Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Berlikum

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Berlikum
Datering:
1483 - 1491
Orde of congregatie:
Broeders van het Gemene Leven
Naam van het klooster:
tom Gnadesberg
Patroonheilige:
Sint Antonius
Plaatsnaam:
Berlikum
Provincie:
Friesland
Parochie:
Berlikum
Destijds gewest:
Friesland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1483
Opheffing/laatste vermelding:
1491
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
In 1482 verzocht Hette Hemmema, mede op aandrang en met toestemming van de stadsregering van het in het gewest Friesland gelegen Berlikum, waarvan hij als olderman aan het hoofd stond, om in Berlikum een gemeenschap van broeders des gemenen levens te stichten. Dit verzoek werd in 1483 door David van Bourgondië, bisschop van Utrecht, ingewilligd. Daartoe verhief de bisschop de onlangs op de Gnadesberg te Berlikum gestichte kerk tot kapittelkerk en kregen de aanwezige en toekomstige priesters en clerici de status van kanunnik. Het kapittel “In den Luchtenhof” te Hildesheim in de Duitse deelstaat Nedersaksen moest voor het inrichten van hun levenswijze model staan. Dit betekende een leven in gemeenschap van goederen zonder eigendom en zonder te bedelen en onder bestuur van een door de gemeenschap gekozen senior. Als visitatoren werden de rectoren van de fraterhuizen te Deventer en Zwolle of Groningen, alsmede de senior van Hildesheim aangewezen. De bisschop bepaalde voorts dat in de kapittelkerk voor wat de missen, de koordiensten, de getijden en de overige ceremoniën betreft de riten van Hildesheim gevolgd moesten worden. De gemeenschap kwam evenwel niet tot bloei. Doordat Berlikum zich niet tot stad wist te ontwikkelen, de plaatselijke toestanden verre van ideaal waren en de fraters-kanunniken niet tegen het ruwe klimaat bestand waren, werd het huis in Berlikum steeds meer als last ervaren. Besloten werd dan ook, na overleg in Münster, Deventer, Zwolle en Groningen, het huis op te heffen. De bewoners verlieten daarop in 1491 het huis en keerden naar Hildesheim terug
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, deel II, p. 31; A.G. Weiler, “Volgens de norm van de vroege kerk: De geschiedenis van de huizen van de broeders van het Gemene Leven in Nederland” (Nijmegen 1997)
Blz. 170/171; O.J. de Jong in “Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden. Deel 96” (Den Haag 1981), p. 144; J. Kuys, “Repertorium van collegiale kapittels in het middeleeuwse bisdom Utrecht” (Hilversum 2014), p. 22; H.Th.M. Lambooij, “Sibrandus Leo en zijn abtenkronieken van de Friese premonstratenzerkloosters Lidlum en Mariëngaarde” (Hilversum 2008), p. 25
Gebruikte websites:
Website Stinsen en Staten in Friesland, http://www.stinseninfriesland.nl/HemmemaState.htm (27-12-2016); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Berlikum (18-01-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-P004-002
VU Kloosterlijst nummer:
B13