Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Zaltbommel

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Zaltbommel
Datering:
1405 - 1573
Orde of congregatie:
Reguliere Kanunniken van Sint Augustinus
Naam van het klooster:
Pieterswiel
Patroonheilige:
Sint Petrus
Plaatsnaam:
Zaltbommel
Provincie:
Gelderland
Parochie:
Zaltbommel
Destijds gewest:
Gelre
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1405
Opheffing/laatste vermelding:
1573
Type:
Klooster, m
Geschiedenis:
Het regulierenklooster Sint Pieterswiel lag oorspronkelijk buiten de stadsmuren van Zaltbommel aan de oostoever van de Kloosterwiel, thans een 9 ha. groot natuurreservaat. Het gebouw en de grond daar, werden door de Vrouwe van Brakel kort na 1400 geschonken. Zonder prior zouden toen slechts twee of drie broeders in het klooster getrokken zijn. De prior zou pas benoemd worden, wanneer de bezittingen van het klooster verder toegenomen zouden zijn en er tot het aannemen van novicen overgegaan kon worden. Het duurde echter niet lang of er werden vanuit zowel het klooster Frenswegen bij Nordhorn als het klooster Windesheim bij Deventer kanunniken naar Pieterswiel gezonden. In 1430 werd er met de deken en kapittel van Zaltbommel overeengekomen dat de biechtvader van Pieterswiel zich voor wat betreft het horen van biecht en het toedienen van het sacrament van het heilig oliesel zich zou beperken tot alleen de kloosterlingen en hun vaste gasten, aan wie het ook uitsluitend voorbehouden was om op het kloosterkerkhof begraven te worden. De betreffende overeenkomst werd in 1547 vernieuwd. Het klooster, dat al vanaf 1405 van het Kapittel van Windesheim deel uitmaakte, had veel grond in de Bommeler- en Tielerwaard. In 1512 werden de kloostergebouwen aan de Kloosterwiel op last van de Zaltbommelse magistraat afgebroken. Dit uit vrees dat vijandige troepen bij een aanval op de stad er zich zouden kunnen verschansen. Hoewel deken en kapittel zich daartegen verzetten, vestigde het convent zich toen binnen de muren van Zaltbommel in een door hertog Karel van Gelre geschonken pand, dat aan de tegenwoordige Kloosterstraat gelegen was. In 1567 kreeg het convent, dat onder een grote schuldenlast gebukt ging, toestemming van Filips II om op grote schaal grond te verkopen. In 1573 werd het convent opgeheven. De kloostergebouwen werden afgebroken op de refter na, die toen voor velerlei doeleinden gebruikt werd zoals door de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen belang, die er lezingen hield
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel II, p. 213; A.J. Maris, Proefschrift “De reformatie der geestelijke en kerkelijke goederen in Gelderland, in het bijzonder in het Kwartier van Nijmegen” (Universiteit Utrecht 1939), zie ook: https://dspace.library.uu.nl/handle/1874/343874 (24-10-2017), p. 442/443; R.R. Post, The Modern Devotion. Confrontation with Reformation and Humanism (Leiden 1968), zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/post029mode01_01/post029mode01_01_0031.php (24-10-2017), p. 299; J. Kuys, “Repertorium van collegiale kapittels in het middeleeuwse bisdom Utrecht” (Hilversum 2014), p. 361; R. v.d. Berg, ‘De Regulier’ in “Het Kontact”, jaargang 2, nr 4, zie ook: http://www.historischeverenigingleerdam.nl/de-regulier_43.html (24-10-2017); B.J. de Groot, ‘was er te Oosterwijk een klooster?”’ in “Het Kontact”, jaargang 10, nr 1
Gebruikte websites:
Stichting Thomas a Kempis 1988, https://www.thomasakempiszwolle.nl/cms/index.php/thomas-a-kempis/moderne-devotie/466-2016-sept-windesheim.html (25-10-2017); Website Natuurwacht Bommelerwaard, https://sites.google.com/site/natuurbommel/werkgebied/kloosterwiel (20-11-2017)
ENK Monasticon nummer:
ME-P041-070
VU Kloosterlijst nummer:
Z02