Zoeken in collecties

In 1466 verzocht priester Syardus Wetkens het generaal kapittel van de Orde van het Heilig Kruis een klooster in Franeker te mogen oprichten. De prior-generaal en de bestuurders van het generaal kapittel besloten daarop de prior van Asperen naar Franeker te zenden om de situatie ter plaatse op te nemen. Dat diens bevindingen niet anders dan positief geweest kan zijn, blijkt uit het feit dat in 1467 het generaal kapittel vanuit het convent van Asperen vier priesters en een broeder aanwees, die het nieuwe convent moesten bevolken. In de in 1469 opgestelde stichtingsoorkonde werd vastgelegd dat de stad Franeker haar gasthuiskerk en de grond ten zuiden daarvan aan de kruisheren schonk. De pastoor van Arum zegde toe om op die grond “een geriefelijk huis” te bouwen en de inkomsten van gronden van dorpen in de omtrek te schenken. De kruisheren van Franeker, die zich in het bijzonder op de studie toelegden, trokken door hun geleerdheid de aandacht van de stadhouder van Friesland. Die stelde aan keizer Karel V voor om in het kruisherenklooster van Franeker een universiteit voor Friesland op te richten. Dit voorstel werd evenwel door de keizer van de hand gewezen.Toen in 1572 Franeker in handen van de geuzen viel, kreeg het klooster het zwaar te verduren. Bij de uitvaardiging in 1578 van de religievrede in de Nederlanden, die gelijke rechten voor katholieken en protestanten beoogde, bleef de Grote kerk aan de katholieken en moest de kruisherenkerk voor de protestanten ingeruimd worden. In 1580 werden de kruisheren uit hun klooster verdreven. In de kloostergebouwen, die door de stad in beslag genomen waren, werd de “Academia voor Vrieslant” gevestigd, die in 1585 haar deuren opende