Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Harderwijk

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Harderwijk
Datering:
1439 - 1578
Orde of congregatie:
Tertiarissen
Naam van het klooster:
Catharina
Patroonheilige:
Sint Catharina
Plaatsnaam:
Harderwijk
Provincie:
Gelderland
Parochie:
Harderwijk
Destijds gewest:
Gelre
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1439
Opheffing/laatste vermelding:
1578
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
De oudste vermelding van het Sint-Catharinaklooster in Harderwijk, dat tussen de Academiestraat, de stadsmuur en de Smeepoorttenbrink lag, dateert uit 1439. Mogelijk bestond het echter al in 1434. Een zeker Lutgarde van Wijnbergen zou één van de stichters zijn. Het klooster werd ook wel ‘t Klooster achter Sweers of Siwart’s genoemd, omdat het gelegen was achter de woning van Sweer of Siwart van Wijnbergen, de broer van voornoemde Lutgarde. Dat het klooster, dat bij het Kapittel van Utrecht aangesloten was, tot de derde orde van Sint Franciscus behoorde, werd voor het eerst in 1555 vermeld. De bij het klooster behorende kapel, die evenals het klooster aan de heilige Catharina van Alexandrië toegewijd was, dateert uit 1502. Bij de stadsbrand van 1503, die nagenoeg geheel Harderwijk trof, werd het klooster zwaar beschadigd. Met honderden burgers kwamen toen ook twee zusters in de vlammen om. Het convent verzette zich in 1571 met andere tertiarissenconventen tegen de beslissing van Paus Pius V om het Kapittel van Utrecht onder de jurisdictie van de minderbroeders te stellen. Toen in 1572 Harderwijk door de geuzen onder leiding van Willem van den Bergh werd ingenomen, werden er in de stad aan kerken en kloosters grote vernielingen aangericht. Het Sint-Catharinaklooster bleef dit evenwel bespaard. Nadat de Reformatie in 1578 in Harderwijk definitief doorgevoerd was, werd het Sint-Catharinaklooster, evenals de andere kloosters in Harderwijk, door de stad in beslag genomen. Dit betekende het einde van het klooster. Het kloostercomplex heeft daarna onder meer dienst gedaan als Illustere School, die in 1648 door de Staten van Gelre tot Gelderse Academie verheven werd, maar in 1811 op Frans bevel opgeheven werd
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 101; Monasticon Batavum, Supplement, p. 72; Monasticon Batavum, Deel II, p. 85; H. van Engen, “De derde orde van Sint-Franciscus in het middeleeuwse bisdom Utrecht: Een bijdrage tot de institutionele geschiedenis van de Moderne Devotie” (Hilversum 2006), p. 154; K. Goudriaan: ‘De derde orde van Sint Franciscus in het bisdom Utrecht: Een voorstudie’ in “Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 1” (Hilversum 1998), p. 243; R. Stenvert, C, Kolman, S. Broekhoven, B. Olde Meierink en M. Tenten, “Monumenten in Nederland. Gelderland” (Zwolle 2000), zie ook http://www.dbnl.org/tekst/sten009monu05_01/sten009monu05_01_0094.php (03-03-2017), p. 185, R. Halverstad, “Bouwhistorische opname Klooster 15 tot en met Klooster 19, Harderwijk” (Putten 2015), zie ook http://www.burgerweeshuisharderwijk.nl/wp-content/uploads/2013/11/Rapport-Klooster-15-19-BWH_tbv-site.pdf (03-03-2017), p. 11-15/24
Gebruikte websites:
Website Digibron: Kenniscentrum gereformeerde Gezindte, http://www.digibron.nl/search/detail/012e992651ec5b1a057769c4/boelgeaver-achtergronden-van-harderwijks-klooster (03-03-2017); Website Mijn Gelderland, http://www.mijngelderland.nl/inhoud/canons/harderwijk/kloosters (03-03-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z207-059
VU Kloosterlijst nummer:
H36