Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Gouda

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Gouda
Datering:
1439 - 1572
Orde of congregatie:
Franciscanen
Naam van het klooster:
Franciscanen II
Plaatsnaam:
Gouda
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
Gouda
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1439
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
In 1439 namen observanten uit Sint Omaars de plaats in van de in het minderbroederklooster in Gouda gevestigde broeders, die zich daar echter niet bij neerlegden. Ze hadden de sympathie van de Gouwenaars en ook de pastoor van de Sint Janskerk koos partij voor hen. De uit Sint Omaars afkomstige broeders daarentegen stonden in de gunst van Filips de Goede en zijn echtgenote Isabella van Portugal en konden dan ook op steun van het Bourgondische hof rekenen. Het aldus ontstane conflict, dat ook onder de Goudse bevolking tot tweespalt leidde, werd in 1447 uiteindelijk door paus Eugenius IV beslecht in het voordeel van de broeders uit Sint Omaars, die toen onder de vicaris provinciaal van de nieuw opgerichte Keulse observantenprovincie werden geplaatst. Vanuit het Goudse klooster werden observantenkloosters gesticht in Leiden, Alkmaar en Antwerpen. Voorts werd vanuit Gouda het minderbroederklooster in Mechelen hervormd. Het Goudse klooster groeide uit tot een fors complex, waar vaak provinciale vergaderingen van de minderbroeders werden gehouden. Ook het Goudse gerecht vergaderde er dikwijls. In 1455 werd de kapel opnieuw gewijd. Vermoedlijk was toen pas de herbouw gereed, waartoe na de brand in 1438 overgegaan werd. Het armoede-ideaal, één van de grondbeginselen van de Franciscaanse eerste orderegel, vereiste van observante franciscanen volledige bezitloosheid. Het eigendom van het Goudse klooster berustte dan ook niet bij de broeders, maar was bij het stadsbestuur in beheer. Reparaties aan het klooster werden dan ook door de stad bekostigd, echter niet in 1563 toen reparatie van de daken voor rekening van de broeders kwam. In 1572 sloot Gouda zich bij de Opstand aan. Dit betekende het einde van het observantenklooster. Toen de geuzen Gouda innamen werden enkele broeders gevangen gezet. Andere broeders doken onder en werden langdurig door inwoners van Gouda schuil gehouden. In 1576 werd het klooster verkocht om gesloopt te worden. De kerk werd in 1767 door brand verwoest
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 78/79; Minasticon Batavum, Supplement, p. 56; K. Goudriaan, ‘Fervente vroomheid in een bange tijd’ in “Duizend jaar Gouda: een stadsgeschiedenis” onder redactie van P.H.A.M. Abels, K. Goudriaan, N.D.B. Habermehl en J.H. Kompagnie (Hilversum 2002), p. 197/213; J.A. de Kok, “Acht eeuwen minderbroeders in Nederland. Een orientatie” (Hilversum 2007), p 102-104; K. Goudriaan, ‘De verdwenen kloosters’ in “Gouda” ( Wim Denslagen ed.), Zwolle 2001, zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/dens002goud01_01/dens002goud01_01_0014.php (27-12-2017), p. 173/187/188; J. Taal, Proefschrift “De Goudse kloosters in de middeleeuwen” (Universiteit Nijmegen 1960), zie ook: http://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/107577/mmubn000001_360228704.pdf?sequence=1 (16-12-2017), p. 31-34/63-65/116/128/129/134/153/154/187/188; H. van Dolder-de Wit, ‘Goudse kloosters in de middeleeuwen (4), Het Minderbroedersklooster’ in “Tidinge van die Goude”, 15 (1997), nr.4. p. 114-117; K. Goudriaan, “Breekbaar erfgoed. De glazen in de Goudse Van der Vormkapel” (Delft 2013), p. 41; A. Dlabacová, “Literatuur en observantie: De Spieghel der volcomenheit van Hendrik Herp en de dynamiek van de laatmiddeleeuwse tekstverspreiding” (Hilversum 2014), p. 38/39
Gebruikte websites:
Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Kloosters_in_Gouda#Minderbroedersklooster (27-12-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-P022-020
VU Kloosterlijst nummer:
G16