Zoeken in collecties

In 726 schonk Karel Martel een aantal goederen in Elst aan de kerk aldaar. De zorg voor deze vermoedelijk koninklijke eigenkerk, droeg hij toen op aan de missionaris Willibrordus, die de dagelijkse leiding daarover aan zijn Angelsaksische metgezel Werenfried toevertrouwde. Aan de kerk zou er al ten tijde van Werenfried een religieuze gemeenschap verbonden zijn, vermoedelijk bestaande uit zowel monniken als kanunniken, die waarschijnlijk bij de komst van de Noormannen elders een veilig heenkomen zochten. De toen ook verwoeste kerk, werd in 930 door bisschop Balderik herbouwd. Hij vestigde er tevens een permanente kanunnikengemeenschap, die onder leiding van een proost stond, die door de bisschop werd benoemd en uit het Domkapittel werd gerekruteerd. De vier prebenden die deze gemeenschap omvatte, betroffen feitelijk pastoorsporties, zodat de kanunniken van deze gemeenschap als kanunnikenpastoors te betitelen zijn. In 1462 stichtte een zekere Johan Ingen Nulant in de Elster kerk, naast voornoemde vier prebenden, vier kanonikale prebenden, waarvan de collatie aan hem en na zijn overlijden aan zijn erfgenamen kwam. In de betreffende stichtingsbrief werd de wens uitgesproken dat de bisschop de kerk van Elst tot collegiale kerk zou verheffen. Hiervan is het echter niet gekomen. Ook werd niet overgegaan tot een bisschoppelijke bevestiging van voornoemde door Johan Ingen Nulant gestichte vier prebendenen, die toen zelfstandig, naast die van voormelde vier kanunnikenpastoors, bleven bestaan. Hieraan kwam echter een eind toen omstreeks 1588 de sedert 1483 aan Sint Werenfridus toegewijde Elster kerk, die bij de beeldenstorm in 1555 veel schade opliep, met een onderbreking tijdens de Franse bezetting van twee jaar, door de gereformeerde gemeente in gebruik genomen werd