Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Oldenzaal

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Oldenzaal
Datering:
1385 - 1621
Orde of congregatie:
Tertiarissen
Naam van het klooster:
Oude Begijnen
Patroonheilige:
Sint Agnes
Plaatsnaam:
Oldenzaal
Provincie:
Overijssel
Parochie:
Oldenzaal
Destijds gewest:
Gelre
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1385
Opheffing/laatste vermelding:
1621
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het Agnesconvent in Oldenzaal vond zijn oorsprong in een begijnengemeenschap, die al vóór 1385 in een huis in die stad gevestigd was. Ergens tussen 1420 en 1438 nam deze gemeenschap de derde regel van Sint Franciscus aan. Tevens sloot de gemeenschap zich bij het Kapittel van Utrecht aan. In 1465 werd de vernieuwing en vergroting van de kloosterkerk voltooid en mochten er diensten worden gehouden en de sacramenten worden toegediend. Pas vanaf toen werd er niet meer gesproken van begijnen, maar van “zusters der derde orde te Oldenzael”. In de loop van de 15e eeuw kwam het convent tot grote bloei. Dit kan onder meer worden toegeschreven aan de inkomsten die de zusters verwierven met het weven van stoffen, waarmee ze overigens wel met de in gilden verenigde stedelijke handwerkers in concurrentie traden. Ook werden veel gronden gekocht en kende het convent een gestage toeloop van novicen. Dit alles nam zulke grote vormen aan, dat het stadsbestuur daaraan paal en perk wilde stellen, hetgeen tot menig conflict met de zusters leidde. Toen in 1492 de Helmichbrand vrijwel geheel Oldenzaal in as legde, bleef het klooster waarschijnlijk ongedeerd. Mede gezien de gespannen verhouding met het stadsbestuur besloten de zusters Oldenzaal te verlaten. In 1505 vestigden zij zich op de havezate Singraven bij Denekamp. Het platteland bood hen hier echter weinig veiligheid. Om die reden vestigden zij zich in 1505 weer binnen de stadsmuren van Oldenzaal. In 1597 werd Oldenzaal door Staatse troepen onder leiding van prins Maurits ingenomen. Ondanks dat de uitoefening van de katholieke godsdienst verboden werd, mochten de zusters in hun klooster blijven wonen en over hun inkomsten blijven beschikken. Toen Oldenzaal in 1606 weer in Spaanse handen viel, werd getracht de tucht in het klooster te herstellen door op de veel strengere regel van de clarissen over te gaan. Na veel beroering kreeg dit in 1621 tenslotte zijn beslag. De overgebleven zusters vertrokken toen gedwongen naar Westfalen
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel I, p. 158-160; Monasticon Batavum, Supplement, p. 124/125; Monasticon Batavum, Deel II, p. 147; Stichting Werkgroep St. Agnesklooster Oldenzaal, “Dat coevent toe Oldenzal. De geschiedenis en opgraving van het Agnesklooster te Oldenzaal”, redactie J. Hinke, Y. Hoitink, E. Ulrich (Hengelo 2004), pBlz. 47-82; K. Goudriaan: ‘De derde orde van Sint Franciscus in het bisdom Utrecht: Een voorstudie’ in “Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 1” (Hilversum 1998), p. 244; W.J Formsma, “De oude archieven Oldenzaal” (1938); p. 7; E. Ulrich, ‘Het Sint-Agnesconvent in Oldenzaal’ in “Ons Geestelijk Erf”, 74 (2001), zie ook http://poj.peeters-leuven.be/content.php?url=article.php&id=616446&journal_code=OGE (12-04-2017)
Gebruikte websites:
Website Stichting werkgroep Sint Agnesklooster Oldenzaal, http://www.agnesklooster.nl/geschiedenis.html (13-04-2017); Website Kastelen in Overijssel.nl, http://www.kasteleninoverijssel.nl/pages/singraven.htm (13-04-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-Z207-102
VU Kloosterlijst nummer:
O08