Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Amsterdam

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Amsterdam
Datering:
1407 - 1578
Orde of congregatie:
Tertianen
Naam van het klooster:
Paulus
Patroonheilige:
Sint Paulus
Plaatsnaam:
Amsterdam
Provincie:
Noord-Holland
Parochie:
Amsterdam-Nicolaas
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1407
Opheffing/laatste vermelding:
1578
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Toen het Sint Paulusbroedersklooster te Amsterdam voor het eerst in een akte uit 1409 genoemd werd, was het gevestigd tussen de Grimburgwal en de Enge Lommersteeg. Later verhuisden de broeders naar de Oudezijds Achterburgwal. De gemeenschap, die hoogstwaarschijnlijk al in 1407 bestond, werd in 1415 voor het eerst als convent van de derde orde aangeduid en was daarmee een van de weinige mannenkloosters die tot deze orde behoorden. Hoewel het Paulusconvent uit een kleine, niet besloten gemeenschap bestond, vervulde het binnen het Kapittel van Utrecht toch een belangrijke rol. De wijding van de bij het convent behorende kapel had in 1437 plaats. In tegenstelling tot de rijke indruk die deze kapel maakte, lijkt het convent in de zestiende eeuw noodlijdend te zijn geweest. Het stadsbestuur ondernam toen verschillende pogingen om de conventsgebouwen te kopen om die dan voor andere doeleinden te bestemmen. Hiertegen verzette het Kapittel van Utrecht zich hevig en met succes. De broeders van het Paulusconvent stichtten in 1457 het tertianenconvent Sint-Pietersdal in Hoorn. In 1470 werd het Paulusbroedersklooster aan de parochie van de Oude Kerk onttrokken. Het convent kreeg toen een aantal privileges, waaronder het recht om in de eigen kapel diensten te laten doen en om op een eigen kerkhof begraven te worden. Tevens werd het maximum aantal kloosterlingen op 25 gesteld. Deze grens werd in 1493 naar 40 verlegd. Na de Alteratie van Amsterdam in 1578, werd het klooster opgeheven. De conventsgebouwen kregen toen verschillende bestemmingen. De huisjes rondom het kloosterhof werden overgedragen aan de regenten van het St.Jorishof aan de Kalverstraat, die in deze huisjes proveniers huisvestten. Ook de overgebleven broeders van het Paulusconvent vonden hier een plek. Na onder meer als opslagplaats te hebben gediend, werd de kloosterkapel in 1586 ter beschikking gesteld aan de Waals Hervormde protestanten uit de Zuidelijke Nederlanden en Frankrijk, die naar Amsterdam gevlucht waren
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel 1, p. 26/27; Monasticon Batavum, Supplement, p. 19; Monasticon Trajectense, http://www2.let.vu.nl/oz/monasticon/detail.php?ID=024 (15-02-2017); T. Bakker: “Middeleeuwse kloosters, begijnenhof en gasthuizen in Amsterdam”, website Theo Bakker’s Domein, http://www.theobakker.net/pdf/kloostersadam.pdf (11-02-2017), p. 19-21; B.R. de Melker, “Metamorfose van stad en devotie. Ontstaan en conjunctuur van kerkelijke, religieuze en charitatieve instellingen in Amsterdam in het licht van de stedelijke ontwikkeling, 1385 – 1435” (Universiteit van Amsterdam 2002), zie ook https://pure.uva.nl/ws/files/3413925/21633_UBA002000746_07.pdf (12-02-2017), p. 173/174/176
Gebruikte websites:
Website Stadsarchief Gemeente Amsterdam, https://archief.amsterdam/inventarissen/overzicht/369.nl.html (15-02-2017); Website de Waalse Kerk Amsterdam, https://dewaalsekerk.nl/geschiedenis/ (15-02-2017); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Paulusbroederklooster (15-02-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-P060-002
VU Kloosterlijst nummer:
A30