der tijd werden meerdere kerken en hun inkomsten, waaronder tienden, aan het kapittel toegevoegd. Het betrof hier kerken uit Eindhoven, Woensel, Tongelre, Aarle, Maarheeze en Vught. Met nog zes andere, ook onder het bisdom Luik vallende Brabantse kapittels sloot het Eindhovense kapittel een verbond om zich ter bescherming van de op wereldlijk en kerkelijk gebied verworven rechten krachtig te weer te kunnen stellen. In het streven de kapittels meer onder de bisschoppelijke jurisdictie te brengen, groeide het verzet van de bisschop tegen deze rechten. Genoemd verbond ondervond evenwel steun van paus Julius II, toen hij in zijn bul uit 1512 de kapittelkerken in het bisdom Luik volledig in hun verworven rechten bevestigde. Hieronder het recht van exemptie, op basis waarvan betrokken kapittels rechtstreeks onder het gezag van de paus vielen. Na de Vrede van Munster, die in 1648 een einde maakte aan de Tachtigjarige Oorlog, eigende Willem van Oranje zich, evenals dat ten aanzien van alle andere geestelijke goederen het geval was, het eigendom toe van de bezittingen van het Eindhovens kapittel. Dit betekende feitelijk het einde van dit kapittel, dat echter tot 1811 als beheerorganisatie van het kapittelvermogen bleef voortbestaan