Zoeken in collecties

Jean Baptist de la Salle, geboren te Reims in 1651, aanvankelijk kanunnik, voorts diocesaan priester en theoloog, nam in 1678 de zorg op zich voor een congregatie van zusters voor meisjesonderwijs toen de stichter van deze congregatie, die een vriend van De la Salle was, overleed. Daardoor kwam hij in contact met Adrien Nyel die de opdracht had in Reims armenscholen op te richten. De la Salle hielp hem daarbij. Hierdoor werd hij zich steeds meer bewust van het grote gebrek aan goed en godsdienstig armenonderwijs in Frankrijk. Om daarin verandering te brengen, verzamelde hij te Reims een groep medestanders om zich heen die hij tot een hechte gemeenschap van christelijke lekenopvoeders smeedde. Hieruit kwam in 1680 de Congregatie van de Broeders van de Christelijke Scholen voort. Aanvankelijk toegespitst op de volksjeugd paste de congregatie een semiklassikale onderwijsmethode toe waarvan de doordachte, gedisciplineerde en zachtaardige didactiek als reactie op het dilettantische, ruwe en ongedisciplineerde onderricht van toen voorop stond. De congregatie stuitte op tegenstand van de kerkelijke autoriteiten die zich verzetten tegen het laïcaal karakter van de congregatie. Vanuit het onderwijsveld werd de congregatie omwille van haar innovatieve onderwijsmethoden als ongewenste concurrent beschouwd. Ondanks deze tegenwerking groeide de congregatie en nam naast lager, middelbaar, ambachts- en normaalschoolonderwijs later ook het onderwijs aan opleidingsinstituten voor leraren, hervormingsscholen voor delinquenten, technische scholen en middelbare scholen voor moderne talen, kunsten en wetenschappen op zich. In 1790 telde de congregatie 121 vestigingen, die zich op één na in Frankrijk bevonden. Tijdens de Franse Revolutie werden deze vestigingen gesloten. In 1803 werd de congregatie onder het bewind van Napoleon weer toegelaten en breidde zij zich uit over de hele wereld. In Nederland vestigden de Broeders van de Christelijke Scholen zich in 1907 vanuit Frankrijk in Sluis

Deze congregatie werd formeel gesticht in het Duitse Dernbach (Rheinland-Pfalz, nabij Koblenz) in 1854, maar al in 1852 waren de eerste broeders actief. De eerste vestiging kwam in 1856 te Hadamar (nabij Limburg an der Lahn, Hessen). In Duitsland zijn de broeders bekend als de Barmherzige Brüder von Montabaur. Montabaur ligt niet ver van Dernbach. Al in 1855 waren de broeders in Nederland. Zij stichtten eigen ziekenhuizen in verschillende grote steden zoals Haarlem, Utrecht en Den Haag. Sinds 1921 vormen de broeders een pauselijke congregatie

Het precieze beginjaar van de broeders is niet geheel duidelijk: zowel 1697 als 1722 worden genoemd, terwijl er in ieder geval in 1715 een vereniging is gesticht. De broeders waren lange tijd enkel actief in Huize Padua te Boekel. Zij vormden de eerste franciscaanse tertiarissencongregatie in Nederland. Vanaf 1742 zorgden zij voor geestelijk gehandicapten en psychiatrische patiënten. In 1871 werd men officieel een congregatie die vanaf 1901 gelieerd is aan de capucijnen. In 1940 sloten de Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis en de H. Franciscus zich bij hen aan

De oorsprong van de begijnen is onduidelijk. Over de naamsafleiding is veel gespeculeerd. Vanaf de 12e eeuw treft men ze aan. In Nederland zijn er vanaf de 13e eeuw begijnen. De begijnen waren ongetrouwde vrouwen en weduwen, die de geloften van gehoorzaamheid en kuisheid aflegden. Ze leidden een religieus leven zonder formeel religieuzen te zijn. Persoonlijk bezit was toegestaan. Vaak woonden ze bij melaatsenhuizen en ziekenhuizen. In vele plaatsen waren er begijnhoven. In Nederland waren er nog tot eind jaren tachtig van de 20e eeuw begijnen te Amsterdam (Begijnen van het H. Sacrament) en Breda