Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Leiden

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Leiden
Datering:
1404 - 1526
Orde of congregatie:
Reguliere Kanunniken van Sint Augustinus
Naam van het klooster:
Hieronymusdal
Patroonheilige:
Sint Hieronymus
Plaatsnaam:
Leiden
Provincie:
Zuid-Holland
Parochie:
Leiden-Onze Lieve Vruw
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1404
Opheffing/laatste vermelding:
1526
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Het tertianenklooster Hiëronymusdal te Leiden, dat in de volksmond Lopsen genoemd werd, stond aan de tegenwoordige Beestenmarkt. Aanvankelijk heette dit klooster Sint Hiëronymushuis, maar om verwarring te voorkomen met het regularissenklooster Sint Hiëronymus aan het Rapenburg werd deze naam gewijzigd in Hiëronymusdal. Wellicht kwam dit in 1404 voor het eerste vermelde klooster voort uit een toen al enkele jaren bestaande gemeenschap van broeders des gemenen levens. In 1429 namen de broeders van Hiëronymusdal de derde regel van Sint Franciscus aan, terwijl ze zich ook bij het Kapittel van Utrecht aansloten. In datzelfde jaar kregen de broeders het voorrecht om een eigen kapel te bouwen en een eigen kerkhof aan te leggen. Het duurde echter tientallen jaren voordat de kapel gereed was. De inwijding daarvan kon pas in 1453 plaatsvinden. Na 1456 gingen de broeders over tot de regel van Sint Augustinus en maakte het convent waarschijnlijk vanaf 1460 deel uit van het Kapittel van Windesheim. Tot de taak van de broeders behoorde onder meer het afschrijven van teksten en het verlichten daarvan. Al spoedig kwam het convent in een deporabele financiële situatie te verkeren. Dit was behalve aan de teruggang in schenkingen en giften te wijten aan slecht beheer. Later zal de vermindering van inkomsten door de uitvinding van de boekdrukkunst daaraan zeker bijgedragen hebben. Het convent werd in 1471 op eigen verzoek onder voogdij van de stad gesteld. In 1526 werd Hiëronymusdal ten slotte opgeheven. De goederen kwamen toen in handen van de stad, die deze aan het Sint-Catharinagasthuis ter beschikking stelden onder de verplichting aan de overgebleven broeders een lijfrente uit te keren. De officiële overdracht van het klooster aan de stad Leiden door het Kapittel van Windesheim vond vervolgens in 1540 plaats. De als hospitaal ingerichte kloostergebouwen brandden in 1572 af. Op een gedeelte van de plek, waar deze gebouwen stonden, werd de tegenwoordige Beestenmarkt aangelegd
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 129; Monasticon Batavum, Supplement, p. 122; Monasticon Ba5tavum, Deel II, p. 110/111; J. Smithuis, ‘Lopsen en de Moderne Devotie. Een Leids klooster nader bekeken' in “Jaarboek der sociale en economische geschiedenis van Leiden en omstreken 1996”, zie ook: http://www.oudleiden.nl/pdf2/jaarboek1996_03.pdf (03-08-2017), p. 18-21/23/24/29/30; K. Goudriaan: ‘De derde orde van Sint Franciscus in het bisdom Utrecht: Een voorstudie’ in “Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 1” (Hilversum 1998), p. 243; Rudolph Ladan, “Gezondheidszorg in Leiden in de late middeleeuwen” (Hilversum 2012), p. 77
Gebruikte websites:
Website Erfgoed Leiden en Omstreken, https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/archieven/archievenoverzicht/ead/xml/eadid/0503 (03-08-2017); Website Medieval Memoria Online, https://memodatabase.hum.uu.nl/memo-is/detail/index?detailId=371&detailType=Monastery (04-08-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-P041-034
VU Kloosterlijst nummer:
L14