Zoeken in collecties

In Holtmeer onder Horssen lag op een grote terp het klooster Mariënberg, dat ook wel het klooster Op den Berg genoemd werd. Dit klooster werd tussen 1432 en 1443 door Dirk van Bronkhorst, heer van Batenburg, gesticht als tertiarissenklooster. Door zijn zoon Gijsbrecht werd dit vrouwenconvent in 1454 echter veranderd in een mannenklooster, dat eveneens de derde regel van Sint Franciscus volgde. Dat dit klooster veelvuldig aan oorlogsgeweld bloot stond, zal de reden voor deze verandering geweest zijn. Vermoedelijk zijn de zusters toen naar Dreumel verhuisd, waar hun convent tegen het eind van de 15e eeuw opgeheven werd. Het nu mannenklooster maakte deel uit van het Kapittel van Utrecht. Hierin nam het als één van de drie mannenconventen, die uiteindelijk bij het Kapittel aangesloten bleven, een aanzienlijke plaats in. In het klooster werd in 1547 het gerenommeerde, zogenaamde Verdrag van Holtmeer gesloten, dat kortstondig de verhoudingen regelde tussen de boven- en benedendorpen inzake de afwatering van het gebied tussen Maas en Waal. In de loop van de 16e eeuw, toen het convent vooral in de eerste helft zijn grootste bloeitijd kende, had het klooster herhaaldelijk te lijden van krijgsgeweld. In 1551 werd het zelfs geplunderd. Het convent stemde er in 1573 mee in dat de kloostergoederen zouden worden geïncorporeerd bij het kapittel van de Sint-Stevenskerk in Nijmegen. Dit is echter nimmer geëffectueerd. In de daarop volgende Tachtigjarige Oorlog viel het klooster opnieuw ten offer aan gewelddadigheden. Nu als gevolg van de strijd tussen de Spanjaarden en troepen van Maurits van Nassau. Het klooster raakte daarop in verval en werd begin 17e eeuw gesloopt. Nadat de kloostergoederen vanaf 1591 eerst onder zeggenschap van heer van Batenburg vielen, kwamen ze in 1628 onder het beheer van de Gedeputeerden van het Kwartier van Nijmegen. Die besloten in 1651 deze goederen, waaronder bouwhoven en landerijen in Horssen, Dreumel, Bergharen en Puiflijk in het openbaar te verkopen