Zoeken in collecties

Uw zoekacties: Vestigingsplaats: Amsterdam

zzOUD Databestand kloosters in Nederland

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Vestigingsplaats
Vestigingsplaats: Amsterdam
Datering:
1389 - 1578
Orde of congregatie:
Reguliere Kanunnikessen van de H. Augustinus (Windesheim)
Naam van het klooster:
Oude Nonnen
Patroonheilige:
Onze Lieve Vrouw
Plaatsnaam:
Amsterdam
Provincie:
Noord-Holland
Parochie:
Amsterdam-Nicolaas
Destijds gewest:
Holland
Bisdom:
Utrecht
Stichting/eerste vermelding:
1389
Opheffing/laatste vermelding:
1578
Type:
Klooster, v
Geschiedenis:
Het Oude Nonnenconvent in Amsterdam was gelegen in het zuidoosten van de stad tussen de Oudezijds Achterburgwal en de Kloveniersburgwal. Dit convent is ontstaan uit een geestelijke gemeenschap die door een viertal vrouwen gevormd werd toen in 1386 drie poorters voor hen een erf pachtten. In 1389 maakten reeds 46 zusters van deze gemeenschap deel uit. In dat jaar werd onder aanvoering van priester Gijsbert Dou het initiatief genomen de paus te verzoeken om te mogen overgaan tot het in Amsterdam stichten van een klooster voor 12 reguliere kanunnikessen van Sint Augustinus. Deze toestemning werd in 1391 verkregen en na bevestiging hiervan in 1393 door zowel de landsheer Albrecht van Beieren als het stadsbestuur van Amsterdam traden de eerste 12 zusters in. Doordat intreding alleen openstond voor kapitaalkrachtige vrouwen, hadden van deze 12 zusters er slechts 8 deel uitgemaakt van de hierboven bedoelde gemeenschap van 46 zusters. De overige 38 zusters moesten afvloeien en kregen in burgerhuizen onderdak. Floris van Wevelinckhoven, bisschop van Utrecht, bepaalde in 1400 dat dit nieuw gestichte klooster, dat de naam Sint Mariënveld kreeg maar gewoonlijk Oude Nonnen genoemd werd, deel diende uit te maken van het Kapittel van Windesheim. Definitieve toetreding tot dit kapittel vond echter pas tussen 1414 en 1420 plaats. Het grote aantal landerijen en huizen, dat het convent wist te verwerven, maakte het Oude Nonnenconvent tot het rijkste klooster van Amsterdam. Door de stadsbrand van 1452 werden de kloostergebouwen van het Oude Nonnenconvent in as gelegd, maar herbouw volgde spoedig. Bij de Alteratie in 1578 werd het kloostercomplex geconfisqueerd. Het convent werd toen opgeheven. Op het kloosterterrein werden aan de overgebleven zusters, die van stadswege alimentatie ontvingen, huisjes ter bewoning beschikbaar gesteld. De kloostergebouwen werden in 1582 met die van het Nieuwe Nonnenklooster verbouwd tot het Sint Pietergasthuis dat later het Binnengasthuis is gaan heten
Gebruikte literatuur:
Monasticon Batavum, Deel II, p.16/19; T. Bakker: “Middeleeuwse kloosters, begijnenhof en gasthuizen in Amsterdam”, Website Theo Bakker’s Domein, http://www.theobakker.net/pdf/kloostersadam.pdf (28-06-2017), p. 6/7; B.R. de Melker, “Metamorfose van stad en devotie. Ontstaan en conjunctuur van kerkelijke, religieuze en charitatieve instellingen in Amsterdam in het licht van de stedelijke ontwikkeling, 1385 – 1435” (Universiteit van Amsterdam 2002), zie ook: https://pure.uva.nl/ws/files/3413925/21633_UBA002000746_07.pdf (28-06-2017), p. 115/136/137/145; W.F. Scheepsma, “Deemoed en devotie. De koorvrouwen van Windesheim en hun geschriften” (Amsterdam 1997), zie ook: http://www.dbnl.org/tekst/sche064deem01_01/sche064deem01_01_0012.php (28-06-2017); P. de Nijs:’Kloosters in Amsterdam’, Website If Then Is Now; http://ifthenisnow.eu/nl/verhalen/kloosters-in-amsterdam (28-06-2017); J. v. Breen, ‘De grenzen van de vrijheid en van de omwalling der stad Amsterdam in de XIVe en XVe eeuw’ in “Vijf en veertigste jaarboekvan het Genootschap Amstelodamum” Amsterdam 1953), p. 34/35
Gebruikte websites:
Website Stichting Katholiek Erfgoed, http://www.stichtingkatholiekerfgoed.nl/wp-content/uploads/2013/10/KATHOLIEK-AMSTERDAM-Middeleeuwen-DEEL-1.pdf (28-06-2017); Website Stchting Thomas a Kempis 1988, https://thomasakempiszwolle.nl/cms/index.php/thomas-a-kempis/moderne-devotie/466-2016-sept-windesheim.html (28-06-2017); Website SPQA Amsterdam, http://spqa-am.blogspot.nl/2012/04/de-kwestie-binnengasthuisterrein-en-de.html (28-06-2017)
Opmerkingen:
Dit klooster kreeg later ook de naam Mariënveld
ENK Monasticon nummer:
ME-Z104-005
VU Kloosterlijst nummer:
A24