Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Utrecht

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Utrecht
Datering:
1135 - 1797
Orde of congregatie:
Benedictinessen
Naam van het klooster:
Stevensabdij v. Oudwijk
Patroonheilige:
Heilige Maagd Maria en Sint Stephanus
Plaatsnaam:
Utrecht
Provincie:
Utrecht
Parochie:
Utrecht: Buurtkerk
Destijds gewest:
Nedersticht
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1135
Opheffing/laatste vermelding:
1797
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Volgens een officiële akte van de latere bisschop Godfried van Rhenen werd in 1135 door burggravin Mechteld, weduwe van Arnold burggraaf van Utrecht, op grond die haar eigendom was, de Sint-Stevensabdij van Oudwijk gesticht. Deze abdij werd bewoond door tot de orde der benedictinessen behorende adellijke nonnen. In 1171 werd de abdijkerk, die toegewijd was aan de Heilige Maagd Maria en Sint Stephanus, voltooid en werd deze kerk ook in dat jaar geconsacreerd door eerder genoemde bisschop in tegenwoordigheid van aartsbisschop Philips van Keulen. De stichting van deze kerk werd begiftigd door Willem van Voorne en zijn vrouw Rysela die een bijzondere band met het convent hadden, omdat hun dochter Hedwig er lid van was. In 1174 heeft bisschop Godfried van Rhenen de abdij onder zijn voogdij en bescherming genomen en de vrijheid van de abdij en de vrije abdisverkiezing expliciet geformuleerd. In het voorjaar van 1528 verzamelde de Gelderse veldheer Maarten van Rossum zijn troepen op het Oudwijkerveld. Ze drongen van daaruit ver Holland binnen en plunderden Den Haag. Uit wraak vielen de Hollandse troepen het Sticht binnen, waar ze zich legerden in de Sint-Stevensabdij. Enkele gebouwen gingen hierbij in vlammen op. De abdis en nonnen waren gedwongen enige tijd in het Leidsche Begijnhof te verblijven. Karel de Vijfde nam in 1528 de wereldlijke macht over van de bisschop, waarbij hij zich het benoemingsrecht van de abdissen van de Sint-Stevensabdij aanmatigde. In 1580, hetzelfde jaar waarin beslist werd de abdij in een gereformeerd adellijk stift om te zetten, toen de geuzen reeds de kloosters van Egmond, Rijnsburg en verschillende andere geplunderd en in brand gestoken hadden, werd beslist, dat de Sint-Stevensabdij gesloopt moest worden. Voorkomen werd dat dit besluit ten uitvoer gebracht werd. In 1584 staken echter enkele burgers de gebouwen alsnog in brand. De abdis betrok het conventshuis aan de Nieuwegracht, terwijl de nonnen naar een huurhuis elders in de stad verhuisden
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel III, p. 121; C.A. van Kalveen, ‘De vijf adellijke vrouwenkloosters in en om de stad Utrecht’ in “De kerk en de Nederlanden: archieven, instellingen, samenleving” (Hilversum 1997), p. 154/155, K. van Vliet, Proefschrift, “In kringen van Kanunniken. Munsters en kapittels in het bisdom Utrecht 695-1227” (Universitiet van Amsterdam 2002), p. 394; A.H. Wessels, “Geschiedenis der christelijke kerk in de Nederlanden, Volume 1” (Amsterdam 1860), p. 74
Gebruikte websites:
Website Reliwiki, Nederlandse database over religieuze gebouwen, http://reliwiki.nl/index.php/Utrecht,_Oudwijk_23_-_Heilig_Hartkerk (26-10-2016); Website van de Aloysius geloofsgemeenschap te Utrecht, http://www.parochieutrechtoost.nl/geschiedenis/geschiedenis.htm#Abdij en klooster van Oudwijk (22-02-2016); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Oudwijk_(Utrecht) (22-02-2016)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z011-023
VU Kloosterlijst nummer:
U06