Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Haarlem

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Haarlem
Datering:
1458 - 1580
Orde of congregatie:
Clarissen
Patroonheilige:
Sint Clara
Plaatsnaam:
Haarlem
Provincie:
Noord-Holland
Parochie:
Haarlem
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1458
Opheffing/laatste vermelding:
1580
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het clarissenklooster in Haarlem vindt zijn oorsprong in een gemeenschap van devote vrouwen, die de derde regel van Sint Franciscus volgden. Bij deze gemeenschap leefde de wens om naar de orde van de clarissen over te gaan. Op deze via de magistraat van Haarlem kenbaar gemaakte wens verleende paus Calixtus III in 1458 toestemming voor het in Haarlem vestigen van een clarissenklooster. Mede als gevolg van zowel onvoldoende financiële middelen als conflicten over parochiale rechten duurde het tot 1469 voordat de bouw van het klooster aan de Grote Houtstraat goed op gang kwam. In dat jaar zegden zowel hertog Karel de Stoute als de Utrechtse bisschop David van Bourgondië hun steun toe aan het realiseren van dit klooster. Bovendien verschafte toen de welvarende Haarlemse patriciërsvrouw Gisberta van Heussen aanvullende financiële middelen. In 1471 namen de eerste zusters hun intrek in het nieuwe klooster. Onder hen waren drie zusters, die uit het clarissenklooster te Antwerpen overgekomen waren om de Haarlemse zusters bij het implementeren van de regels van de orde bij te staan. In 1571 verhuisden de clarissen naar een kloostercomplex, dat gelegen was bij de Grote Houtpoort, die zich aan het eind van de Grote Houtstraat bij het Houtplein bevond. Haarlem ging in 1577 definitief over naar de zijde van Willem van Oranje. In 1578 verstoorden geuzen een katholieke sacramentsprocessie in de Sint-Bavokerk, waarbij ze 7.000 katholieken verjoegen. Bij deze actie, die bekend staat als de "Haarlemse Noon", werd ook een priester vermoord. In 1580, nog voordat de in beslag genomen bezittingen van de katholieke kerk door de Staten van Holland in 1581 aan de stad waren toegewezen, werden de zusters verdreven uit hun klooster, dat verkocht werd. De meesten van hen namen de wijk naar Antwerpen, anderen vertrokken naar Keulen en zelfs naar Lissabon. Ook bleef een aantal zusters in Haarlem, waar ze in particuliere woningen onderdak vonden. Het kloosterterrein werd bestemd voor woningbouw
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 92; Monasticon Batavum. Supplement, p. 66; R. Roggen, “De clarissenorde in de Nederlanden”(Sint Truiden 1995), p. 131-133; B. Roest, ‘De clarissen in de Noordelijke Nederlanden’ in “Monastiek observantisme en Moderne Devotie in de Noordelijke Nederlanden” onder eindredactie van H. van Engen en G. Verhoeven (Hilversum 2008), p. 50/51/65/66; A. Dlabacová, “Literatuur en observantie: De Spieghel der volcomenheit van Hendrik Herp en de dynamiek van de laatmiddeleeuwse tekstverspreiding” (Hilversum 2014), p. 54/136
Gebruikte websites:
Website Federatie van de heilige Clara, http://clarissen.nl/federatie/1350-1721.html (22-01-2018); Website Noord-Hollands Archief; Janskerk Haarlem 700 jaar, http://janskerk-haarlem700.nl/deel1/print.html?id=Printversie (31-12-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z019-008
VU Kloosterlijst nummer:
H20