Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Haaften

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Haaften
Datering:
1400 - ca.1572
Orde of congregatie:
Seculiere kanunniken
Naam van het klooster:
St.Johannes-kapittel
Patroonheilige:
Sint Johannes Baptist
Plaatsnaam:
Haaften
Provincie:
Gelderland
Parochie:
Haaften
Destijds gewest:
Gelre
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1400
Opheffing/laatste vermelding:
ca.1572
Type:
Kapittel, m
Geschiedenis:
De aan de parochiekerk van Haaften verbonden kapittel werd gesticht door heer Otto van Haaften, die tevens collator was van zowel het pastoorsambt van de parochie Haaften als van de toen in voornoemde parochiekerk gestichte vicarieën. Dit kapittel, aan de stichting waarvan paus Bonifacius IX in 1400 zijn goedkeuring hechtte, bestond uit een college van zeven kanunniken. Aan het hoofd daarvan stond een deken. De zowel aan de deken als aan de kanunniken voorbehouden prebenden stonden ter begeving van de heren van Haaften. Ook werd door hen aan het kapittel de deken voorgedragen, die uit het midden van de kanunniken verkozen werd. Bij de stichting van het kapittel werd de pastoor van de parochiekerk als deken en de toenmalige, aan de parochiekerk verbonden vicarissen als kanunnik van het nieuwe kapittel aangesteld. Vanwege de door de paus verleende exemptie kwam het Haaftense kapittel rechtstreeks onder het gezag van de Heilige Stoel te vallen. Niet bekend is wanneer, zowel feitelijk als formeel, er een eind kwam aan het bestaan van het Haaftense kapittel. Wel is het zo, dat de vrouwe van Haaften de geestelijke goederen in haar heerlijkheid, waaronder ook de goederen van de Haaftense kapittel, in eigen beheer wist te houden, terwijl de bezittingen van andere geestelijke instellingen in de Bommeler- en Tielerwaarden in 1572 in beheer kwamen van een door de prins van Oranje aangestelde rentmeester. In 1613 kreeg de heer van Brederode en Vianen, in zijn hoedanigheid van voogd van de minderjarige kinderen van de vrouwe van Haaften, toestemming om het beheer te voeren over de prebenden in Haaften en de pastoriegoederen in Herwijnen, op voorwaarde dat hij jaarlijks een bijdrage zou leveren in het onderhoud van de in Haaften en Herwijnen aangestelde predikanten
Gebruikte literatuur:
J. Kuys, “Repertorium van collegiale kapittels in het middeleeuws bisdom Utrecht” (Hilversum 2014), p. 130/131; A.J. Maris, ‘Vorming van kapittelen van seculiere kanunniken in Gelderland voor de Reformatie’ in “Nedelandsch Archievenblad”, 1 november 1966, zie ook: https://kvan.courant.nu/issue/NAB/1966-11-01/edition/0/page/59?query=kapittel%20haaften&sort=relevance (26-06-2018), p. 149/166/167; B. J. P. van Bavel, “Transitie en continuïteit. De bezitsverhoudingen en plattelandseconomie in het westelijk gedeelte van het Gelders rivierengebied, ca. 1300-ca. 1570 (Hilversum 1999), p. 164; F.A.J. Vermeulen, “De Bommeler- en de Tielerwaard” ( Arnhem 1974-1975), zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/verm127bomm02_01/verm127bomm02_01_0020.php (26-06-2018), p. 334; C. van de Griend, ´Torenspitsen-Gemeenteflitsen: Haaften (1)’ op website Digibron Kenniscentrum Gereformeerde Gezindte, https://www.digibron.nl/search/detail/cb0ddb333dbd2fe0ad156be8a1967caf/torenspitsen-gemeenteflitsen (26-06-2018)
Gebruikte websites:
Website Regionaal Archief Rivierenland, https://regionaalarchiefrivierenland.nl/korte-geschiedenis-van-het-dorp-haaften (26-06-2018); Website Genwiki Gelderland, http://genwiki.nl/gelderland/index.php?title=Haaften (26-06-2018)
ENK Monasticon nummer:
ME-V019-024
VU Kloosterlijst nummer:
Kap22