Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Utrecht

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Utrecht
Datering:
1474 - 1570
Orde of congregatie:
Broeders van het Gemene Leven
Naam van het klooster:
Hieronymus
Patroonheilige:
Sint Hieronymus
Plaatsnaam:
Utrecht
Provincie:
Utrecht
Parochie:
Utrecht-Buurkerk
Destijds gewest:
Nedersticht
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1474
Opheffing/laatste vermelding:
1570
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
De gemeenschap van broeders des gemenen levens in Utrecht werd in 1474 gesticht vanuit Hiëronymusdal, het Delftse huis van de broeders des gemenen levens. Dit werd mogelijk gemaakt door een daartoe door Johannes Reinerszoon van Zevenaar en zijn vrouw Catharina nagelaten huis en erf dat aan de Kromme Nieuwegracht lag. De broeders in het Utrechtse huis, die afstand deden van hun bezittingen bij wijze van een schenking onder levenden, namen de leefgewoonten van de collatiebroeders in Gouda over. In het daartoe ingerichte huis Sonnenberch, dat bij het fraterhuis stond, hadden de broeders, die doorgaans fraters genoemd werden, een school. Ook hadden de fraters een convict, waar arme scholieren, die zich op het priesterschap voorbereidden, kost en inwoning genoten. Toen de Utrechtse bisschop David van Bourgondië in 1476 de stichting van hun huis bevestigde, verleende hij de fraters een aantal privileges, waaronder het hebben van een eigen kapel en kerkhof. Voorts werden hun huis en goederen tot kerkelijke goederen gemaakt, waardoor deze vanaf toen kerkelijke bescherming genoten. In 1477 kwam de bouw van de kapel gereed, die in 1507 vernieuwd werd. In 1478 kochten de fraters twee huizen, waarin zij hun school vestigden die de naam Hiëronymusschool kreeg. De fraters beperkten zich hoofdzakelijk tot de exploitatie van de school. Voor het geven van onderwijs trokken ze veelal leerkrachten van buiten aan. Vanaf de tweede helft van de zestiende eeuw ging het bergafwaarts. Door achterblijvende roepingen konden opengevallen plaats niet of nauwelijks meer ingevuld worden. Het huis Sonneberch werd wegens plannen voor het oprichten van een seminarie verkocht. De vroedschap van Utrecht maakte in 1578 de Hieronymusschool tot stadsschool, die in de volksmond de Grote School heette. De kapel werd in 1579 aan de stad afgestaan om als munitiedepot dienst te doen. Het eveneens in beslag genomen fraterhuis werd voor diverse doeleinden gebruikt, totdat het in 1830 grotendeels afgebroken werd
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel II, p. 191/192; A.G. Weiler, “Volgens de norm van de vroege kerk: De geschiedenis van de huizen van de broeders van het Gemene Leven in Nederland” (Nijmegen 1997), p. 159-161; G.H.M. Delprat, “Verhandeling over de broederschap van G. Groote en de fraterhuizen” (Utrecht 1830), p.126-128/136-138
Gebruikte websites:
Het Utrecht Archiefnet, http://www.utrechtsarchiefnet.nl/zoeken?mivast=1535&mizig=210&miadt=39&miaet=1&micode=708&minr=28568267&miview=inv2&milang=nl (11-01-2017); Website Het Utrechts Archief, http://www.hetutrechtsarchief.nl/onderzoek/resultaten/archieven?mivast=39&mizig=210&miadt=39&miaet=1&micode=1355-1&minr=27285286&miview=inv2#inv3t1 (11-01-2017); Website Utrechts Stedelijk Gymnasium, http://www.usgym.nl/geschiedenis (11-01-2017); Website Wikipedia, https://nl.wikipedia.org/wiki/Hieronymusconvent_(Utrecht) (11-01-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-P004-017
VU Kloosterlijst nummer:
U30