Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Bergum

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Bergum
Datering:
1200 - 1570
Orde of congregatie:
Reguliere Kanunniken van Sint Augustinus
Naam van het klooster:
Bergklooster
Patroonheilige:
Sint Nicolaas
Plaatsnaam:
Bergum
Provincie:
Friesland
Parochie:
Bergum
Destijds gewest:
Friesland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1200
Opheffing/laatste vermelding:
1570
Type:
Klooster, m/v
Geschiedenis:
Het Bergklooster, dat ook wel Barraconvent genoemd werd, lag in het Friese dorp Bergum aan de Kloosterlaan vlakbij de Kruiskerk. Het was een dubbelklooster bestaande uit koornonnen, conversen en paters die volgens de regel van Sint Augustinus leefden. Het convent, dat voor het eerst in 1234 in de bronnen voorkomt, werd tussen 1158 en 1231 gesticht. Het stond onder toezicht van de abt van Ludingakerke bij Harlingen, die vanaf 1429 op zijn beurt onder het gezag van de abt van Kloosterrade bij Kerkrade viel. Nadat het convent zich in 1449 bij het Kapittel van Windesheim aangesloten had, werd de proosdij omgezet in een priorij met een bevolking van mannelijke kloosterlingen die zich toelegden op koorgebed, studie en handarbeid. De zustergemeenschap heeft men toen laten uitsterven. Het convent had uitgebreide bezittingen, waartoe behalve 160 ha. vruchtbare kleigrond, een vijftal uithoven en een abtshuis te Leeuwarden behoorden. Een bijzonder plaats nam de uithof “Barrahuis” te Wirdum in. Hoewel daarvoor niet bedoeld werd deze uithof ook als congrescentrum voor de landdagen van Westergo en Oostergo gebruikt. In 1498 werd bij een militaire confrontatie tussen Schieringers en Vetkopers aan de kloostergebouwen veel schade toegebracht. In 1570, na de aanstelling van Cuneris Petri als bisschop van het Bisdom Leeuwarden, werd het Bergklooster zeer tegen de zin van de kloosterlingen bij dit bisdom ingelijfd. Omdat hij weigerde de eed van gehoorzaamheid aan de Staten-Generaal af te leggen, werd de bisschop in 1578 door Graaf van Rennenberg, stadhouder van Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel, gearresteerd en uit zijn functie gezet. Aanvankelijk werd hij in Harlingen, maar later in het Bergklooster gevangen gezet. In 1579 mocht hij het land in stilte verlaten. In 1580 gingen de kloostergebouwen in eigendom over aan de provincie. Om te voorkomen dat de Spanjaarden zich er zouden verschansen, werd bij resolutie van 6 november 1581 besloten deze gebouwen in brand te steken
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel II, p. 30/31; Monasticon Batavum, Deel II 208/209; J.A. Mol, 'Het uithofsysteem van het koorherenklooster Bergum in Friesland' in "Historisch Geografisch Tijdschrift”, 22 (2004), nr. 3, zie ook: https://pure.knaw.nl/portal/files/484752/artikel_Kleaster_Burgum_2004.3_hist._geogr..pdf (07-07-2017), p. 73/74/75/76/77/78/80/82/83/84; O.D.J. Roemeling, Proefschrift “Heiligen en Heren : studies over het parochiewezen in het Noorden van Nederland vóór 1600” (Universiteit Leiden), zie ook: https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/1887/22940/Roemeling_-_Heiligen_en_Heren.pdf?sequence=1 (24-06-2017), p. 114/123140/314/315; R. Visser, 'Het Bergklooster' in "'t Kleine Krantsje", 12 (1976)' nr. 261, p. 8/10; B.J.P. van Bavel, “Transitie en continuïteit. De bezitsverhouding en plattelandseconomie in het westelijk gedeelte van het Gelders rivierengebied, ca. 1300-ca. 1570” (Hilversum 1999), p. 503/504; A . Koers, “De alde dyk. De geschiedenis van Friesland,deel 1”, Website Het Historisch Portaal, http://hethistorischportaal.nl/wp-content/uploads/DE-ALDE-DYK-1.pdf (07-07-2017), p. 387
Gebruikte websites:
Website Reliwiki, de Nederlandse database over religieuze gebouwen, http://reliwiki.nl/index.php/Burgum,_Nieuwstad_5_-_Kruiskerk (05-07-2017); Website Stichting Thomas a Kempis 1988
https://thomasakempiszwolle.nl/cms/index.php/thomas-a-kempis/moderne-devotie.html (05-07-2017; Website Gemeente Tytsjerksteradiel, https://www.tytsjerksteradiel.nl/inwoners-t-diel/historische-wetenswaardigheden_45297/ (05-07-2017); Website Stinsen en States in Friesland, http://www.stinseninfriesland.nl/”Barrahuis”Wirdum.htm (05-07-2017); Website Wikipedia , https://nl.wikipedia.org/wiki/Bergum (05-07-2017); Website Wikipedia,
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kloosters_in_Friesland#Overig_kloosterbezit_in_Friesland (07-07-2017)
Opmerkingen:
Dit klooster werd ook Barraconvent genoemd
ENK Monasticon nummer:
ME-P041-009
VU Kloosterlijst nummer:
B12