Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Zutphen

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Zutphen
Datering:
1288 - 1591
Orde of congregatie:
Dominicanen
Naam van het klooster:
Predikaren; Jacobijnen; Broeren
Patroonheilige:
Sint Petrus en Sint Jacobus de Meerdere (?)
Plaatsnaam:
Zutphen
Provincie:
Gelderland
Parochie:
Zutphen-Walburg
Destijds gewest:
Gelre
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1288
Opheffing/laatste vermelding:
1591
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
In 1288 werd de Zutphense dominicanenklooster door de orde canoniek erkend. Het is dan ook aannemelijk dat de dominicanen zich enkele jaren daarvoor al in deze stad gevestigd hadden. Aanvankelijk betrokken ze een huis aan het Oudewand, dat “Olde Convent” ging heten, toen ze hun nieuwe klooster betrokken. Voor dit nieuwe klooster, waarvan de bouw in 1293 gereed kwam, had Margaretha van Vlaanderen, gemalin van Reinoud I van Gelre, hen grond in de aan de noordrand van de toenmalige stad Zutphen gelegen wijk Barlheze geschonken. Ook werd in 1293 of kort daarna met de bouw van de kloosterkerk begonnen, die in de vroege 14e eeuw voltooid werd. Het klooster, waarvan verondersteld wordt dat het aan de apostelen Petrus en Jacobus de Meerdere toegewijd was, behoorde aanvankelijk tot de provincie Teutonia, maar werd in 1303 bij de toen gevormde provincie Saxonia ingedeeld. In 1464 ging het over naar de “Congregatio Hollandiae”, een hervormingsbeweging van de orde der Dominicanen, die een striktere observantie voorstond. In 1515 werd het bij de nieuwe provincie Germania Inferior gevoegd. Toen in 1572 Staatse troepen onder bevel van graaf Willem van den Bergh, zwager van prins Willem van Oranje, Zutphen veroverden, werd het klooster geplunderd en gedeeltelijk verwoest. Toen in hetzelfde jaar nog het Spaanse leger van Parma Zutphen weer in handen kreeg, gelastte koning Philips de herbouw van het klooster, die de dominicanen toen weer betrokken. In 1579 deed de verovering door prins Maurits Zutphen definitief naar het Staatse kamp overgaan, waarmee er in de stad tevens een einde kwam aan de vrije uitoefening van de katholieke godsdienst. De dominicanen zijn toen voorgoed uit de stad verdwenen. Hun bezittingen werden geconfisqueerd en uiteindelijk onder het beheer gesteld van de Gedeputeerden van het Kwartier Zutphen. Kerk en de resterende kloostergebouwen hebben in de loop der tijd meerder bestemmingen gehad met respectievelijk openbare bibliotheek en stedelijk museum als laatsten
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel II, p. 218; S.P. Wolfs, “Middeleeuwse Dominicanenkloosters in Nederland” (Assen 1984), p. 310 t/m 333; R. Hermans, ‘De predikheren te Zutphen, 1288-1591’ in “Zutphen”, 12 (1993), p. 47; Jan v. d. Kluit, ‘Een "refter" waar niet werd gegeten: Vragen over het Zutphense Broederenklooster’ in “Zutphen” 22 (2003), p. 4/5; Monumenten Advies Bureau: “Het Broederenklooster in Zutphen, Ruim 7 eeuwen bouwhistorie, Bouwhistorische analyse en waarden bepaling” (Nijmegen 2012), zie ook file:///C:/Users/Be4All/Downloads/Bouwhistorische%20analyse%20en%20waardenbepaling%20Broederenklooster.pdf (22-08-2016), p. 7-10
Gebruikte websites:
Website Regionaal Archief Zutphen, https://www.archivesportaleurope.net/ead-display/-/ead/pl/aicode/NL-ZuRAZ/type/fa/id/NL-ZuRAZ-0227 (22-08-2016); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Broederenkerk_(Zutphen) (22-08-2016)
ENK Monasticon nummer:
ME-P012-053
VU Kloosterlijst nummer:
Z17