Zoeken in collecties

Het oorlogsgeweld in België ontvluchtend, vertrokken in 1914 de spiritijnen uit Leuven met hun seminaristen naar Gemert. Hier vonden ze onderdak in het patronaatsgebouw van de Sint-Jans Onthoofdingskerk. Hun opleiding konden de seminaristen toen volgen op kasteel Gemert bij de jezuïeten, die het kasteel in 1881 gekocht hadden toen zij Frankrijk, vanwege de seculariseringspolitiek daar, moesten verlaten. Doordat de jezuïeten voor het vervullen van de militaire dienstplicht naar Frankrijk teruggeroepen werden, kwam het kasteel in 1916 nagenoeg leeg te staan. Vanuit het patronaatsgebouw betrokken de spiritijnen toen de in periode 1907-1909 door de jezuïeten nieuw gebouwde vleugel van het kasteel, die jezuïetenbouw genoemd werd. Tweemaal afgewisseld met een jaar noviciaat brachten de spiritijnen hier hun grootseminarie onder. Dit tot 1920. Vanaf dat jaar konden de spiritijnen over het hele kasteel beschikken en huisvestten zij er hun kleinseminarie. Dat duurde tot 1930. Toen vestigden de spiritijnen opnieuw en nu voorgoed het grootseminarie in het inmiddels door hen van de jezuïeten gekocht kasteel. In 1964 stopten de spiritijnen de filosofieopleiding in Gemert. Vanaf dan volgden de spiritijnse seminaristen die opleiding bij de jezuïeten op het Berchmanianum te Nijmegen. Een jaar later werd ook de eigen spiritijnse theologie-opleiding beëindigd. Deze opleiding werd toen in samenwerking met de norbertijnen en lazaristen onder de naam Spinola voortgezet. Al na een jaar werd Spinola vervangen door een groter samenwerkingsverband, dat de naam Theologisch Instituut Eindhoven (TIE) kreeg. In 1969 werd dit instituut opgeheven. Daarmee kwam er tevens een einde aan kasteel Gemert als grootseminarie. Behalve dat het als thuisbasis voor spiritijnse missionarissen in gebruik bleef, ging het kasteel als opvanghuis voor bejaarde ordegenoten dienst doen. Ook werd het provincialaat en het archief er gevestigd. In 2018 verkochten de spiritijnen kasteel Gemert aan een projectontwikkelaar