Zoeken in collecties

Het kapittel in Tiel kwam voort uit het kort na 916 gesticht klooster. Dit oorspronkelijk door monialen bevolkt klooster, dat mogelijk deel uitmaakte van het aan de zuidoostzijde van Tiel gelegen burchtcomplex, werd door de Duitse koning Otto de Grote geconfisqueerd toen de Nederrijnse en Lotharingse vorsten verslagen werden in de in de 10e eeuw tegen de koning gevoerde strijd. Via schenking door de koning kwam het klooster in het bezit van de Utrechtse Sint-Maartenskerk, de nieuwe zetelkerk van de bisschop. Vermoedelijk kort daarna werd voornoemde gemeenschap van monialen door de Utrechtse bisschop Balderik vervangen door een convent van reguliere kanunniken. Naar alle waarschijnlijkheid waren de eerste Tielse kanunniken uit voormelde kerk afkomstig en fungeerde het Tielse convent al in de 10e eeuw als filiaalkapittel van de Utrechtse kathedraal. De verering van de relieken van de heilige Walburgis bleef bij het Tielse convent een centrale plaats innemen. Dit trok tal van pelgrims aan die door de Tielse kanunniken opgevangen werden. Dit doet vermoeden dat aan hun klooster ook een hospitium verbonden was. In 1015 werd het Tielse convent van reguliere kanunniken door bisschop Adelbold II van Utrecht omgevormd tot een kapittel van seculiere kanunniken. Dit aan de Sint-Walburgiskerk verbonden kapittel telde ten hoogste acht kanunniken; er worden er althans nooit meer vermeld in de getuigenlijsten van de uit de 13e eeuw bewaard gebleven kapitteloorkonden. De interne leiding van het kapittel berustte bij een proost die door de bisschop uit de leden van het Utrechtse domkapittel gekozen moest worden. Toen in 1315 een conflict tussen dit kapittel en de burgerij, waarmee het kapittel op gespannen voet stond, tot uitbarsting kwam, werden de kanunniken uit Tiel verdreven. Daarop vestigden zij zich in Arnhem. Pas in 1328 verkochten zij de in 1680 gesloopte Sint-Walburgiskerk te Tiel met alle rechten en goederen van het kapittel aan de commanderij van de Duitse orde te Ophemert