Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Amsterdam

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Amsterdam
Datering:
1393 - 1579
Orde of congregatie:
Kartuizers
Naam van het klooster:
Sint-Andries-ter-Zaliger-Haven
Patroonheilige:
Sint Andreas
Plaatsnaam:
Amsterdam
Provincie:
Noord-Holland
Parochie:
Amsterdam Onze Lieve Vrouw
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1393
Opheffing/laatste vermelding:
1579
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Eind 14e eeuw werd in Amsterdam, buiten de stad in de tegenwoordige Jordaan, het kartuizerklooster St.-Andries-Ter-Zaliger-Haven gesticht. De stichtingsakte dateert uit 1392 en was ondertekend door graaf Albrecht van Beieren. Hij zag zichzelf graag als stichter van het klooster, maar ondanks diens royale steun met privileges en geld wordt dit toch als een initiatief van de gegoede burgerij van Amsterdam beschouwd. Dirk Sloyer, seculier priester in de stad, hielp met zijn kapitaal, maar vooral met vorenbedoelde financiële steun van Albrecht van Beieren, het klooster van de grond. Rond 1393 werd begonnen met de bouw van het aanvankelijk geheel in hout opgetrokken kloostercomplex, waarvan -naar aangenomen wordt- de eerste delen in 1394 betrokken werden. In 1398 werd het klooster in de orde geïncorporeerd. In 1399 werden de houten gebouwen door stenen gebouwen vervangen. In de nieuwe stichting intredende personen deden door overdracht van hun goederen of door afstand aan het klooster van hun toekomstige nalatenschap het vermogen van de kartuis toenemen. Dit met de rijkelijk begiftiging door de politieke en economische elite deed de kartuis uitgroeien tot het belangrijkste van alle kloosters die er toen in Amsterdam stonden. Hendrik Beckbeeck van Oldenzaal, professus van het kartuizerklooster in Monnikhuizen bij Arnhem, werd de eerste prior. Wie hem opvolgde is niet bekend, alleen dat de bekende mystieke schrijver Gerrit van Schiedam in 1415 als prior genoemd wordt. Ook Albertus Kivet, bekend als schrijver, kopiïst en illuminator, verbleef in Amsterdam. In 1566 werd het klooster door beeldenstormers geplunderd. In 1572 bracht de komst van geuzen naar Amsterdam onder leiding van Lumey nogmaals verwoesting met zich mee, net zoals de bezetting van de kloostergebouwen in 1577 door geuzen onder leiding van Sonoy. Kort daarna volgde de Alteratie van Amsterdam, die het definitieve einde inhield van de katholieke instellingen binnen de stad. In 1579 werd het klooster opgeheven
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel III, p. 10; R. Bessem, “Oorkondeboek van het karthuizerklooster St.-Andries-ter-Zaliger-Haven bij Amsterdam” (Amsterdam 1997), p. 13/14; H. Engen en G. Verhoeven, “Monastiek observantisme en Moderne Devotie in de Noordelijke Nederlanden” (Hilversum 2008); p. 85-88, J. Reijnders, “Een reis in stilte/leven als kartuizers” (Kampen 2007), Bijlage: p. 2; Th. Bakker, ‘Sint Andries ter Zaliger Haven - de geschiedenis van het Kartuizerklooster in Amsterdam 1392-1578’ op website Theo Bakker’s Domein, http://www.theobakker.net/pdf/sintandries.pdf (06-03-2016), p. 4-8/16-20
Gebruikte websites:
Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Huiszittenweduwenhof (06-03-2016)
ENK Monasticon nummer:
ME-P016-001
VU Kloosterlijst nummer:
A25