Zoeken in collecties

De Derde Kruistocht werd onder aanvoering van de Duitse keizer Frederik Barbarossa gehouden om Jeruzalem en het Heilig Land weer in christelijke handen terug te brengen. Als eerste werd de havenstad Akko belegerd, waar door kooplui uit Bremen en Lübeck een veldhospitaal ingericht werd om de zieke en gewonde kruisvaarders op te vangen. Hieruit ontstond de Duitse Orde die in 1199 door de paus erkend werd en in 1221 door de Heilige Stoel gelijkgesteld werd aan de geestelijke ridderorden van de Tempeliers en Johannieters en daarmee rechtstreeks onder pauselijk gezag kwam te vallen. Lid van de Duitse orde waren zowel ridderbroeders en priesterbroeders, die de geloften van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid aflegden, als lekenbroeders, die zich uitsluitend verbonden tot een gelofte van dienstbaarheid. De orde ondervond steun van veel edelen en machthebbers die haar, verspreid over vooral Midden-Europa, veel goederen schonken, waardoor de orde uitgroeide tot een Europese macht van betekenis. Het bezit van deze goederen, met het beheer waarvan de orde haar activiteiten financierden die toen naast geestelijke zorg en liefdadigheid vooral de strijd tegen de andersgelovigen betroffen, was ingedeeld in landcommanderijen, balijen genaamd. Elke balije omvatte een tien- tot twaalftal commanderijen. Aan het hoofd van de Duitse Orde stond een grootmeester die aan het gezag van de Paus onderworpen was. Vanaf 1225 verlegde de Duitse Orde zijn aandacht van het Midden-Oosten naar de streken ten zuiden en oosten van de Oostzee. Daar vormde de Duitse Orde een eigen staat die het noorden van het huidige Polen en de Baltische staten omvatte. Na de bloeitijd van de orde in de 14e eeuw volgde in de 15e eeuw een periode van neergang. In de tijd van Luther en de Reformatie werd de Duitse Orde een wereldlijke organisatie en is dat nog steeds. Van de Duitse Orde waren in de Nederlanden de balije Alde Biezen en de Utrechtse Balije gevestigd, waaronder respectievelijk 12 en 14 commanderijen vielen

Zwijsen, de latere bisschop van 's-Hertogenbosch, stichtte de congregatie als priester te Tilburg. Men begon met de opvang van weeskinderen en onderwijs aan kinderen van fabrieksarbeiders. In 1861 verkreeg men pauselijke goedkeuring. Tot 1916 stond de congregatie open voor priesters en lekebroeders, nadien enkel voor broeders

De Congregatie van de Broeders van O.L. Vrouw van Lourdes werd in 1830 gesticht door Stefanus Modestus Glorieus. Na in 1825 tot priester te zijn gewijd, werd hij nog in hetzelfde jaar tot kapelaan in Ronse benoemd. Vooral in de streek van Ronse was rond 1830 sprake van grote politieke en economische problemen. Er heerste veel werkeloosheid en mede daardoor grote armoede. Daarnaast was een groot deel van de bevolking analfabeet. Getroffen door zoveel sociale ellende besloot Glorieux tot het, op instigatie van de bisschop van Gent, stichten van een congregatie van broeders, die de naam Broeders van Goede Werken kreeg en waarvan de Regel in 1835 door de bisschop goedgekeurd werd. In dat jaar werden de eerste zes broeders ingekleed en geprofest. Naast de geloften van armoede, zuiverheid en gehoorzaamheid beloofden de broeders zich met alle kracht toe te leggen op goede werken, die zich geleidelijk uitbreidden over verschillende domeinen van hulpverlening: onderwijs en opvoeding van kwetsbare jeugd, (psychiatrische) verpleging, ouderenzorg, werkverschaffing voor werklozen en opvang van daklozen. Mede door het slechte financiële beheer van Glorieux stapelden de schulden zich op. In 1844 werd één van zijn medewerkers, priester Jan Colle, als algemeen geestelijk directeur van de broeders van Goede Werken benoemd. Glorieux werd geleidelijk aan de kant geschoven. Hij werd in 1848 gedwongen Ronse en de congregatie te verlaten. In 1872 overleed hij. Het moederhuis werd in 1887 verplaatst van Ronse naar Oostakker. De naam van de congregatie werd toen veranderd in die van Broeders van O.L. Vrouw van Lourdes. De congregatie, die onder de bisschop van Gent ressorteerde, ontving in 1892 het decreet van Pauselijk Recht en kwam daarmee rechtstreeks onder de Heilige Stoel te vallen. In 1910 werden de in Nederland gelegen vestigingen van de congregatie verenigd in een Nederlandse provincie. Het provincialaat was tot 2009 in Dongen gevestigd en werd daarna naar Eindhoven verplaatst

In 1860 werd de in 1823 in Antwerpen geboren priester Theofiel Verbist, die aalmoezenier was van de Militaire School te Brussel en rector van de Zusters van Onze-Lieve-Vrouw van Namen, belast met het bestuur van het Genootschap van de Heilige Kindsheid. Dit bracht hem in contact met de kinderellende in China. Hij raakte daardoor geïnspireerd in China een weeshuis op te richten en zich te wijden aan de zorg van de daar verlaten kinderen. Om steun te krijgen voor dit plan reisde hij naar Rome voor een ontmoeting met de Prefect van de Congregatie voor de Voortplanting van het Geloof. Op diens aanraden om het plan een bredere wending te geven waardoor het ook missionering zou omvatten, stichtte Verbist in 1862 een missiecongregatie die de naam Congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria kreeg, maar die later naar de locatie van haar eerste huis in de wijk Scheut in de Belgische gemeente Anderlecht veelal Congregatie van de Missionarissen van Scheut genoemd werd. Van meet af aan sloot zich bij deze congregatie, die in 1862 kerkelijk en in 1900 pauselijk goedgekeurd werd, een drietal seculiere priesters aan, waarmee Verbist in 1865 naar Binnen-Mongolië in het noorden van China afreisde. Met de missionering van de bevolking daar had de Congregatio De Propaganda Fide de missionarissen van Scheut belast. Theofiel Verbist stierf in 1868 op een van zijn missiereizen aan typhus. In 1888, na herhaaldelijk aandringen van koning Leopold II, besloot de congregatie ook missionarissen te sturen naar het apostolisch vicariaat van de Congo-Vrijstaat. Daarna gingen de missionarissen van Scheut ook missioneringsarbeid verrichten op de Filippijnen en in Haïti, Indonesië en Japan. Heden ten dage wonen en werken missionarissen van Scheut in 25 landen, verdeeld over vier continenten. In Nederland was de eerste vestiging van de missionarissen van Scheut in 1899 op het landgoed Sparrendaal bij Vught. De in 1952 door de congregatie opgerichte Nederlandse provincie werd in 2000 weer opgeheven