Zoeken in collecties

Al in de 11e eeuw was er al sprake van een aan de parochiekerk van Onze Lieve Vrouw te Maastricht verbonden kapittel. Dit kapittel bestond uit een college van twintig en later achttien kanunikken. Voor deze achttien kanunniken gold in de 16e eeuw als regel dat de zes naar anciënniteit oudste kanunniken priester moesten zijn, de zes daaropvolgende diaken, en de volgende zes subdiaken. Toen allengs het gemeenschappelijke leven in onbruik raakte, gingen de kanunniken, die aanvankelijk in communiteit samenleefden, zelfstandig in de bij de kerk gelegen zogenaamde claustrale huizen wonen. De proost, die door de stemgerechtigde kanunniken uit de kanunniken van het kapittel van Sint-Lambert in Luik gekozen werd, stond aan het hoofd van het kapittel. Bij hem berustte de zakelijke leiding. Voorts had hij het recht tot het benoemen van de kanunniken. Dit benoemingsrecht moest hij echter vanaf de 14e eeuw delen met de paus en na de inname van Maastricht door Frederik Hendrik in 1632 met de Staten Generaal. Met de geestelijke zorg was de deken belast. In de loop der tijd kwam echter bij hem de feitelijke macht liggen. Binnen het kerkelijk immuniteitsgebied van het kapittel, dat de kerk, de kruisgang, het kerkhof en de kloostersingel met de daaraan gelegen tien à elf claustrale huizen omvatte, had uitsluitend het kapittel bestuurs- en rechtsmacht. De taken van het kapittel bestonden uit gebed, zielzorg, onderwijs en liefdadigheid. Vanaf 1343 was de kerk, in navolging van de Sint-Servaaskerk, nog uitsluitend kapittelkerk. De parochie werd toen verplaatst naar de nieuwgebouwde Sint-Nicolaaskerk, direct naast de Onze-Lieve-Vrouwekerk. In 1797 werd het kapittel op gezag van de Franse bezetters opgeheven. De kerk werd gebruikt als paardenstal en kanonnensmederij. In 1837 kocht de katholieke gemeenschap de Onze-Lieve-Vrouwekerk terug van de Nederlandse overheid en verhuisde de Sint-Nicolaasparochie van de Sint-Nicolaaskerk, die in 1838 werd gesloopt, naar de Onze-Lieve-Vrouwekerk