Zoeken in collecties

In 1272 werd de toen nog slechts gedeeltelijk afgebouwde Sint Stevenskerk te Nijmegen, ingewijd door Albertus Magnus, wijbisschop van Keulen. Bestuurlijk viel deze kerk onder het gezag van het aan de Apostelenkerk in Keulen verbonden kapittel. In 1469 liet Catharina van Bourbon, echtgenote van Adolf van Egmont, hertog van Gelre, een voor het oprichten van een aan de Sint Stevenskerk verbonden kapittel te bestemmen grote som geld na. In 1475 kwam dit kapittel tot stand. Dit met goedkeuring van voormeld Keulse kapittel, evenwel onder de voorwaarde, dat telkens wanneer het Nijmeegse kapittel een nieuwe deken verkoos, de dan verkozene aan het Keulse kapittel zou worden gepresenteerd. De parochiekerken van Cuijk, Beuningen en Ewijk werden geïncorporeerd bij het Nijmeegse kapittel, dat 26 prebenden omvatte. 19 van deze 26 prebenden ontstonden door incorporatie van de 19 vicarieën, die tot de stichting van het kapittel ter begeving van de pastoor of de rector van de Sint Stevenskerk hadden gestaan. De overige zeven betroffen de in prebenden omgezette andere bij het kapittel ingelijfde vicarieën. De kanunniken woonden in een rij woningen aan de noordzijde van de kerk in de zogenoemde kanunnikenhuizen aan het Stevenskerkhof. Omstreeks 1515 werd aan het kapittel een door hertog Karel van Gelre gestichte proostdij verbonden. Toen in 1591 stadhouder Maurits Nijmegen op de Spanjaarden veroverde en de stad definitief in Staatse handen overging, kwam de Sint Stevenskerk in het bezit van de protestanten. Het kapittel, dat toen feitelijk ophield te bestaan, zocht in Kleefsland zijn toevlucht. Van daaruit werden er tot 1638 nog wel de deken en kanunniken voor het Nijmeegse kapittel benoemd. Toen Nijmegen in 1672 onder Franse bezetting tijdelijk weer katholiek was, werd er voor Nijmegen opnieuw een kapitteldeken voor Nijmegen benoemd, die de stad echter bij het vertrek van de Fransen in 1674 verliet. Dit nu betekende het einde voor het Nijmeegs kapittel in ballingschap