Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Alkmaar

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Alkmaar
Datering:
1394 - 1572
Orde of congregatie:
Tertiarissen
Naam van het klooster:
Oude Hof
Patroonheilige:
Sint Catharina
Plaatsnaam:
Alkmaar
Provincie:
Noord-Holland
Parochie:
Alkmaar
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1394
Opheffing/laatste vermelding:
1572
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het Sint-Catharinaklooster in Alkmaar, doorgaans Het Oude Hof genoemd, lag westelijk van de Grote Kerk. Daar droeg in 1394 priester Willem Spaen een huis met erf over aan Hugo Woutersz Goudsmid en Symon Bartoutsz. Dit op voorwaarde, dat in dit huis maagden tot het leiden van een geestelijk leven gehuisvest zouden worden. Blijkens een document van 1417 nam het convent de derde regel van Sint Franciscus aan en maakte vanaf dat moment maakten deel uit van het in 1399 opgerichte Kapittel van Utrecht. Niet duidelijk is of het convent in de loop van de tijd besloten werd. In 1452 sloot het stadsbestuur met de zusters van het Oude Hof een overeenkomst inzake de overname van een stuk van hun erf. Dit in ruil voor toestemming om voor de uitbreiding van het convent in zuidelijke richting tot aankopen van verdere huizen en erven over te gaan. Op dit stuk erf werd de toren van de Sint-Laurenskerk gebouwd. In 1468 stortte deze in en verpletterde twee zusters. In 1464 vergunde Jan van Schiedam, kanunnik van de Sint Jan in Utrecht en pastoor van Alkmaar, de zusters een kapel met kerkhof en een toren met klok te laten wijden, een altaar te stichten en een priester aan te stellen tot het verrichten van diensten. Dit privilege werd in 1468 door David van Bourgondië, bisschop van Utrecht, bevestigd. In 1524 wilde men de stad omgeven door een aarden wal. Omdat er aan de westkant, waar het Oude Hof lag, daarvoor te weinig ruimte was, werd er in plaats daarvan, mede op kosten van het Oude Hof, een bakstenen muur gebouwd. Het Oude Hof verzette zich in 1571 met andere tertiarissenconventen tegen de beslissing van Paus Pius V om het Kapittel van Utrecht onder de jurisdictie van de minderbroeders te stellen. Het Oude Hof werd in 1572 opgeheven. De overgebleven zusters, die op alimentatie werden gesteld en in het klooster mochten blijven wonen, wezen de huisarmenmeesters als hun erfgenamen aan. Deze vestigden in de gebouwen het Huisarmenhuis in 1609 en tevens het Tuchthuis in 1613
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 16; Monasticon Batavum, Supplement, Blz. 12; Monasticon Trajectense, http://www2.let.vu.nl/oz/monasticon/detail.php?ID=003 (12-02-2017); S. Corbellini, 'Sint Catharina, Maria Nazareth en Sint Salvator. De vroege geschiedenis van de Derde Orde van Sint Franciscus in Alkmaar' in "Oud Alkmaar", 26 (2002), nr 3, p. 19-22/24/25; G.N.M. Vis, ‘Oud en arm: hervormde bejaardenzorg in Alkmaar, 1744-1994’ (Hilversum 1994), p. 21/39;  A. Dlabacová, “Literatuur en observantie: De Spieghel der volcomenheit van Hendrik Herp en de dynamiek van laatmiddeleeuwse tekstverspreiding” (Hilversum 2014), p. 152; P. Bitter, “Die muere van onse voorouders: Opgravingen van vestingwerken aan de noordkant van Alkmaar (2006-2009)” (Alkmaar 2010), p. 15/74; Peter Bitter, ‘De Sint Laurens in de steigers: bouwen, beheren en restaureren van de Alkmaarse Grote Kerk’ (Hilversum 2002), p. 70/71; E. Littink, ‘Zoektocht naar de oorsprong van de librije van Alkmaar’, zie ook http://cf.hum.uva.nl/bookmaster/librije/nota/elsbeth.htm (06-02-2017)
Gebruikte websites:
Website Regiocanons, http://www.regiocanons.nl/noord-holland/alkmaar/venster-4 (06-02-2017); Website Oneindig Noord-Holland, http://onh.nl/nl-NL/verhaal/1064/gevangenis-naast-de-kerk (06-02-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z207-003
VU Kloosterlijst nummer:
A08